Στην Κρήτη, το νέο «1 Hotel & Homes Elounda Hills» θα αποτελέσει σε μία τετραετία από σήμερα τη νεότερη προσθήκη με απολύτως βιώσιμα χαρακτηριστικά της 1 Hotels, του lifestyle brand πολυτελείας που ξεκίνησε μόλις το 2015 από το Μαϊάμι και το Μανχάταν για να επεκταθεί στη συνέχεια και εκτός ΗΠΑ, με την Ελλάδα και δη την Κρήτη να αποτελεί τον πρώτο προορισμό του ομίλου στη Μεσόγειο, «μία ελληνική όαση» όπως αναφέρουν οι επιτελείς της.
Την ίδια στιγμή, στην Πελοπόννησο η ΤΕΜΕΣ προχωρά με τις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις για το νέο της project, το «Navarino Blue», που τώρα έρχεται να προστεθεί στο συνεχιζόμενο επενδυτικό πρόγραμμα της εταιρείας στη Μεσσηνία γύρω από το εμβληματικό συγκρότημα της Costa Navarino, ενώ επίσης στην Πελοπόννησο μόλις προ ημερών το παλιό ξενοδοχείο «Costa Perla» στον Δήμο Ερμιονίδας έλαβε το πράσινο φως για τη μετατροπή του σε Σύνθετο Τουριστικό Κατάλυμα (ΣΤΚ) 5 αστέρων με επένδυση άνω των 60 εκατ. ευρώ.
Όπως αποτυπώνεται στην πράξη, το 2023 θα είναι μία ακόμη χρονιά έντονης επενδυτικής δραστηριότητας για τον ελληνικό τουρισμό, ο οποίος πλέον χτίζει σταθερά και σταδιακά ένα πιο αναβαθμισμένο προϊόν για την προσέλκυση επισκεπτών υψηλότερων εισοδηματικών κριτηρίων, με τις εξελίξεις να τρέχουν τις τελευταίες εβδομάδες για ουκ ολίγες επενδύσεις ανά την Ελλάδα, είτε πρόκειται για πολύ δημοφιλή νησιά όπως η Κρήτη, είτε ακόμη και για λιγότερο καθιερωμένους προορισμούς όπως η Αιτωλοακαρνανία.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο κλάδος έχει την ισχυρότερη παρουσία στο Enterprise Greece, όπου μέχρι σήμερα στις στρατηγικές επενδύσεις έχουν ενταχθεί συνολικά 24 επενδύσεις στον τομέα του τουρισμού με προϋπολογισμό 4,5 δισ. ευρώ και έπεται συνέχεια με νέους φακέλους προς αδειοδότηση, με πιο πρόσφατα παραδείγματα αυτά από την Grivalia Hospitality για τo νέo σχεδιαζόμενο mega project στους Πεταλιούς για πολυτελή φιλοξενία, αναψυχή και ευεξία, προϋπολογισμού περί τα 280 εκατ. ευρώ, αλλά και από την Goldman Sachs, η οποία προχώρησε την περασμένη χρονιά στη συμφωνία για την εξαγορά τριών ξενοδοχείων του ομίλου Ghotel σε έκταση 142 στρεμμάτων στην Κασσάνδρα της Χαλκιδικής, με συνολική δυναμικότητα 1.049 δωματίων.
Επισημαίνεται εδώ ότι με βάση τα στοιχεία της ECCIA, της ευρωπαϊκής συμμαχίας με τη συμμετοχή πέντε ευρωπαϊκών οργανισμών οι οποίοι αντιπροσωπεύουν πάνω από 600 brands πολυτελείας, o τουρισμός πολυτελείας στην Ευρώπη είναι μία αγορά μεταξύ 130-170 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση που θα μπορούσε να τριπλασιαστεί στη διάρκεια της επόμενης δεκαετίας με την ανάπτυξη προορισμών και επενδύσεων.
Οι μεγάλοι τουριστικοί προορισμοί όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκονται στις πρώτες θέσεις, με τον τουρισμό πολυτελείας να ξεπερνά σε αξία τα 20 δισ. ευρώ σε αυτές τις χώρες.
Παρά το γεγονός ότι οι πολυτελείς εγκαταστάσεις φιλοξενίας ανά την Ευρώπη έχουν πολύ χαμηλό, μονοψήφιο ποσοστό επί του συνόλου των καταλυμάτων, οι «πολυτελείς» επισκέπτες παράγουν ουσιαστικά το 22% επί του συνόλου των εσόδων του ευρωπαϊκού τουρισμού και το 1/3 επί του συνόλου των δαπανών που πραγματοποιούνται από τουρίστες σε δραστηριότητες πολιτισμού, διασκέδασης και αγορών.
