Στην πιο σύντομη ίσως Σύνοδο Κορυφής της ιστορίας της που επίσης ολοκληρώθηκε με ένα τηλεγραφικό κοινό ανακοινωθέν, η Ατλαντική Συμμαχία συμφώνησε να προχωρήσει την επόμενη δεκαετία σε μια τεραστίων διαστάσεων αύξηση των αμυντικών δαπανών των χωρών-μελών. Ηταν το αποτέλεσμα των πιέσεων της αμερικανικής πλευράς και ενδεχομένως το αντίτιμο για την παραμονή των ΗΠΑ στη Συμμαχία.
Η σημερινή δυσαναλογία μιλάει από μόνη της – 67% περίπου του προϋπολογισμού του ΝΑΤΟ καταβάλλεται από τις ΗΠΑ και το 33% από όλες τις άλλες χώρες. Στην αριθμητική επομένως ο Τραμπ έχει δίκιο. Οι ευρωπαίοι σύμμαχοι συμφώνησαν να αλλάξει αυτός ο συσχετισμός. Πώς θα το πετύχουν;
Αυτή είναι μια εξίσωση για δυνατούς λύτες και έχει πολλές διαστάσεις:
Δεύτερον, η άμυνα είναι εθνική υπόθεση όπως και η επιλογή των εξοπλισμών κάθε χώρας. Δεν υπαγορεύει κανείς στην Ελλάδα για παράδειγμα πώς θα οργανώσει την άμυνά της ή ποια αμυντικά συστήματα θα προμηθευθεί. Αν όμως μιλάμε για οικονομίες κλίμακας και εξορθολογισμό δαπανών, θα έπρεπε οι χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ να προχωρήσουν σε μια πιο συλλογική προσπάθεια ώστε να μεγιστοποιήσουν τις αμυντικές τους δυνατότητες από κοινού. Αυτό είναι μάλλον mission impossible. Το ΝΑΤΟ είναι διακυβερνητικός οργανισμός και κάθε χώρα διατηρεί το δικαίωμα βέτο αν κάποια απόφαση ή ενέργειά του δεν τη βρίσκει σύμφωνη. Μπορούμε να φανταστούμε την Ελλάδα και την Τουρκία να συμφωνούν σε εξοπλιστικά προγράμματα στο όνομα του συμμαχικού συμφέροντος; Είναι λοιπόν κενό γράμμα οι αποφάσεις που έλαβαν οι 32 χώρες-μέλη στη Σύνοδο Κορυφής αυτή την εβδομάδα; Οχι ως προς την πρόθεση να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες αλλά ως προς την ταχύτητα υλοποίησης υπάρχει ακόμη μεγάλη απόσταση να διανυθεί.
Τρίτον, από την εξίσωση δεν μπορεί να λείπει η Ευρωπαϊκή Ενωση. Η πλειονότητα των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ είναι και μέλη της ΕΕ. Οι αμυντικές τους δαπάνες αφορούν και τους δύο οργανισμούς. Συνεπώς, θα πρέπει να υπάρξει συνεργασία μεταξύ τους που να υπερβαίνει το σημερινό επίπεδο των σχέσεών τους που περιορίζεται σε πολιτικό διάλογο και ανταλλαγή πληροφοριών.
