Πρώτα το ελαιόλαδο, μετά το κακάο και ο καφές. Πλέον, τα φουντούκια – βασικό συστατικό της Nutella – μπαίνουν στη λίστα των τροφίμων που πλήττονται από τις ακραίες καιρικές συνθήκες.
Στην Τουρκία, η οποία ευθύνεται για το 65% της παγκόσμιας παραγωγής φουντουκιών, οι τιμές χονδρικής έχουν αυξηθεί περίπου 30% από τον Απρίλιο, μετά από ισχυρό παγετό την άνοιξη, τον χειρότερο εδώ και μια δεκαετία. Σύμφωνα με την Expana, οι τιμές αναμένεται να ανέβουν περαιτέρω.
Όπως σημειώνει το International Nut and Dried Fruit Council, οι διακυμάνσεις στη διαθεσιμότητα και τιμολόγηση της τουρκικής αγοράς έχουν παγκόσμιες επιπτώσεις. Εναλλακτικοί προμηθευτές όπως η Ιταλία, οι ΗΠΑ και η Χιλή υπάρχουν, αλλά δεν επαρκούν για να καλύψουν τη ζήτηση.
Ο μεγαλύτερος αγοραστής στον κόσμο, η ιταλική Ferrero, που παράγει τη Nutella και τα Ferrero Rocher, προμηθεύεται το 25% της τουρκικής σοδειάς. Τα φουντούκια αντιστοιχούν στο 13% των συστατικών της Nutella, η οποία παράγεται σε τεράστιες ποσότητες ετησίως.
Η Ferrero αναγνωρίζει ότι οι παγετοί μπορεί να επηρεάσουν την παραγωγή, αλλά διαβεβαιώνει ότι δεν αναμένονται διακοπές στην τροφοδοσία, καθώς υπάρχουν εναλλακτικές πηγές προμήθειας.
Η περίπτωση των φουντουκιών αποτελεί άλλη μια υπενθύμιση της ευαλωτότητας της παγκόσμιας διατροφικής αλυσίδας, είτε πρόκειται για γλυκίσματα είτε για βασικά προϊόντα όπως το σιτάρι.
Η κλιματική αλλαγή αλλάζει τον γεωργικό χάρτη
Οι τιμές σε καφέ και κακάο έχουν ήδη εκτοξευθεί λόγω των ακραίων καιρικών συνθηκών, ενώ το ελαιόλαδο επηρεάζεται από τους παρατεταμένους καύσωνες στη νότια Ευρώπη. Στη Βραζιλία, η χειρότερη ξηρασία της ιστορίας της έπληξε σοβαρά τις καλλιέργειες.
Πέρα από την παραγωγή, το πρόβλημα αποκτά και πολιτική διάσταση. Περίπου 450.000 οικογένειες εξαρτώνται από την καλλιέργεια φουντουκιού, κυρίως στις επαρχίες της Μαύρης Θάλασσας, που αποτελούν εκλογική βάση του Ερντογάν.
Η κεντρική τράπεζα προειδοποίησε ότι οι ζημιές στις φουντουκιές θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ευρύτερη άνοδο των τιμών των τροφίμων, δυσχεραίνοντας τις προσπάθειες περιορισμού του πληθωρισμού που ξεπερνά το 35%.
Παρά την κρίση, κάποιοι βλέπουν ευκαιρίες για κέρδη. Η φινλανδική Evli πρόσθεσε στο χαρτοφυλάκιό της την τουρκική Balsu Gida, προβλέποντας ότι οι τιμές χονδρικής θα μπορούσαν να πενταπλασιαστούν μέχρι το 2026, λόγω παγετών και εντόμων που πλήττουν τις καλλιέργειες.
Ήδη, ο κύριος εξαγωγικός όμιλος της Τουρκίας μείωσε κατά 20% τις προβλέψεις για τη φετινή συγκομιδή, που αναμένεται μεταξύ Αυγούστου και Σεπτεμβρίου, στους 609.000 τόνους.
«Δεν υπάρχει τρόπος να καλυφθεί αυτό το έλλειμμα φουντουκιών πριν την επόμενη συγκομιδή το καλοκαίρι του 2026», υπογραμμίζουν οι επενδυτικοί σύμβουλοι Μπέρτον Φλιν και Ιβάν Νετσουναέβ, βασιζόμενοι σε παλαιότερα δεδομένα παγετών και επιδημιών.