Η συγκεκριμένη κατηγορία επισκεπτών ξοδεύει κατά μέσο όρο 8 φορές περισσότερα σε σύγκριση με τον μέσο τουρίστα, ενώ η βιομηχανία του τουρισμού πολυτελείας απασχολεί τουλάχιστον δύο φορές περισσότερο προσωπικό. Ενδεικτικά στη χώρα μας, σύμφωνα με στοιχεία του ΞΕΕ, απαιτούνται 5 εργαζόμενοι για 1,5 δωμάτιο σε μία μονάδα 5 αστέρων, όταν για 3,1 δωμάτια σε μονάδα 3 αστέρων απαιτούνται 3 εργαζόμενοι.
Τα νέα projects
Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι το τελευταίο διάστημα οι αποφάσεις που δίνουν το πράσινο φως ώστε να προχωρήσουν νέες επενδύσεις πολλών αστέρων ανά την Ελλάδα έχουν πυκνώσει.
Πολύ πρόσφατη, μόλις την περασμένη εβδομάδα, είναι αυτή για το 5άστερο «Navarino Blue» στον Δήμο Μεσσήνης που προωθεί η ΤΕΜΕΣ Α.Ε., ο φορέας διαχείρισης και ανάπτυξης της Costa Navarino, του εμβληματικού συγκροτήματος που έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια το προφίλ των ξένων επισκεπτών στη Μεσσηνία.
Επί της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) κλήθηκε να γνωμοδοτήσει το Περιφερειακό Συμβούλιο Πελοποννήσου την περασμένη Τετάρτη, δίνοντας τελικά το πράσινο φως για την κατασκευή και λειτουργία σε έκταση 81 στρεμμάτων των νέων ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων δυναμικότητας 487 κλινών στη θέση Καρυά ή Βελίκα του Δήμου Μεσσήνης, προϋπολογισμού 49,81 εκατ. ευρώ με τη δημιουργία 200 μόνιμων και εποχικών θέσεων εργασίας.
Το έργο εντάσσεται ουσιαστικά στην επόμενη φάση των επενδύσεων από πλευράς της ΤΕΜΕΣ, με επικεφαλής τον Αχιλλέα Κωνσταντακόπουλο, στην ευρύτερη περιοχή. Το «Navarino Blue» στον Μεσσηνιακό κόλπο βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από το Διεθνές Αεροδρόμιο Καλαμάτας, ενώ η περιοχή ανάπτυξής του είναι ήδη οριοθετημένη ως τμήμα της ΠΟΤΑ Μεσσηνίας, προσφέροντας όταν ολοκληρωθεί μία ακόμη επιλογή 5 αστέρων για τις γενιές Χ, Υ, Ζ.
Σημειωτέον ότι ενδεικτικά οι μέχρι σήμερα επενδύσεις στην Costa Navarino αντιστοιχούν σε 850 εκατ. ευρώ για την α’ και β’ φάση ανάπτυξης (σ.σ. το σύνολο επένδυσης της ΤΕΜΕΣ με την ολοκλήρωση όλων των περιοχών αντιστοιχεί σε 1,2 δισ. ευρώ).
Φέτος αναμένεται να λειτουργήσει και το νέο 5 αστέρων «Mandarin Oriental» και η «Navarino Agora», η ανοιχτή αγορά για τους διαμένοντες στο συγκρότημα αλλά και για το ευρύ κοινό, με επιλεγμένα καταστήματα, street food, υπαίθριο σινεμά κ.λπ., ενώ για το νέο «Navarino Blue», εφόσον ολοκληρωθούν οι αδειοδοτήσεις, ο χρόνος ολοκλήρωσης των εργασιών κατασκευής της πρώτης φάσης εκτιμάται ότι θα είναι 30 μήνες.
Μία νέα, πολυτελή προσθήκη στην Πελοπόννησο αναμένεται να αποτελέσει και αυτή του Σύνθετου Τουριστικού Καταλύματος (ΣΤΚ) «Infinity Project» στη θέση του παλιού ξενοδοχείου «Costa Perla» στον Δήμο Ερμιονίδας, για το οποίο προωθούνται τα τελευταία 5 χρόνια οι αδειοδοτήσεις και τώρα βρίσκονται στην τελική ευθεία.
