Με τη φράση «μόνη της και όλοι τους» θα μπορούσε κάποιος να περιγράψει τον αγώνα που δίνει η ελληνόκτητη ναυτιλία στο πλαίσιο του σκληρού διεθνούς ανταγωνισμού σε κρίσιμες γεωπολιτικά, πολιτικά και οικονομικά εποχές που συνταράσσουν τον κόσμο από άκρη σε άκρη, με πολέμους στρατιωτικούς και εμπορικούς όπου εμπλέκονται κράτη-κολοσσοί όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ρωσία, αλλά και η Ευρωπαϊκή Ενωση, μεταξύ άλλων.
Με έναν στόλο που κατέχει σημαντικό ποσοστό της διεθνούς ναυτιλιακής αγοράς, αφού κατέχει το 21% της παγκόσμιας μεταφορικής ικανότητας και το 60% της ευρωπαϊκής, η Ελλάδα συνεχίζει να πρωταγωνιστεί σε κρίσιμους τομείς, όπως η μεταφορά πετρελαίου, φυσικού αερίου και εμπορευμάτων, αντιπροσωπεύοντας μόλις το 0,15% του παγκόσμιου πληθυσμού!
Η Ελλάδα αντιμετωπίζει σφοδρό ανταγωνισμό από τις δύο μεγαλύτερες ναυτιλιακές δυνάμεις του κόσμου: την Κίνα και την Ιαπωνία. Οι ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες διατηρούν ωστόσο την πρωτοκαθεδρία σε τομείς όπως τα δεξαμενόπλοια και τα LNG carriers, ενώ σε άλλους τομείς, όπως τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, είναι αντιμέτωπες με ισχυρό ανταγωνισμό.
Η στρατηγική σημασία της ελληνικής ναυτιλίας
Η ελληνόκτητη ναυτιλία δεν είναι μόνο η μεγαλύτερη δύναμη στη μεταφορά ενέργειας, αλλά και μία από τις πιο καινοτόμες και αξιόπιστες στον κόσμο. Η ελληνική πλοιοκτησία έχει καταφέρει να διατηρήσει τη θέση της στην κορυφή λόγω της στρατηγικής της τοποθέτησης στον παγκόσμιο ναυτιλιακό χάρτη και της προσαρμοστικότητάς της στις μεταβαλλόμενες παγκόσμιες ανάγκες. Εχει δημιουργήσει ένα σύστημα που συνδυάζει την παράδοση με την καινοτομία, προσαρμοζόμενη στις ανάγκες του 21ου αιώνα, με έμφαση στη βιωσιμότητα, στη μεταφορά καθαρών καυσίμων και την τεχνολογική αναβάθμιση των πλοίων της.
Σύμφωνα με τα στοιχεία από την εταιρεία ναυτιλιακών δεδομένων VesselsValue, η αξία του ελληνόκτητου στόλου ανέρχεται σε 188,1 δισ. δολάρια, καθιστώντας την Ελλάδα την τρίτη μεγαλύτερη ναυτιλιακή δύναμη παγκοσμίως, πίσω από την Κίνα και την Ιαπωνία. Παρά τον ανταγωνισμό, η Ελλάδα καταφέρνει να διατηρήσει την κυριαρχία της σε τομείς όπως τα δεξαμενόπλοια και τα πλοία μεταφοράς LNG, κάτι που την καθιστά αναντικατάστατο παράγοντα στον παγκόσμιο τομέα μεταφοράς ενέργειας.
Η πρωτοκαθεδρία στα δεξαμενόπλοια
Η μεγαλύτερη δύναμη παγκοσμίως στον τομέα μεταφοράς ενέργειας είναι η ελληνική πλοιοκτησία δεξαμενόπλοιων-LNG carriers, με αξία στόλου 103,7 δισ. δολάρια, αφήνοντας πίσω την Ιαπωνία (76,2 δισ.) και την Κίνα (74,8 δισ.) και στις δύο αυτές κατηγορίες. Την ίδια ώρα, η συνολική αξία του ελληνόκτητου στόλου, για όλους τους τύπους πλοίων, τον φέρνει στην τρίτη θέση πίσω από τον «Κόκκινο Δράκο» και τη Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου.
1/α) Ο ελληνόκτητος στόλος δεξαμενόπλοιων ηγείται σε αξία, η οποία φτάνει στα 71,3 δισ. δολάρια, με την Κίνα στα 47,9 και την Ιαπωνία στα 35,3. β) Επίσης, κατέχει την πρώτη θέση με βάση τη μεταφορική ικανότητα (dwt) των δεξαμενοπλοίων του, με 410 εκατομμύρια τόνους, και ακολουθούν ο κινεζικός στόλος με 392 εκατομμύρια τόνους και ο ιαπωνικός με 238 εκατομμύρια τόνους.
