Ηταν αργά το βράδυ της 19ης Αυγούστου 2025 όταν σημειώθηκε ένα σοβαρό τεχνικό πρόβλημα στο σύστημα ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας, με αποτέλεσμα να χαθεί η εικόνα από το ραντάρ στο σημείο Μερέντα, το οποίο καλύπτει την τερματική περιοχή του αεροδρομίου της Αθήνας. Παράλληλα, καταγράφηκε βλάβη στους πομποδέκτες των εφεδρικών συχνοτήτων, που χρησιμοποιούνται για την επικοινωνία με τα αεροσκάφη στον εναέριο χώρο της πρωτεύουσας.
Σημαντική επιβάρυνση
Όπως σημειώνει ρεπορτάζ της Καθημερινής, εν μέσω της κορύφωσης της θερινής περιόδου, όταν οι κινήσεις αεροσκαφών στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» αγγίζουν έως και τις 1.000 ημερησίως, η άμεση αντιμετώπιση των δύο ζητημάτων ήταν κάτι παραπάνω από επιτακτική. Το γεγονός ότι το πρόβλημα εκδηλώθηκε αρχικά τη νύχτα της 19ης Αυγούστου δεν επηρέασε το πρόγραμμα εκείνης της ημέρας, λόγω της μειωμένης δραστηριότητας κατά τις βραδινές ώρες. Ωστόσο η εικόνα άλλαξε ριζικά την επομένη, στις 20 Αυγούστου, όταν οι καθυστερήσεις συσσωρεύθηκαν και η επιβάρυνση στο πρόγραμμα των πτήσεων ήταν μεγάλη. Χρειάστηκαν άλλωστε αρκετές ώρες μέχρι να επιλυθούν και τα δύο θέματα. Συγκεκριμένα, η βλάβη στο ραντάρ αποκαταστάθηκε γύρω στις 4 το απόγευμα της 20ής Αυγούστου, μια διαδικασία που θα διαρκούσε μόλις λίγα λεπτά εφόσον υπήρχαν διαθέσιμα ανταλλακτικά, όπως τονίζουν πηγές με γνώση στην «Κ». Αντίστοιχα, το ζήτημα με τις εφεδρικές συχνότητες αντιμετωπίστηκε πλήρως λίγο μετά τις 11.30 το πρωί της 21ης Αυγούστου.
Τα απρόοπτα αυτά στο σύστημα ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας προκάλεσαν, όπως ήταν αναμενόμενο, σοβαρές αρρυθμίες στη λειτουργία του μεγαλύτερου αεροδρομίου της χώρας. Για λόγους ασφαλείας κρίθηκε αναγκαίο να μειωθεί η ροή της κυκλοφορίας σε διαχειρίσιμα επίπεδα, ώστε οι ελεγκτές να μπορούν να συντονίσουν τα αεροσκάφη. Αυτό οδήγησε σε καθυστερήσεις σε αρκετές πτήσεις την Τετάρτη 20 Αυγούστου, με μέσο χρόνο επιβάρυνσης τα 45 λεπτά, ενώ η μεγαλύτερη καταγράφηκε σε πτήση της Swiss Air, που καθυστέρησε κατά 1 ώρα και 30 λεπτά. «Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις 28 αφίξεις και τις 35 αναχωρήσεις ανά ώρα, που αποτελεί το ανώτατο όριο διαχείρισης του συστήματος εναέριας κυκλοφορίας στο «Ελευθέριος Βενιζέλος», η δυναμικότητα μειώθηκε αναγκαστικά σε μόλις 22 αφίξεις.
Μετά την επίλυση του προβλήματος στο ραντάρ, ο αριθμός ανέβηκε σε 26, παραμένοντας όμως χαμηλότερος έως ότου να αποκατασταθεί πλήρως και το ζήτημα των συχνοτήτων», σημειώνει στην «Κ» ο πρόεδρος του σωματείου ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας, Παναγιώτης Ψαρός.
