«Ολη η Ελλάδα σε ένα ποτήρι παγωμένης μπίρας», έλεγε ένα παλιό διαφημιστικό μότο που συνέδεε την ανεμελιά των καλοκαιρινών διακοπών και της χαλάρωσης με την απόλαυση του δημοφιλούς ποτού! Και η αλήθεια είναι ότι τέτοια εποχή η κατανάλωση χτυπά κόκκινο λόγω, αφενός, του παράγοντα της ζέστης και, αφετέρου, του τουριστικού κύματος στη χώρα! Κάτι που συμβαίνει και φέτος θέτοντας τελικά τις βάσεις ώστε η αγορά της μπίρας που εκτιμάται ότι τζιράρει πάνω από 600 εκατ. ευρώ να φτάσει σε νέα υψηλά μετά την περσινή εντυπωσιακή χρονιά.
Αυτό το γεγονός κινητοποιεί ακόμα περισσότερο τις εταιρείες πίσω από τα μεγάλα ζυθοποιεία της χώρας στη μάχη των μεριδίων που μαίνεται, ειδικά μετά και την έντονη δραστηριοποίηση και της Coca-Cola Τρία Εψιλον, κυρίως στο HORECA, μέσα από την αντιπροσώπευση και διανομή γνωστών σημάτων της μεγαλύτερης ζυθοποιίας στον κόσμο, της AB InBev, όπως Corona, Stella Artois και Bud.
Η λιανική
Τα στοιχεία που επεξεργάστηκε η NielsenIQ για το «business stories» δείχνουν ότι το α’ εξάμηνο της χρονιάς οι πωλήσεις μπίρας σε όλα τα κανάλια της λιανικής (σούπερ μάρκετ, μίνι μάρκετ, ψιλικά, περίπτερα) είχαν αυξηθεί κατά 6,4% φτάνοντας σχεδόν στα 162,5 εκατ. ευρώ σε σχέση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα πέρυσι, επίδοση που σε μεγάλο βαθμό υποστηρίχθηκε από τις ανατιμήσεις, ιδίως καθώς ο άστατος καιρός που επικράτησε από την περίοδο του Πάσχα τον Απρίλιο έως και τις αρχές Ιουνίου φάνηκε να επηρεάζει αρνητικά την κατανάλωση. Αυτό φαίνεται στους όγκους των πωλήσεων, οι οποίοι εμφανίζονται να έχουν υποχωρήσει κατά 3,6%. Παρ’ όλα αυτά, παράγοντες της αγοράς σημειώνουν ότι το φετινό καλοκαίρι εξελίσσεται καλύτερα από τις προσδοκίες που είχαν διαμορφωθεί και ως εκ τούτου τίθενται οι βάσεις για μια συνολικά θετική χρονιά.
Το αξιοσημείωτο, σύμφωνα με τα στοιχεία της NielsenIQ, είναι ότι πλέον η μεγάλη μάχη των εταιρειών φέτος στη λιανική δίνεται στον χώρο της λεγόμενης «μικρής λιανικής» (περίπτερα, ψιλικά και μίνι μάρκετ) που εμφανίζει εντυπωσιακές επιδόσεις. Συγκεκριμένα, στο α’ εξάμηνο του έτους οι πωλήσεις ήταν αυξημένες κατά 12,3%, ξεπερνώντας πλέον τα 80 εκατ. ευρώ και φτάνοντας σχεδόν το κανάλι των σούπερ μάρκετ (+1,1% στα 82 εκατ. ευρώ στο α’ εξάμηνο).
Ο δε όγκος των πωλήσεων εμφανίζεται αυξημένος 4,9% στη μικρή λιανική, ενώ στα σούπερ μάρκετ μειωμένος κατά 8,6%.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της NielsenIQ, το 2022 οι πωλήσεις μπίρας στη λιανική είχαν αυξηθεί 3,5%, φτάνοντας σχεδόν στα 346 εκατ. ευρώ. Από την άλλη, ένα εξίσου μεγάλο κανάλι πωλήσεων είναι το HORECA, για το οποίο ωστόσο είναι αδύνατον να υπάρξουν αξιόπιστα στοιχεία.
