Ένα κεφάλαιο εκτάκτων μέτρων στήριξης και μειώσεων φόρων που άνοιξε το 2020 λόγω πανδημίας και lockdown κλείνει το 2023. Ένα νέο όμως ανοίγει το 2024, με την απόφαση της κυβέρνησης να διατηρήσει μόνιμα μειωμένο τον ΦΠΑ στο 13% για τους κλάδους του Τουρισμού και των Μεταφορών. Έτσι, από την πλευρά της φορολογίας, δεν συντρέχει λόγος πια για να αυξηθούν κατά 10% από 1.1.2024 οι τιμές στα κόμιστρα των ταξί, στα εισιτήρια για Μετρό, λεωφορεία και Τραμ ή τρένα, στα αεροπλάνα και τα πλοία, ούτε όμως και στις τιμές ξενοδοχείων που κανονικά θα έπρεπε από το νέο έτος, να επιστρέψουν σε ΦΠΑ 24%.
Και ενώ σε όλη την Ευρώπη η «γραμμή» είναι ότι αποσύρονται άμεσα πλέον όλα τα έκτακτα μέτρα στήριξης που ελήφθησαν την εποχή της πανδημίας (από το καλοκαίρι του 2020 κυρίως), στην Ελλάδα η κυβέρνηση αξιοποιεί τα επιπλέον δημοσιονομικά περιθώρια που δημιουργούν η ανάπτυξη και η περιστολή της φοροδιαφυγής, προκειμένου να λάβει αποφάσεις για ελαφρύνσεις μόνιμου χαρακτήρα, με τα οποία στηρίζει το λαϊκό εισόδημα απέναντι στην ακρίβεια, αλλά και τις τουριστικές επιχειρήσεις ή άλλους κλάδους και επαγγελματίες, να παραμείνουν ανταγωνιστικοί σε μια δύσκολη διεθνή συγκυρία.
Όπως αποκαλύπτει το Πρώτο Θέμα, ο ΦΠΑ δεν αυξάνεται αλλά διατηρείται επ’ αόριστον πλέον, η μείωση στους συντελεστές που ισχύουν σήμερα (13%) στις μετακινήσεις με μέσα μαζικής μεταφοράς (συγκοινωνίες, ταξί κλπ), στον αθλητισμό (δηλαδή σε γυμναστήρια ή σχολές χορού κλπ), στον πολιτισμό (θέατρα και κινηματογράφοι κυρίως) αλλά και στο τουριστικό “πακέτο”, δηλαδή στη διαμονή και διατροφή στα ξενοδοχεία ή αλλά τουριστικά καταλύματα.
Στον αντίποδα όμως, από 1.1.2024 καταργείται ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ 13% στα μη αλκοολούχα ποτά που σερβίρονται από επιχειρήσεις μαζικής εστίασης, κάτι που σημαίνει ότι στο τραπέζι -από την πρωτοχρονιά κιόλας- ο ΦΠΑ επιστρέφει στο 24% για σερβιριζόμενα ροφήματα όπως το αεριούχο νερό, αναψυκτικά κλπ!
Τι αλλάζει και τι όχι
Στις 31 Δεκεμβρίου 2023 εκπνέει και η τελευταία παράταση που δόθηκε στους προσωρινά μειωμένους -από το 2020 λόγω COVID– συντελεστές ΦΠΑ οι οποίοι ισχύουν σήμερα σε εστίαση, μεταφορές, τουρισμό και πολιτισμό.
Ωστόσο, δεν επιστρέφουν όλα τα προϊόντα και οι υπηρεσίες του «προσωρινού καθεστώτος» στο ΦΠΑ 24%. Με τον πληθωρισμό να κινείται στην περιοχή του 4% και το εισόδημα τα νοικοκυριών να πλήττεται από το κύμα της ακρίβειας η κυβέρνηση προχώρα σε μια σημαντικά παρέμβαση για τη συγκράτηση των τιμών, δίνοντας «ανάσα» σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις μόνο! Παράλληλα στέλνει και σαφές μήνυμα στην αγορά ότι δεν θα ανεχτεί ανατιμήσεις και κερδοσκοπία, με πρόσχημα την επιστροφή του ΦΠΑ του 24%, για τα είδη όπου αυτό θα συμβεί.
