Αλλάζει πίστα πλέον η διαδικασία της συγκέντρωσης στον κλάδο των σούπερ μάρκετ, καθώς μετά τις πολλές μικρές εξαγορές κυρίως τοπικών αλυσίδων από τους μεγάλους «παίκτες», πλησιάζει, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, ο «γάμος» μεταξύ δύο μεγάλων αλυσίδων με μπόλικη ιστορία πίσω τους.
Ο λόγος φυσικά για την επικείμενη εξαγορά της «ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός» από τη «Μασούτης», μια εξαγορά που αναμένεται να δημιουργήσει ένα νέο πόλο στο οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων, τόσο λόγω των ανακατατάξεων που θα επιφέρει στον επιχειρηματικό χάρτη όσο και λόγω της αναμενόμενης ισχυροποίησης δύο «νέων» τάσεων στον κλάδο: της εκτεταμένης χρήσης του συστήματος δικαιόχρησης (franchising) και του μικρού σημείου πώλησης. Το βράδυ της περασμένης Δευτέρας οι δύο πλευρές ανακοίνωσαν την υπογραφή μη δεσμευτικής δήλωσης πρόθεσης εξαγοράς του 100% της «ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός» από τη «Μασούτης», κίνηση που σηματοδοτεί την έναρξη του due diligence, με την υπογραφή της οριστικής συμφωνίας να τοποθετείται προς τα τέλη του 2025.
Η εν λόγω ανακοίνωση μόνο αιφνιδιαστική δεν ήταν –τουλάχιστον για τους περισσότερους– και όχι μόνο διότι υπήρχε δημόσια παραδοχή το προηγούμενο διάστημα από τους επικεφαλής των δύο εταιρειών, τους κ. Γιάννη Μασούτη και Αγγελο Κρητικό. Από τα τέλη ακόμη του 2022, χρονιά κατά την οποία είχε ήδη προβεί στη μεγάλη συμφωνία με τον ΣΥΝΚΑ για την απόκτηση δικτύου στην Κρήτη, σε νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου, ήταν γνωστό ότι ο Γιάννης Μασούτης διερευνούσε την επόμενη μεγάλη εξαγορά, αυτήν που θα του επέτρεπε ισχυροποίηση της παρουσίας του στην Αττική.
Οι διαπραγματεύσεις, τότε, με τους ιδιοκτήτες του ομίλου Βερούκα με αντικείμενο την εξαγορά της αλυσίδας Bazaar δεν κατέληξαν σε συμφωνία, με συνέπεια να περάσει μετά αρκετός χρόνος.
Υπήρχε και ένας ακόμη λόγος. Μετά την πανδημική κρίση, η οποία «θόλωσε» σε μεγάλο βαθμό τα νερά σχετικά με την πραγματική κατάσταση του κλάδου των σούπερ μάρκετ, καθώς η συντριπτική πλειονότητα της καταναλωτικής δαπάνης κατευθύνθηκε αναγκαστικά στην αγορά τροφίμων και εν γένει ειδών παντοπωλείου, ήρθε η ενεργειακή – πληθωριστική κρίση. Η τελευταία προκάλεσε σε ορισμένες αλυσίδες συμπίεση της κερδοφορίας, λόγω αύξησης λειτουργικού κόστους, περιορισμού του όγκου πωλήσεων και επιβολής έκτακτων μέτρων, όπως το πλαφόν στο περιθώριο κέρδους.
Με τον «κουρνιαχτό» –τουλάχιστον μέχρι και την ανακοίνωση των νέων δασμολογικών επιβαρύνσεων από τον Ντόναλντ Τραμπ– να έχει πια καθίσει, αναμένονται οι κινήσεις των «παικτών» του κλάδου για εξαγορές και συγχωνεύσεις.
Μετά την απορρόφηση της «Κρητικός» από τη «Μασούτης», η οποία θα γίνει το 2026, η δεύτερη θα έχει πλέον –δυνητικά– τζίρο που θα προσεγγίζει τα 2 δισ. ευρώ, ασκώντας πιέσεις κυρίως στις αλυσίδες που σήμερα καταλαμβάνουν την τρίτη και την τέταρτη θέση στον κλάδο, την «AB Βασιλόπουλος» και τη My Market αντιστοίχως.
Στο επίπεδο των 2 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι βρίσκεται και ο τζίρος της Lidl Ελλάς, η οποία, όμως, λόγω της ιδιαιτερότητάς της ως εκπτωτικής αλυσίδας ανταγωνίζεται με άλλο τρόπο τους υπόλοιπους «παίκτες».
Με δεδομένο ότι η «ΑΒ Βασιλόπουλος» φαίνεται να αναζητεί ακόμη το θετικό πρόσημο στα οικονομικά της αποτελέσματα, οι αλλαγές στο δίκτυό της θα αφορούν σε μικρές εξαγορές τοπικής εμβέλειας, όπως η επικείμενη αγορά ενός καταστήματος στη Μήλο, και στη μετατροπή μικρών εταιρικών καταστημάτων σε σημεία πώλησης που λειτουργούν με καθεστώς franchising. Η My Market, από την πλευρά της, η οποία μετά την απόκτηση της «Βερόπουλος» είναι πολύ πιο «συντηρητική» σε κινήσεις που αφορούν σε εξαγορές, εκτιμάται ότι θα εξετάσει την απόκτηση αλυσίδας, αλλά θα προχωρήσει σε σχετικές κινήσεις μόνο στην περίπτωση που δεν πρόκειται απλώς για «αγορά τζίρου». Ο όμιλος του Αριστοτέλη Παντελιάδη, άλλωστε, περιλαμβάνει και την ηγέτιδα στον κλάδο της χονδρικής Metro Cash & Carry, ισχυρό χαρτί και ταυτόχρονα δικλίδα ασφαλείας.
Αν και δύο αλυσίδες της μεσαίας κατηγορίας θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο εξαγοράς, η Bazaar και η Market In, συγκεντρώνουν μικρές πιθανότητες, για διαφορετικούς λόγους η κάθε μία. Στην πρώτη βρίσκεται σε εξέλιξη η συνεργασία με τη Spar για την ανάπτυξη του σήματος του ολλανδικού ομίλου στην Ελλάδα κυρίως σε τουριστικές περιοχές. Στη δεύτερη, οι αντιπαραθέσεις μεταξύ των μετόχων δεν την καθιστούν ιδιαιτέρως ελκυστική.
Οσο για τον πρώτο και με διαφορά «Σκλαβενίτη», οι κινήσεις του εκτιμάται ότι θα αφορούν μικρές αλυσίδες, ενώ φήμες που ήθελαν τη The Mart να πωλείται σε ξένο όμιλο διαψεύδονται από τη διοίκηση κατηγορηματικά.
Στο παιχνίδι των εξαγορών, πάντως, θα πρέπει πλέον να συνυπολογίζεται και ένας νέος, όχι στις επιχειρήσεις, αλλά στο λιανεμπόριο τροφίμων, «παίκτης». Ο λόγος για τη Motor Oil, συμφερόντων Βαρδινογιάννη, που μέσω της θυγατρικής της Core Innovations έχει εισέλθει στην κατηγορία των convenience stores, της καφεστίασης, αλλά και των φαρμακείων.