Δύναμη στην παραγωγή
Σε κάθε περίπτωση η αγορά, παρά τις μεγάλες προκλήσεις του πληθωρισμού, όχι μόνο κατάφερε να βγει αλώβητη, αλλά και να αναπτύσσεται. Αν μάλιστα υπολογίσει κανείς και την εξωστρέφεια που επιδεικνύουν πλέον οι μεγάλες ζυθοποιίες της χώρας, αντιλαμβάνεται γιατί πλέον η Ελλάδα θεωρείται μία από τις βασικές χώρες παραγωγής μπίρας στην Ε.Ε.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε στις αρχές του μήνα η Eurostat, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Μπίρας (4 Αυγούστου), το 2022 η παραγωγή μπίρας στην Ελλάδα έφτασε στα 565,34 εκατομμύρια λίτρα από 400,22 εκατομμύρια λίτρα το 2021, καταγράφοντας αύξηση περίπου 41%! Με αυτή την επίδοση η Ελλάδα καθίσταται 8η μεγαλύτερη παραγωγός μπίρας στην Ε.Ε. μεταξύ των 18 κρατών-μελών για τα οποία υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία.
Η «ακτινογραφία» της αγοράς
Σε αυτό δεν έχουν συνεισφέρει μόνο οι μικροζυθοποιίες που τα τελευταία χρόνια αυξάνονται σε αριθμό και αναπτύσσονται, αλλά και οι μεγαλύτεροι παίκτες, οι οποίοι πλέον παράγουν προς εξαγωγή. Σήμερα στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται περίπου 70 ζυθοποιίες. Τα μεγαλύτερα μερίδια αγοράς έχουν η Αθηναϊκή Ζυθοποιία και η Ολυμπιακή Ζυθοποιία, θυγατρικές των πολυεθνικών ομίλων Heineken και Carlsberg αντιστοίχως, ενώ σημαντικά μερίδια αγοράς κατέχουν πλέον οι ελληνικών συμφερόντων εταιρείες Ελληνική Ζυθοποιία Αταλάντης (ΕΖΑ) και η Ζυθοποιία Μακεδονίας – Θράκης (Βεργίνα). Σύμφωνα με τα στοιχεία της NielsenIQ, αυτοί οι τέσσερις παίκτες ελέγχουν το 88,7% της αγοράς μπίρας στη λιανική (α’ εξάμηνο 2023)! Μερίδιο 5,6% εμφανίζουν τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας και το υπόλοιπο 5,7% μοιράζεται στο σύνολο των μικροζυθοποιείων.
Αλέξανδρος Δανιηλίδης (Αθηναϊκή Ζυθοποιία) – Ωθηση της κερδοφορίας από τα τοπικά σήματα
Η Αθηναϊκή Ζυθοποιία γιορτάζει φέτος τα 60 χρόνια πορείας. Η θυγατρική του ολλανδικού ομίλου Heineken κατάφερε στη διαδρομή αυτή όχι μόνο να διεισδύσει σε μια αγορά που κυριαρχούσε απόλυτα η πάλαι ποτέ ΦΙΞ, αλλά και τελικά να επικρατήσει φτάνοντας σε κάποια φάση να ελέγχει τη συντριπτική πλειονότητα της αγοράς, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις με πρακτικές που προκάλεσαν την παρέμβαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού.
Τα τελευταία χρόνια υπό τη διοίκηση του κ. Αλέξανδρου Δανιηλίδη η Αθηναϊκή Ζυθοποιία επιχειρεί αφενός μια διεύρυνση της γκάμας των προϊόντων της προς πιο premium επιλογές και αφετέρου την επέκταση του εξαγωγικού αποτυπώματός της μέσω του ομίλου της Heineken.
Στο πρώτο σκέλος της στρατηγικής, πέραν της παραγωγής μηλίτη στο εργοστάσιο της Πάτρας, η κίνηση προώθησης τοπικών σημάτων στο πανελλαδικό δίκτυο φαίνεται ότι έχει παίξει καταλυτικό ρόλο στο να συγκεντρώσει η Αθηναϊκή Ζυθοποιία μεγάλο μέρος του κοινού που πλέον ψάχνεται για μια εναλλακτική πρόταση μπίρας εκμεταλλευόμενη το ενδιαφέρον που προκάλεσε η μικροζυθοποιία στη χώρα. Κάπως έτσι τα σήματα Μάμος και Νύμφη εξελίσσονται σε βασικό εργαλείο για την κερδοφορία της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας αλλά και την ανάκτηση μεριδίου από τον υπόλοιπο ανταγωνισμό παρά τις ανατιμήσεις που έχει κάνει.