Συγκεκριμένα, οι τελικές αποφάσεις της κυβέρνησης που θα ανακοινωθούν την τρέχουσα εβδομάδα με την κατάθεση του οριστικού σχεδίου του προϋπολογισμού στην Βουλή, θα προβλέπουν τα εξής:
- Μεταφορές: Μονιμοποιείται από το 2024 και εφεξής ο μειωμένος ΦΠΑ στο 13% που καλύπτει τα εισιτήρια των δρομολογίων με τρένο, μετρό και τραμ, με αστικά και υπεραστικά λεωφορεία, αεροπορικές εταιρίες, επιβατηγά πλοία, αλλά και τις μεταφορές με συνδυασμό οδικών, εναέριων και θαλάσσιων μέσων. Πλέον, ο μόνιμα μειωμένος ΦΠΑ 13% καταλαμβάνει μεταφορές προσώπων κάθε είδους, χερσαίες, θαλάσσιες ή εναέριες, οι οποίες πραγματοποιούνται είτε με χωριστό εισιτήριο για κάθε επιβάτη, είτε ομαδικά όπως εκδρομές τουριστών μέσω πρακτορείου ταξιδιών ή μεταφορά προσωπικού μιας επιχείρησης κλπ.
- Τουρισμός: Μονιμοποιείται το ειδικό καθεστώς ΦΠΑ που διαμορφώθηκε μετά το 2020 στις χρεώσεις των ξενοδοχείων ή και άλλους τύπους καταλυμάτων (δωμάτια, κατασκηνώσεις, κάμπινγκ για τροχόσπιτα κλπ) που περιλαμβάνουν ημιδιατροφή ή και πλήρη διατροφή. Σε τιμολόγιο διαμονής µε πρωινό ή με ημιδιατροφή επιβάλλεται ΦΠΑ 13%. Για διαμονής µε πλήρη διατροφή, μόνο το 5% της ενιαίας τιµής υπάγεται στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ 24%. Το υπόλοιπο 95% βαρύνεται με 13%. Για διαμονή µε το σύστηµα “all inclusive”, το 90% της ενιαίας τιμής («πακέτου») επιβάλλεται ΦΠΑ με μειωμένο συντελεστή 13%. Σε νησιά του Αιγαίου ισχύει επιπλέον μείωση 30% στον ΦΠΑ. Η διατήρηση του χαμηλού συντελεστή δίνει πλεονέκτημα στις ελληνικές τουριστικές επιχειρήσεις, αφού θα μπορέσουν να διεκδικήσουν μεγαλύτερο μερίδιο της διεθνούς αγοράς, καθώς θα καταστήσει πιο ανταγωνιστικό το ελληνικό τουριστικό προϊόν στις διεθνείς αγορές, με δεδομένο ότι στις υπόλοιπες χώρες της Μεσογείου ο ΦΠΑ κυμαίνεται μεταξύ 9% και 10%.
- Καφές – Ταξί: Διατηρείται για επιπλέον 6 μήνες ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ στον καφέ, αλλά και στα κόμιστρα των ταξί. Το μέτρο κρίνεται χρήσιμο ιδιαίτερα κατά τη χειμερινή περίοδο, τόσο για τη στήριξη όσων από ανάγκη κάνουν χρήση των υπηρεσιών που προσφέρουν οι επαγγελματίες αυτοκινητιστές (πχ ηλικιωμένοι με δυσκολίες μετακίνησης στα μέσα μαζικής μεταφοράς) ή για καφετέριες που περιορίζουν τον αριθμό των διαθέσιμων τραπεζιών (κυρίως σε εσωτερικούς χώρους λόγω καιρικών συνθηκών). Το καλοκαίρι πάντως το μέτρο θα επανεξεταστεί, ανάλογα με τα τότε δεδομένα.
- Μη αλκοολούχα ποτά: Επιστρέφει στο 24% ο συντελεστής ΦΠΑ που εφαρμόζεται σε μη αλκοολούχα ποτά που σερβίρονται από επιχειρήσεις μαζικής εστίασης όπως αεριούχο νερό, έτοιμα ροφήματα, χυμοί και αναψυκτικά γενικά.
- Πολιτισμός: Με τον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ 6% θα συνεχίζουν να πωλούνται τα εισιτήρια στους κινηματογράφους και θέατρα , αλλά και για συναυλίες ή άλλου τύπου παραστάσεις.
- Αθλητισμός: Τα γυμναστήρια και οι σχολές χορού θα έχουν μειωμένο ΦΠΑ 13% εφόσον αυτές δεν απαλλάσσονται με το άρθρο 22 του Κώδικα ΦΠΑ. Στην περίπτωση που από τις επιχειρήσεις αυτές (γυμναστήρια, σχολές εκμάθησης αθλημάτων ή χορού κλπ) παρέχονται και πρόσθετες υπηρεσίες πέραν των σχετιζόμενων με την σωματική άσκηση (πχ υπηρεσίες σάουνας, ατμόλουτρου, σολάριουμ, μασάζ, υδρομασάζ, αισθητικής, διαιτολογίας) οι υπηρεσίες αυτές υπάγονται στον κανονικό συντελεστή Φ.Π.Α. 24%.