To project της εταιρείας Utherton LTD συνδέεται από το παρελθόν με γνωστό όμιλο που δραστηριοποιείται σχεδόν 50 χρόνια στον χώρο των κτηματομεσιτικών υπηρεσιών και ακινήτων, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι ήδη έχει εξασφαλιστεί η πλειοψηφική συμμετοχή επενδυτικού fund με βρετανικά και αμερικανικά κεφάλαια, ενώ η αξία της επένδυσης τοποθετείται σε επίπεδα άνω των 60 εκατ. ευρώ.
Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι πρόκειται για την πρώτη άμεση, ουσιαστικά, επένδυση των εν λόγω ξένων κεφαλαίων στη χώρα μας, με στόχο να υπάρξουν και άλλες στον τομέα του πολυτελούς τουρισμού – ενδεικτικό της ελκυστικότητας της Ελλάδας πλέον στον τομέα του τουρισμού πολλών αστέρων.
Με βάση την Κοινή Υπουργική Απόφαση που εκδόθηκε προ ημερών για τη μετατροπή του πρώην «Costa Perla» σε Σύνθετο Τουριστικό Κατάλυμα, το project περιλαμβάνει ξενοδοχείο κατηγορίας 5*, δυναμικότητας 65 δωματίων, το οποίο θα ενταχθεί κάτω από την ομπρέλα ξένου brand, κέντρο αναζωογόνησης ως ειδική τουριστική υποδομή, 10 τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες, καθώς και υποστηρικτικά έργα σε έκταση 68 στρεμμάτων περίπου στην εκτός σχεδίου περιοχή Κουβέρτα – Περλέ – Μπουρλότο του Δήμου Ερμιονίδας.
Tο παλιό ξενοδοχείο της δεκαετίας του ’70 «Costa Perla», δυναμικότητας 362 κλινών, είχε χτιστεί το 1973 με παραδοσιακό αρχιτεκτονικό ύφος, έχοντας λειτουργήσει έως το 2009. Σύμφωνα με πληροφορίες, το επενδυτικό σχήμα έχει ήδη έρθει σε συμφωνία με ξένο brand πολυτελείας για το κομμάτι της διαχείρισης, με σημαντική διεθνή παρουσία στον χώρο των σπα, που έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα.
Στόχος των επενδυτών είναι το νέο project να λειτουργήσει το καλοκαίρι του 2026, προχωρώντας με την οικοδομική άδεια μέσα στο φετινό καλοκαίρι.
Σταδιακά έρχονται οι εγκρίσεις και για το Σύνθετο Τουριστικό Κατάλυμα του «Varko Bay Resort» σε έκταση 182 στρεμμάτων που σχεδιάζεται από ολλανδικά κεφάλαια στην περιοχή Βαρκό στην Πάλαιρο Αιτωλοακαρνανίας, μία στρατηγική επένδυση για την οποία οι τοπικοί φορείς έχουν υψηλές προσδοκίες, αφού θα είναι το πρώτο πολυτελές συγκρότημα με την υπογραφή (στο κομμάτι της διαχείρισης) ενός ξενοδοχειακού κολοσσού όπως η Accor με τα «Banyan Tree».
Πρόσφατα, το υπουργείο Ανάπτυξης ενέκρινε τμήμα της επένδυσης της ολλανδικών συμφερόντων RND Investments Greece, ενώ το έργο στην πλήρη ανάπτυξή του φιλοδοξεί να αλλάξει το τουριστικό προφίλ της ευρύτερης περιοχής, φτάνοντας συνολικά σε μία επένδυση ύψους 107 εκατ. ευρώ. Σε πλήρη ανάπτυξη, προβλέπεται η κατασκευή και λειτουργία πολυτελών ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων 580 κλινών, με πολυτελείς κατοικίες και μαρίνα, προσφέροντας 350 θέσεις εργασίας, μόνιμες και εποχιακές, με το χρονοδιάγραμμα να έχει πάει προς τα πίσω σε σχέση με το αρχικό πλάνο που έκανε λόγο για λειτουργία της πρώτης φάσης το 2025.
Η Κρήτη
Σε έναν από τους πλέον δημοφιλείς προορισμούς της χώρας, στην Κρήτη, η Mirum Hellas του Βιτάλι Μπορίσοφ -η οποία βρέθηκε στο επίκεντρο πέρυσι, όταν έγινε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ως μία από τις μεγάλες επενδύσεις στην Ελλάδα με ρωσικά κεφάλαια- έχει φουλάρει τις μηχανές για τη δημιουργία του «1 Hotel & Homes Elounda Hills». Oπως επισημαίνει στο «business stories» ο κ. Αγγελος Αγγελιδάκης, διευθύνων σύμβουλος της Mirum, «ουδέποτε υπήρξε οποιοδήποτε θέμα, ούτε σημειώθηκαν καθυστερήσεις στο έργο της Κρήτης τον τελευταίο χρόνο του πολέμου στην Ουκρανία, που να σχετίζονται με τις προηγούμενες δραστηριότητες της Mirum στη Ρωσία».