Είναι ενδεικτικό ότι παρά τις μεγάλες πληθωριστικές προκλήσεις του 2022 η κερδοφορία της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας αυξήθηκε, όπως ανέφεραν πηγές της εταιρείας στο «b.s.». Σύμφωνα με την τελευταία λογιστική κατάσταση που είχε δημοσιοποιήσει η εταιρεία προκειμένου να εγκριθεί η διανομή προμερίσματος 11,76 εκατ. ευρώ τον περασμένο Οκτώβριο στη μητρική πολυεθνική και αφορούσε το εννεάμηνο Ιανουάριος – Σεπτέμβριος του 2022, οι πωλήσεις, μη συμπεριλαμβανομένου του ειδικού φόρου κατανάλωσης, διαμορφώθηκαν στα 232,32 εκατ. ευρώ από 190,13 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2021, καταγράφοντας αύξηση 22,2%. Τα κέρδη προ φόρων ήταν 42,97 εκατ. ευρώ έναντι 42,79 εκατ. ευρώ του 2021 και τα κέρδη μετά από φόρους 33,23 εκατ. ευρώ έναντι 32,98 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα η εταιρεία τεστάρει τις δυνατότητές της ως διανομέας αλκοολούχων ποτών μέσω της συνεργασίας που έχει την τελευταία διετία με την Bacardi, βλέποντας σημαντικά περιθώρια από την εκμετάλλευση του πανελλαδικού δικτύου και της πελατείας της. Προ μηνών ωστόσο εξήλθε από την αγορά του εμφιαλωμένου νερού πουλώντας την ΙΟΛΗ. Σημειωτέον πως η Αθηναϊκή Ζυθοποιία είναι εν τω μέσω ενός τριετούς επενδυτικού πλάνου συνολικού ύψους 60 εκατ. ευρώ για τη βελτιστοποίηση των ζυθοποιείων της, αυτοματισμούς, πάγια και την ενεργειακή θωράκισή της. Πρόσφατα μάλιστα πραγματοποίησε τα εγκαίνια μιας νέας μεγάλης αποθήκης στην Πάτρα. Από το 2008 η Αθηναϊκή Ζυθοποιία υλοποιεί το Πρόγραμμα Συμβολαιακής Καλλιέργειας απορροφώντας ετησίως το 15%-20% της συνολικής παραγωγής κριθαριού της χώρας.
Ντέγιαν Μπέκο (Ολυμπιακή Ζυθοποιία) – Παραγωγή της Carlsberg στην Ελλάδα και νέες συνεργασίες
Με διετές επενδυτικό πλάνο ύψους 20 εκατ. ευρώ και άρμα την μπίρα Carlsberg, την οποία από την αρχή της χρονιάς παράγει στο εργοστάσιο της Θεσσαλονίκης, η Ολυμπιακή Ζυθοποιία επιχειρεί να κερδίσει μεγαλύτερα μερίδια στην ελληνική αγορά και παράλληλα να αυξήσει το εξαγωγικό της αποτύπωμα. Την ίδια ώρα ετοιμάζεται για την πρόβα εισόδου της στη διανομή οινοπνευματωδών επεκτείνοντας σε πρώτη φάση τη συνεργασία της με την Diageo.
Το μεγαλύτερο μέρος των επενδύσεων φέτος και του χρόνου θα αφορά υποδομές στο εργοστάσιο αλλά και την προώθηση της Carlsberg τόσο σε φιάλη όσο και σε κουτάκι, ενώ έρχεται ως συνέχεια συνολικών επενδύσεων ύψους 17 εκατ. ευρώ που πραγματοποιήθηκαν το 2021 και το 2022.
Το μεγάλο στοίχημα που έχει βάλει ο διευθύνων σύμβουλος Ντέγιαν Μπέκο είναι η μεγαλύτερη διείσδυση στην ελληνική αγορά του σήματος Carlsberg πατώντας στο αφήγημα της εγχώριας παραγωγής αλλά και λόγω της διεθνούς αναγνωρισιμότητάς του και της απήχησης που μπορεί να έχει μεταξύ των τουριστών. Παρ’ όλα αυτά, οι ναυαρχίδες των πωλήσεων της Ολυμπιακής Ζυθοποιίας παραμένουν η Mythos και η FIX, οι οποίες μάλιστα επαναλανσαρίστηκαν πρόσφατα. Σταθερή δύναμη επίσης αποτελεί το σήμα Kaiser.
