Θρήνος μια φορά ακόμα σε σχολείο. Αυτή τη φορά, σήμερα, στο Βελιγράδι.
Μια «μονάδα» από τη δασκάλα ενός 14/χρονου μαθητή , σε ένα τεστ, «γκρέμισε» (όπως δείχνουν τα γεγονότα) στα μάτια του μαθητή την εικόνα της αριστείας του και της δικής του “αξίας ” ως αυτοσκοπού, με αποτέλεσμα 8 ζωές μαθητών ,,να αφαιρεθούν δια πυροβολισμών από τον ίδιο, και η δασκάλα του, πυροβολημένη πρώτη, αυτή, στο γραφείο εκπαιδευτικών, να δίνει μάχη για τη ζωή της.
Αυτό ήταν το «αντίτιμο» της προσωπικής του βληθείσας «αξίας» του δια της βαθμολογικής μονάδας που του έβαλε η δασκάλα στο τεστ, ενὠ το παρατσούκλι «σπασίκλας» που του απέδιδαν οι συμμαθητές του (τους οποίους εκτέλεσε βάσει συνταχθέντος καταλόγου μαθητών και αιθουσών σε μοτίβο ηλεκτρονικού παιχνιδιού από αυτά που παίζουν τα παιδιά μόνα τους στο σπίτι), έδωσε την τελική ένταση στο μοιραίο θυμό που σκόρπισε το θάνατο, στον κατεξοχήν χώρο της ζωής: το Σχολείο.
Συχνά στην τάξη, οι εκπαιδευτικοί βιώνουν τη δυσκολία των μαθητών να νιώσουν μέρος του κύκλου συνύπαρξης και συνεργασίας, και όχι κέντρο του κύκλου ή εκτός του κύκλου. Να αισθανθούν και να νιώσουν ότι έχουν προτερήματα και μειονεκτήματα, θετικά και αρνητικά σημεία, όπως όλοι οι συμμαθητές τους, όλοι οι ένοικοι του πλανήτη.
Να βιώσουν και να αποδεχθούν πως η ανθρώπινη ύπαρξη την οποία φέρουν, συμπεριλαμβάνει δεκάδες ψυχικά, ψυχολογικά, συναισθηματικά, βιολογικά, νοητικά, χαρακτηριστικά τα οποία την συγκροτούν. Να αισθανθούν ότι είναι φυσικό -μα εντελώς φυσικό – να μην είναι σε όλα πρώτοι, να μην αριστεύουν σε όλα.
Να αποδίδουν σεβασμό και αγάπη στην προσωπικότητα κάθε συμμαθητή τους. Να κατανοήσουν ότι η σύγκριση με τους άλλους δημιουργεί συχνά πόνο και συνήθως δεν ωφελεί. Να αποδεχθούν ότι σημασία έχει κυρίως, να βελτιώνονται σε σχέση με τον εαυτό τους ως προς το διδακτικό αγαθό.
Όχι για τη μητέρα τους ούτε για τον πατέρα τους, ούτε για τους φίλους τους, ούτε για τους συγγενείς, ούτε για την ην εικόνα τους. Αλλά με ταπεινότητα, και αυτογνωσία να αποδέχονται τις ανεπάρκειες και τα λάθη τους ως φωτεινούς οδοδείκτες προς την αέναη πρόοδο, ευγνωμονώντας για τις ευκαιρίες που προσφέρουν τα ανθρώπινα λάθη τους.
Και, να βάζουν το ήθος πάνω από τις επιδόσεις και τους βαθμούς (ο Αϊνστάιν στο δημοτικό είχε χαμηλό βαθμό στα μαθηματικά) Αυτό που λείπει και χρειάζεται επειγόντως να καλλιεργηθεί στους μαθητές από τους ενήλικες, είναι η ταπεινότητα, ο σεβασμός, η συνεργασία, το μοίρασμα, η αυτογνωσία, η ευγνωμοσύνη, η αλληλοπεριχώρηση, η αγάπη.
Κι αυτή η καλλιέργεια θα πρέπει να γίνεται στον υπάρχοντα διδακτικό χρόνο με ευελιξία στον προγραμματισμό της ύλης, με αμέριστη αποδοχή από γονείς και διοίκηση εκπαίδευσης, οι οποίοι θα πρέπει να διευκολύνουν τους εκπαιδευτικούς να μη χάνουν ευκαιρίες καλλιέργειας ήθους. Διαφορετικά η «τυραννία της αξίας» (1) θα υπονομεύει τη Ζωή (2)
1. Περιοδικό Πανεπιστημίου Πατρών τ. 12, σ. 33, «Μichael Sandel Η Τυραννία της αξίας» https://issuu.com/upatras/docs/_up12?fbclid=IwAR3F-suVGdF2SKCwTM-ZF_ckNaSyLsbZTSHuUScDf8gyJD0xQzRzSaVOTgs
2. Στις κρίσεις Διευθυντών του 2011, στη συνέντευξη, μια από τις ερωτήσεις που τέθηκαν ήταν : «Στο σχολείο που διευθύνετε εισέρχεται σε ώρα λειτουργίας του σχολείου, ένοπλος. Αναφέρετε ενέργειες διευθυντή»…
*Ο Νίκος Κοτοπούλης είναι εκπαιδευτικός και συγγραφέας.