Η αναστάτωση αυτή οδήγησε τη Ryanair να καλέσει εκ νέου την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλάβει δράση, προχωρώντας σε μεταρρυθμίσεις στο αποδιοργανωμένο, όπως το χαρακτήρισε, σύστημα ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας στην Ευρώπη. Η χαμηλού κόστους αεροπορική υπογράμμισε ότι αυτή τη φορά αφορμή στάθηκε η βλάβη στον εξοπλισμό στο Κέντρο Ελέγχου της Αθήνας, η οποία προκάλεσε την καθυστέρηση 12 πτήσεων της Ryanair και την ταλαιπωρία περισσότερων από 2.000 επιβατών. Η πραγματικότητα είναι ότι η Ελλάδα, κυρίως λόγω του αεροδρομίου της Αθήνας, κατατάσσεται κάθε εβδομάδα, κατά τη θερινή περίοδο, στις πρώτες θέσεις μεταξύ των χωρών που ευθύνονται για τις καθυστερήσεις πτήσεων σε ολόκληρο το ευρωπαϊκό δίκτυο.
Αντίστοιχα επιβαρυντικές θεωρούνται και η Γαλλία και η Ισπανία. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του Eurocontrol, του ευρωπαϊκού οργανισμού διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας, το 10% των καθυστερήσεων πτήσεων στην Ευρώπη την εβδομάδα 11-17 Αυγούστου 2025 οφειλόταν στην Ελλάδα. Μάλιστα την αμέσως προηγούμενη εβδομάδα (4-10 Αυγούστου) το ποσοστό αυτό είχε φτάσει στο 16%. Η βασική αιτία που η Ελλάδα παρουσιάζει αυτήν την κατάσταση είναι η περιορισμένη δυναμικότητα του συστήματος ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας και ο ανεπαρκής αριθμός ελεγκτών. Αν και μέσα στους επόμενους μήνες θα γίνει η πρόσληψη 97 νέων ελεγκτών μέσω της διαδικασίας του ΑΣΕΠ, η οποία πραγματοποιήθηκε πέρυσι, ωστόσο πρέπει να μεσολαβήσει ένα διάστημα δύο ετών εκπαίδευσης, γεγονός που σημαίνει ότι θα είναι επιχειρησιακά έτοιμοι το νωρίτερο το 2027.
Οσον αφορά τον διαγωνισμό για τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων, επί του παρόντος δεν έχουν υπογραφεί οι συμβάσεις. Πηγές της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας σημειώνουν ότι κάθε χρόνο πραγματοποιούνται αναβαθμίσεις στα τρία ραντάρ που καλύπτουν την Αττική, ενώ το σχέδιο προβλέπει την κατασκευή ενός νέου στην Ανδραβίδα, που θα είναι το όγδοο σε όλη τη χώρα.
Ανάγκη προσλήψεων
Σε ό,τι αφορά τις υπόνοιες ότι οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας ενδεχομένως ακολουθούν συγκεκριμένες τακτικές ως μοχλό πίεσης για την προώθηση συμφερόντων τους, ο κ. Ψαρός ήταν κατηγορηματικός: «Σε καμία περίπτωση δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Πρωταρχικός στόχος είναι η ασφάλεια. Δεν αποτελεί διαπραγματεύσιμο ζήτημα ούτε αντικείμενο παζαριού. Εάν αναβαθμιστούν τα συστήματα και προσληφθεί προσωπικό, τότε θα ενισχυθεί και η δυνατότητα του συστήματος», υπογραμμίζει.
Τέλος, οι καθυστερήσεις στο «Ελ. Βενιζέλος» επηρεάζουν αρνητικά και τη δραστηριότητα της Aegean, η οποία έχει ως κύρια βάση την Αθήνα. Συγκεκριμένα, το 36% των αφίξεων της αεροπορικής καθυστέρησαν λόγω του αεροδρομίου της Αθήνας.