Το μερίδιο της Ολυμπιακής Ζυθοποιίας στην ελληνική αγορά υπολογίζεται σε περίπου 25% σε όγκο στο σύνολο των κατηγοριών μπίρας, mixers και μηλίτη στη λιανική.
Σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις που δημοσίευσε πρόσφατα η εταιρεία, το 2022 οι καθαρές πωλήσεις, δηλαδή εξαιρουμένου του ειδικού φόρου κατανάλωσης, διαμορφώθηκαν στα 119,93 εκατ. ευρώ από 96,06 εκατ. ευρώ το 2021. Επίσης, τα καθαρά κέρδη μετά από φόρους ήταν 7,05 εκατ. ευρώ το 2022 από 5,5 εκατ. ευρώ το 2021.
Για φέτος η διοίκηση της εταιρείας έχει θέσει στόχο την περαιτέρω ενίσχυση των εξαγωγών μέσα από τη διείσδυση σε νέες αγορές, αλλά και την ενδυνάμωση των υφιστάμενων. Σημειώνεται ότι το 2022 ποσό 18 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 4 εκατ. σε σχέση με το 2021, από τον συνολικό τζίρο της Ολυμπιακής Ζυθοποιίας προήλθε από πωλήσεις σε εταιρείες του ομίλου Carslberg εκτός Ελλάδας.
Με δύο ιδιοκτήτες παραγωγικές μονάδες, μία στη Βόρεια Ελλάδα, στην περιοχή της Σίνδου, και μία στην Κεντρική Ελλάδα, στην περιοχή της Ριτσώνας, συνολικά το χαρτοφυλάκιο της εταιρείας περιλαμβάνει 17 εμπορικά σήματα, εκ των οποίων τα ακόλουθα 11 είναι εγχωρίως παραγόμενα: FIX Hellas, FIX dark, Aνευ, Mythos, Mythos Radler, Mythos Ice, Kaiser, Henninger, Tuborg Soda, Tuborg Tonic Water και η σειρά φυσικών αναψυκτικών της Tuborg σε τέσσερις γεύσεις.
Νικήτας Ασπιώτης (ΕΖΑ) – Προσπάθεια να καλύψει το χαμένο έδαφος
Η Ελληνική Ζυθοποιία Αταλάντης, ή απλά ΕΖΑ, προσπαθεί να εξέλθει από μια αρκετά μεγάλη φάση ενδοσκόπησης. Ο κ. Νικήτας Ασπιώτης, γνωστό στέλεχος της αγοράς, ανέλαβε την περασμένη άνοιξη νέος διευθύνων σύμβουλος με βασικό στόχο η εταιρεία να κάνει comeback καθώς τα τελευταία χρόνια χάνει έδαφος έναντι του ανταγωνισμού παραμένοντας στο κόκκινο και αναγκάζοντας τους μετόχους να βάζουν νέα κεφάλαια στην εταιρεία. Κάπως έτσι εξάλλου τα προηγούμενα χρόνια από στρατηγικός επενδυτής το fund Diorama Ι του κ. Δημήτρη Δασκαλόπουλου, εξελίχθηκε σε βασικό μέτοχο αναλαμβάνοντας τα ηνία από τον κ. Θανάση Συριανό, που περιορίστηκε σε ένα μετοχικό μερίδιο μειοψηφίας.
Η τελευταία κεφαλαιακή ένεση αποφασίστηκε στις 31 Δεκεμβρίου του 2022 από την αυτόκλητη καθολική έκτακτη γενική συνέλευση των μετόχων και αφορούσε την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου κατά περίπου 3,5 εκατ. ευρώ με την καταβολή μετρητών και έκδοση νέων κοινών ονομαστικών μετοχών που ολοκληρώθηκε δύο μήνες μετά.
Λίγους μήνες νωρίτερα μάλιστα κυκλοφορούσαν στην αγορά πληροφορίες περί επαφών που είχαν γίνει με την Coca-Cola HBC, η οποία πλέον κάνει τα πρώτα βήματά της στην αγορά μπίρας μέσω της συμφωνίας για την αντιπροσώπευση και διανομή γνωστών ετικετών της AB InBev.
