“Ο μικρός με την κιμωλία”! Η ιστορία του 14χρονου Δημήτρη Ζαχαράτου, του μικρότερου θύματος του βομβαρδισμού της Πάτρας

Το άρθρο του Άγγελου Κουλουμπή στην εφημερίδα “Πελοπόννησος” στις 28/10/1967 με τίτλο “Ο μικρός με την κιμωλία” αναδεικνύει με συγκλονιστικό τρόπο τον πρώτο βομβαρδισμό της Πάτρας, την αυγή της 28ης Οκτωβρίου 1940, και τη θυσία του 14χρονου Δημήτρη Ζαχαράτου, του “μικρού με την κιμωλία”, που έγινε το νεότερο θύμα της ιταλικής επίθεσης, γράφοντας με ενθουσιασμό το «ΠΑΤΡΑ-ΤΙΡΑΝΑ-ΡΩΜ…» λίγο πριν πέσει νεκρός.

85 χρόνια μετά, η θυσία του Δημήτρη Ζαχαράτου και όλων των Πατρινών που έπεσαν νεκροί από τις εχθρικές βόμβες εκείνο το πρωινό, αποτελεί ένα κομμάτι ανεξίτηλης μνήμης και ηρωισμού για την πόλη.

Διαβάστε αποσπάσματα από το άρθρο του Άγγελου Κουλουμπή:

Ήταν Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 1940 έξω από τα γραφεία της Μεραρχίας (συμβολή των οδών Γούναρη και Κορίνθου). Μετά την επίσημη αναγγελία της κηρύξεως του πολέμου με την Ιταλία, Πατρινοί με ζωγραφισμένη την αγωνία τους στα πρόσωπά τους περίμεναν να μάθουν τις ειδήσεις […] Το πρώτο Ελληνικό ανακοινωθέν που είχε φτάσει στα γραφεία της Μεραρχίας και διάβασε από το μπαλκόνι ο ίδιος ο στρατηγός Παπαδόπουλος έγραφε: “Αί ιταλικαί δυνάμεις προσβάλλουν από της 5 π.μ. σήμερον τα ημέτερα τμήματα προκαλύψεως της ελληνο-αλβανικής μεθορίου. Αί ημέτεραι δυνάμεις αμύνονται του πατρίου εδάφους” […] Στο τέλος του ανακοινωθέντος ο κόσμος άρχισε να φωνάζει “ζήτω” […] “Θα τους φτάσουμε στη Ρώμη”φώναζε το πλήθος και ο μικρός Δημήτρης χοροπηδούσε με ενθουσιασμό σαν να είχε κιόλας φτάσει όλος ο στρατός μας στη Ρώμη […] Όλοι έστρεψαν τα βλέμματά τους προς τον ουρανό και άρχισαν να χαιρετούν με χειρονομίες, με φωνές, με τα μαντήλια τους. Τα πέρασαν για ελληνικά γιατί από κάτω είχαν σε κύκλο τα χρώματα της γαλανόλευκης […] μια εικόνα αφαντάστου μεγαλείου με αεροπορική επιδρομή. Εκείνη την ώρα φτάνει το λεωφορείο της γραμμής Παραλία- Σύνορα και έμεινε καρφωμένο στη στάση του -εκεί που ήταν τη δεκαετία του ‘60 ο κινηματογράφος “Αττικόν”- με τους επιβάτες τους να ενώνονται με το πλήθος.

Ο μικρός Δημητράκης ζητά μια κιμωλία και κατευθύνεται προς το λεωφορείο. Αρχίζει να γράφει στην εξωτερική του πλευρά με όσο μεγαλύτερα γράμματα μπορούσε: “ΠΑΤΡΑ-ΤΙΡΑΝΑ- ΡΩΜ…” το τελευταίο γράμμα δεν πρόφθασε να το τελειώσει γιατί η βόμβα που έπεσε από τους “παλληκαράδες του Ντούτσε, τους κρυμμένους πίσω από τα ελληνικά χρώματα, τουκοψε τη ζωή, τον ξάπλωσε νεκρό, όπως και τους εκατοντάδες Πατρινούς, τους επιβάτες του λεωφορείου” […]

Πέρασαν πολλά χρόνια από τότε, πολλές εθνικές επέτειοι και σε μια από αυτές -μετά την λήξη της παρέλασης στη συμβολή των οδών Γούναρη και Κορίνθου- εμφανίζεται μια μαυροφορεμένη ηλικιωμένη να γονατίζει στο πεζοδρόμιο -στην ίδια θέση που είχε αφήσει την τελευταία του πνοή ο Δημητράκης- κρατώντας ένα αναμμένο κερί. Ο Άγγελος Κουλουμπής την πλησιάζει και την ρωτάει “γιατί το κάνεις αυτό γριούλα μου;” και του απαντά “εδώ παιδάκι μου το ‘40 σκοτώθηκε το εγγονάκι μου, ο μικρός μου Δημήτρης από την Ιταλική βόμβα. Να εδώ” δείχνει δακρύζοντας, με τον ίδιο να υπογραμμίζει ότι “εγώ έκλαψα περισσότερο γιατί είχα ζήσει την ηρωική ιστορία του”.

Είναι παράδοξο και, ομολογουμένως, θλιβερό το γεγονός ότι, τόσα χρόνια μετά, το σημείο όπου ο Δημήτρης Ζαχαράτος άφησε την τελευταία του πνοή – στη συμβολή των οδών Γούναρη και Κορίνθου – παραμένει απλώς ένα πολυσύχναστο σταυροδρόμι. Ο μικρός ήρωας που με την αγνή του ψυχή και την κιμωλία στο χέρι ζωντάνεψε τον πόθο “Πάτρα-Τίρανα-Ρώμη” και πλήρωσε το υψηλότερο τίμημα ως το μικρότερο θύμα του βομβαρδισμού, δεν τιμάται με τον τρόπο που του αρμόζει.

Πώς είναι δυνατόν, η πρώτη πόλη της χώρας που βομβαρδίστηκε, να μην έχει έναν ανδριάντα, μια λιτή πλάκα ή έστω μια πινακίδα σε αυτό ακριβώς το σημείο; Μια πράξη αναγνώρισης από τον Δήμο, ένα ελάχιστο μνημείο, θα λειτουργούσε ως διαρκής υπενθύμιση της ιστορικής σημασίας της 28ης Οκτωβρίου 1940 για την Πάτρα, του ηρωισμού του 14χρονου Δημήτρη Ζαχαράτου και της θυσίας όλων των αθώων Πατρινών.

Ο Δήμος Πατρέων οφείλει να καλύψει αυτό το ιστορικό χρέος. Το σημείο θυσίας του “μικρού με την κιμωλία” πρέπει να πάψει να είναι αόρατο. Πρέπει να γίνει ένας τόπος σεβασμού, μνήμης και διδαχής για τις επόμενες γενιές, για να μη χαθεί ποτέ η ηχώ της κραυγής και του ονείρου του Δημήτρη Ζαχαράτου.