3/ Στα φορτηγά πλοία (bulk carriers) η ελληνική πλοιοκτησία είναι στην τρίτη θέση με αξία 54,4 δισ. Πρώτη είναι η Κίνα με 68,5 δισ. και δεύτερη η Ιαπωνία με 61,9 δισ.
Τα φορτηγά πλοία αποτελούν το κύριο μέσο μεταφοράς βασικών αγαθών, όπως σιτηρά, μέταλλα και άλλες πρώτες ύλες. Η ελληνική πλοιοκτησία έχει επενδύσει σε έναν σύγχρονο στόλο φορτηγών πλοίων, ενισχύοντας τη θέση της στην αγορά. Παρ’ όλα αυτά, η Κίνα και η Ιαπωνία συνεχίζουν να επενδύουν σημαντικά στην ενίσχυση των στόλων τους, αυξάνοντας την ανταγωνιστικότητα στην αγορά.
4/ Στα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων η Ελλάδα κατατάσσεται πέμπτη με αξία στόλου 18,3 δισ. δολάρια, πίσω από τις Κίνα, Ιαπωνία, Σιγκαπούρη και Γερμανία.
Συνολικά, με βάση την αξία όλων των τύπων πλοίων, η Κίνα είναι πρώτη με 255,2 δισ. δολάρια, η Ιαπωνία με 231,4 δισ. είναι δεύτερη, με την Ελλάδα στην τρίτη θέση με 188,1 δισ. δολάρια.
Τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων αποτελούν κρίσιμο κομμάτι της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας, και οι ανταγωνιστές της Ελλάδας σε αυτόν τον τομέα επενδύουν συνεχώς σε νέες, πιο αποδοτικές μονάδες.
Αν και η Ελλάδα είναι πίσω από τις κορυφαίες χώρες στον τομέα των εμπορευματοκιβωτίων, η αναγνωρισμένη ποιότητα του στόλου της, καθώς και η στρατηγική της θέση στα θαλάσσια εμπορικά δρομολόγια εξασφαλίζουν την επιτυχή συμμετοχή της στον παγκόσμιο εμπορικό τομέα.
Αγορές πλοίων
Αυξάνουν τον αριθμό αγοράς μεταχειρισμένων πλοίων (second hand) οι κινεζικών συμφερόντων ναυτιλιακές εταιρείες όσο κυλάει ο χρόνος μεγαλώνοντας τη διαφορά από τους Ελληνες.
Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του ναυλομεσιτικού οίκου Allied Shipbroking, η Κίνα από τις 28 Ιανουαρίου 2024 έως τις 28/1/2025 έχει αγοράσει συνολικά 290 πλοία. Στους βασικούς τύπους πλοίων απέκτησαν 187 φορτηγά πλοία, 63 δεξαμενόπλοια, 23 μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και 11 υγραεριοφόρα.
Οι ελληνικών συμφερόντων εταιρείες αγόρασαν συνολικά 188 πλοία σύμφωνα με στοιχεία της Allied Shipbroking.
Στους βασικούς τύπους απέκτησαν 122 φορτηγά πλοία, 38 δεξαμενόπλοια, επτά μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και επτά υγραεριοφόρα.
Ακολουθούν η Τουρκία με 71 αγορές, η Νορβηγία με 47 και η Ελβετία με 45. Μέσα σε αυτό το 12μηνο άλλαξαν χέρια 1.646 πλοία. Εκ των οποίων στους βασικούς τύπους έχουμε 749 φορτηγά, 425 δεξαμενόπλοια, 215 μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και 96 υγραεριοφόρα.
Ναυπηγήσεις
Η Κίνα μέσα στο ίδιο 12μήνο διατηρεί τα πρωτεία στο σύνολο των παραγγελιών για ναυπηγήσεις έχοντας δώσει 228. Ακολουθούν οι Ελληνες με 176, οι Σιγκαπουριανοί με 167, οι Ιάπωνες με 102 και οι Γερμανοί με 102.
Τους τελευταίους 12 μήνες δόθηκαν συνολικά 2.595 παραγγελίες για τη ναυπήγηση 600 δεξαμενόπλοιων, 410 φορτηγών, 281 πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και 210 gas carriers.
Η Κίνα εδραιώνει τη θέση της σε βασικούς τομείς του ναυπηγικού τομέα καταλαμβάνοντας κυρίαρχο ρόλο στις παραγγελίες διαφόρων τύπων πλοίων, ενώ συνεχώς αυξάνει την παραγωγική της δυνατότητα. Πιο συγκεκριμένα, το 2024 τα κινεζικά ναυπηγεία εξασφάλισαν 46,45 εκατομμύρια CGT (Compensated Gross Tons) από τις συνολικές παγκόσμιες παραγγελίες, με τα εξής ποσοστά κυριαρχίας σε κρίσιμους τομείς:
- Πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων: 100% των παραγγελιών
- Πλοία μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου: 81,5%
- Δεξαμενόπλοια: 72%
- LNG Carriers: 44%
Συνολικά τα κινεζικά ναυπηγεία ελέγχουν το 71% των παραγγελιών παγκοσμίως, και ακολουθούν σε μεγάλη απόσταση η Νότια Κορέα με 17,5%, ενώ η Ιαπωνία συνεχίζει να μειώνει το μερίδιο αγοράς της με 10,2%.