Να σημειωθεί ότι ο συνολικός δανεισμός της Ελληνικής Ζυθοποιίας Αταλάντης στο τέλος του 2021 (δεν έχουν δημοσιοποιηθεί ακόμα οι οικονομικές καταστάσεις του 2022) ήταν 27,17 εκατ. ευρώ, το σύνολο του κεφαλαίου στα 35,22 εκατ. ευρώ και ο συντελεστής μόχλευσης ανήλθε σε ποσοστό 57,11%.
Επίσης, το 2021 ο τζίρος της ΕΖΑ ανήλθε σε 33,26 εκατ. ευρώ από 24,5 εκατ. ευρώ το 2020. Τα αποτελέσματα μετά από φόρους ήταν 71.000 ευρώ, από ζημίες μετά τους φόρους ύψους 2,18 εκατ. ευρώ το 2020.
Λίγο μετά την τελευταία αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου ανατέθηκε στον κ. Ασπιώτη η διοίκηση της ΕΖΑ με πρώτο στόχο να επιστρέψει η εταιρεία σε ρυθμούς ανάπτυξης σε μια κατά τα άλλα ανοδική αγορά.
Δημήτρης Πολιτόπουλος (Ζυθοποιία Μακεδονίας – Θράκης) – Επεκτείνει το αποτύπωμά του
Η κάθοδος της μπίρας Βεργίνα στη Νότια Ελλάδα, και ειδικά στην Αττική, ήταν για τη Ζυθοποιία Μακεδονίας – Θράκης του κ. Δημήτρη Πολιτόπουλου ένας μεγάλος στόχος. Με αρκετά εμπόδια, αλλά και εκκρεμείς δικαστικές αντιπαραθέσεις με τον όμιλο Heineken και την Αθηναϊκή Ζυθοποιία η Βεργίνα τα τελευταία χρόνια έχει καταφέρει να κερδίσει ένα σταθερό κοινό και στα νότια, διευρύνοντας πλέον το αποτύπωμά της και κερδίζοντας μερίδια στην αγορά, αν και σε γενικές γραμμές εξακολουθεί να συγκαταλέγεται στους μικρούς των μεγάλων παικτών της αγοράς.
Παρ’ όλα αυτά, η εδώ και χρόνια απόφαση να έχει σταθερές σχέσεις με παραγωγούς μέσω του πρώτου προγράμματος συμβολαιακής γεωργίας στη χώρα, αλλά και να επενδύσει στη δημιουργία ενός βυνοποιείου, την κατατάσσει σε καίρια θέση σε όλη την αλυσίδα παραγωγής του κλάδου στην Ελλάδα. Σήμερα, εκτός από την Ελλάδα, η Βεργίνα στέλνει τη βύνη της και σε άλλες χώρες της Νοτιοανατολικής Μεσογείου όπως το Ισραήλ, η Κύπρος, η Τουρκία, η Βουλγαρία, η Αλβανία και η Ρουμανία.
Η ναυαρχίδα των πωλήσεών της είναι η Βεργίνα Lager, η οποία μάλιστα απέσπασε το χρυσό βραβείο στον διεθνή διαγωνισμό Concours International de Lyon που διεξάγεται κάθε χρόνο στη Λιόν.
Το επαναλανσάρισμά της στην ελληνική αγορά με ανανεωμένη εικόνα και η διεύρυνση του προϊοντικού χαρτοφυλακίου μπαίνοντας και σε άλλες κατηγορίες μπίρας (κόκκινη, μαύρη, weiss κ.ο.κ.) έχουν συμβάλει αρκετά στις πωλήσεις. Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις, η Βεργίνα είχε κύκλο εργασιών το 2021 22,72 εκατ. ευρώ. Τα EBITDA ήταν 2,34 εκατ. ευρώ, ενώ το αποτέλεσμα μετά τους φόρους έδειξε ζημίες σχεδόν 194.000 ευρώ.
Οι διεκδικήσεις της εταιρείας μαζί με αυτές του ομίλου Carlsberg από τη Heineken στα ολλανδικά δικαστήρια, όπου έχουν προσφύγει για κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας, φτάνουν στα 478 εκατ. ευρώ. Ο κ. Πολιτόπουλος κατά καιρούς έχει δεχτεί κρούσεις από άλλες επιχειρήσεις του κλάδου αντίστοιχου βεληνεκούς με σκοπό τη συνένωση των δραστηριοτήτων τους. Ωστόσο ο ίδιος επιμένει στην αυτόνομη πορεία της Ζυθοποιίας Μακεδονίας – Θράκης.