Ο ίδιος ο κ. Μπορίσοφ μοιράζει τον χρόνο του μεταξύ Τελ Αβίβ, Ισραήλ στο οποίο διαμένει και έχει αναπτύξει δραστηριότητα (σ.σ. έχει και ισραηλινό διαβατήριο), και της Ελλάδας, σε Αθήνα και Κρήτη.
Ο πρόεδρος του ομίλου Mirum έχει γεννηθεί στη Βίνιτσα της Ουκρανίας, τη δεκαετία του ’80 μετακόμισε στη Μόσχα όπου δραστηριοποιήθηκε στον χώρο του premium real estate παραδίδοντας κτίρια και πολυτελείς κατοικίες, ενώ το νησί της Κρήτης το επισκέφτηκε περίπου το 2000 για πρώτη φορά για διακοπές με την οικογένειά του. Ο ίδιος σήμερα διατηρεί κατοικίες στην Κηφισιά και την Κρήτη, ενώ οι αγορές εκτάσεων στο νησί ξεκίνησαν από τη δεκαετία του 2000 και μετά, με αποτέλεσμα τώρα να έχει πάνω από 1.200 στρέμματα.
Η Mirum παρουσίασε την περασμένη εβδομάδα το project, ύψους 500 εκατ. ευρώ, που έχει χαρακτηριστεί στρατηγική επένδυση σε έκταση 950 στρεμμάτων περίπου, με 140.000 τ.μ. δομημένης επιφάνειας.
Έως το καλοκαίρι του 2026 εκτιμάται ότι θα έχει ολοκληρωθεί ένα σημαντικό κομμάτι του έργου που περιλαμβάνει συνολικά 4 ξενοδοχεία, μεγαλύτερης και μικρότερης κλίμακας, μαρίνα 64 θέσεων, αλλά και περίπου 300 κατοικίες προς πώληση ή μίσθωση, με τη μαρίνα ειδικά να μπαίνει σε πιλοτική λειτουργία νωρίτερα από το καλοκαίρι του 2025.
Τα ξενοδοχεία και μέρος των κατοικιών θα φέρουν την υπογραφή της 1 Hotels ως «επώνυμες» (branded), ενώ οι πληροφορίες αναφέρουν ότι συζητήσεις γίνονται και με τη Ralph Lauren, επίσης για branded πολυτελείς κατοικίες με κόστος από 1,5 έως 7 εκατ. ευρώ και ακόμη πιο πάνω.
Το επόμενο, σημαντικό ορόσημο για την εταιρεία μέσα στο καλοκαίρι, οπότε εκτιμάται ότι θα γίνει η δημοσίευση στο ΦΕΚ της Πολεοδομικής Μελέτης και της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που θα ανοίξει τον δρόμο για την κατασκευή της κυρίως φάσης του έργου, γνωστού και ως Elounda Hills.
Νωρίτερα τοποθετείται η κατασκευή της μαρίνας όπου έχει σχεδιαστεί να φιλοξενήσει και μικρό ξενοδοχείο, δεδομένου ότι στην προκειμένη περίπτωση έχουν ολοκληρωθεί οι αδειοδοτικές διαδικασίες και το έργο έχει μπει και στον Αναπτυξιακό Νόμο.
Στα έργα που επίσης προχωρούν σταδιακά στο νησί, έχοντας περάσει πρόσφατα από τον μακρύ δρόμο των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων, είναι για το νέο «Ikos Kissamos», ύψους 125 εκατ. ευρώ, του ομίλου Sani/ Ikos που έλαβε προς τα τέλη της περασμένης χρονιάς τις θετικές γνωμοδοτήσεις υπό συγκεκριμένους όρους για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου 5 αστέρων, δυναμικότητας 1.280 κλινών για το νέο «Ikos Kissamos» στην Περιφερειακή Ενότητα Χανίων, όπως και το «Costa Nopia» του κυπριακού ομίλου Leptos, μία ακόμη στρατηγική επένδυση 303 εκατ. ευρώ που έχει λάβει επίσης από πέρυσι το πράσινο φως όσον αφορά τους περιβαλλοντικούς όρους από την Περιφέρεια σε σχέση με το Ειδικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικής Επένδυσης (ΕΣΧΑΣΕ) του έργου.
