Με ένα νέο κόφτη -ευρωπαϊκών προδιαγραφών- βρίσκεται αντιμέτωπη η κυβέρνηση που μπορεί να βάλει τη χώρα ακόμα και σε καθεστώς εποπτείας, εάν υιοθετηθούν «ανεξέλεγκτες» πολιτικές παροχών (όπως π.χ. αιτήματα για πάγωμα ή μείωση ΦΠΑ, νέα επιδόματα και «επιταγές» κ.λπ.).
Η Ελλάδα δεν κυνηγάει τόσο τα πρωτογενή πλεονάσματα (για να είναι εντάξει με τις ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της) όσο τις δαπάνες, που για φέτος, βάσει των δημοσιονομικών κανόνων της Ε.Ε., έχουν προσδιοριστεί στο 2,6% ΑΕΠ και του χρόνου, στην καλύτερη περίπτωση, μπορεί να φτάσει στο 3%. Τι σημαίνει αυτό; Ενώ παλιά το οικονομικό επιτελείο είχε το άγχος να αφήσει πλεόνασμα, τώρα, πρέπει να μετράει κάθε ευρώ που θα δαπανά, προκειμένου να μην ξεπεράσει τα προαναφερθέντα όρια. Ακόμα δηλαδή και αν αυξάνονται τα έσοδα, αυτό δεν σημαίνει οτι υπάρχει περιθώριο για εξτρά παροχές λόγω του νέου κόφτη! Εάν δηλαδή οι δημόσιες δαπάνες κινηθούν κάτω από αυτό το όριο, τότε μπορεί να δοθούν κάποια έκτακτα επιδόματα. Αν όμως η κυβέρνηση περάσει το 2,6% φέτος και το 3% του χρόνου, τότε η Ελλάδα μπαίνει σε καθεστώς απλής εποπτείας, γίνεται επανέλεγχος σε ένα εξάμηνο για πολιτικές διόρθωσης των δαπανών, και αν η Κομισιόν δεν μείνει ικανοποιημένη, μπαίνουμε στο γνωστό καθεστώς της ενισχυμένης εποπτείας!
Eντεκα χώρες της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας και της Ιταλίας, θα βρεθούν αντιμέτωπες με τις «ποινές» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για υπερβολικές κρατικές δαπάνες μόλις τεθούν σε ισχύ οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες. Πότε θα γίνει αυτό; Η αρχή θα γίνει στις 19-20 Ιουνίου, όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρουσιάσει το εαρινό πακέτο συστάσεων στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Η δέσμη θα περιλαμβάνει συστάσεις και θα αποτυπώνει την κατάσταση κάθε χώρας-μέλους, ενώ δεν αποκλείεται να δημοσιοποιηθεί και η έκθεση αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας στο πλαίσιο της μετα-προγραμματικής εποπτείας. Επόμενος κρίσιμος σταθμός η 21η Ιουνίου, καθώς τότε θα αποσταλούν τα όρια αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών για κάθε χώρα. Για την Ελλάδα, σύμφωνα με πληροφορίες, υπολογίζεται ότι θα κλειδώσει γύρω από το 3% ανάλογα με την πορεία της οικονομίας. Για φέτος το όριο που είχε τεθεί για την Ελλάδα ήταν στο 2,6%.
Οι προτάσεις
Τα νέα μεσοπρόθεσμα σχέδια θα πρέπει να κατατεθούν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέχρι τις 20 Σεπτεμβρίου. Ωστόσο, δεν αποκλείεται να δοθεί η δυνατότητα στα κράτη-μέλη να «κερδίσουν» λίγες ημέρες προκειμένου να τα ετοιμάσουν. Στην περίπτωση της Ελλάδας η κατάθεση του Σχεδίου θα απέχει λίγες ημέρες ή θα συμπέσει χρονικά με την κατάθεση του προσχεδίου του Προϋπολογισμού του 2025 στις 7 Οκτωβρίου. Μέχρι τότε η ελληνική οικονομία έχει μπροστά της δύο κρίσιμα ραντεβού. Την αξιολόγηση του οίκου Fitch στο τέλος του μήνα, με αναλυτές να μην αποκλείουν την αναβάθμιση των προοπτικών της ελληνικής οικονομίας από σταθερές σε θετικές. Στις 7 Ιουνίου, λίγα 24ωρα πριν ανοίξουν οι κάλπες των ευρωεκλογών, η Ελληνική Στατιστική Αρχή θα ανακοινώσει τα στοιχεία για την πορεία της ελληνικής οικονομίας το α’ τρίμηνο του έτους. Πρόκειται για μία πρώτη ένδειξη για το πώς κινείται η οικονομία, με τις προβλέψεις για το σύνολο του έτους να κινούνται μεταξύ 2% με 2,5%. Με βάση το Πρόγραμμα Σταθερότητας που κατέθεσε το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών στα τέλη Απριλίου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ελληνική κυβέρνηση εκτιμά ότι ο ρυθμός ανάπτυξης το 2024 θα διαμορφωθεί στο 2,5%.