Η ταχεία ανάπτυξη των κινεζικών ναυπηγείων καθιστά τη χώρα κυρίαρχη, με σημαντική ικανότητα να διαχειρίζεται τεράστιους όγκους παραγγελιών.
Συνολική εικόνα και προοπτικές για το μέλλον
Συνολικά, η Κίνα, με στόλο αξίας 255,2 δισ. δολαρίων, είναι η μεγαλύτερη ναυτιλιακή δύναμη παγκοσμίως, ακολουθούμενη από την Ιαπωνία με 231,4 δισ. δολάρια. Η Ελλάδα βρίσκεται στην τρίτη θέση με αξία στόλου 188,1 δισεκατομμυρίων. Παρά τον έντονο ανταγωνισμό, η ελληνική ναυτιλία συνεχίζει να έχει τη μεγαλύτερη παρουσία στην παγκόσμια αγορά μεταφοράς ενέργειας και είναι ιδιαίτερα ισχυρή στους τομείς των δεξαμενόπλοιων και των LNG carriers.
Η Ελλάδα, με τη συνεχιζόμενη προσαρμογή της στις ανάγκες της αγοράς και τις νέες τεχνολογίες, θα συνεχίσει να διατηρεί την ισχυρή θέση της στην παγκόσμια ναυτιλία. Αν και ο ανταγωνισμός από την Κίνα και την Ιαπωνία είναι έντονος, η ελληνική ναυτιλία με το βάθος της παράδοσης και την καινοτόμα στρατηγική της είναι έτοιμη να ανταγωνιστεί και να παραμείνει στην κορυφή της διεθνούς ναυτιλιακής σκηνής για πολλά χρόνια ακόμη.
Είπαν για την ελληνική ναυτιλία και τις προοπτικές της
Χαράλαμπος Φαφαλιός: Ενίσχυση της ελληνικής σημαίας
Ο πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Ναυτιλιακής Συνεργασίας του Λονδίνου, σε εκδήλωση για το νέο έτος που πραγματοποιήθηκε στο City του Λονδίνου, παρουσίασε τη «συνταγή» για την ενίσχυση του ελληνικού νηολογίου-ελληνική σημαία. Ειδικότερα ανέφερε ότι, παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί, η ελληνική σημαία χρειάζεται περαιτέρω βελτίωση ώστε να την προτιμούν περισσότερο οι Ελληνες εφοπλιστές. Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι το «γραφειοκρατικό τείχος» της ελληνικής ναυτιλίας είναι ένας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους οι πλοιοκτήτες αποφεύγουν την ελληνική σημαία. Σύμφωνα με τον πρόεδρο, η κυβέρνηση πρέπει να μειώσει τη γραφειοκρατία και να δημιουργήσει ένα πιο ευέλικτο και αποδοτικό θεσμικό πλαίσιο για την ελληνική ναυτιλία.
Επεσήμανε ότι η ενίσχυση της ελληνικής σημαίας είναι ζωτικής σημασίας για τη ναυτιλιακή κοινότητα και τη διατήρηση της Ελλάδας ως ηγετικής δύναμης στον παγκόσμιο ναυτιλιακό τομέα.
Παράλληλα, τόνισε την ανάγκη για ενίσχυση της ναυτικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα, αναφέροντας ότι χρειάζονται περισσότεροι χώροι για δασκάλους, καλύτερες εγκαταστάσεις και περισσότεροι καθηγητές για να βελτιωθεί η ποιότητα της ναυτικής εκπαίδευσης και να αυξηθεί ο αριθμός των Ελλήνων ναυτικών.
Πάνος Λασκαρίδης: Στην τεχνολογία το βάρος των επενδύσεων
Ο πλοιοκτήτης αναφέρθηκε στο μέλλον της ελληνόκτητης ναυτιλίας η οποία, όπως τόνισε, δεν θα είναι πρώτη για πολύ καιρό ακόμα: «Η ελληνική ναυτιλία δεν θα είναι πρώτη για πολύ καιρό ακόμα και γι’ αυτόν τον λόγο θα πρέπει να ρίξουμε το βάρος των επενδύσεων στην τεχνολογία παρά στον αριθμό των καραβιών.
Ολα αυτά λοιπόν είναι θέματα που πρέπει να τα συζητήσουμε και να τα αντιμετωπίσουμε». Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι «το να αλληλοσυγχαιρόμαστε και να καμαρώνουμε είναι καλό, αλλά όταν συγχαίρεις κάποιον είναι σαν να του λες “είσαι μέχρι εδώ, δεν μπορείς να κάνεις παραπάνω”. Πάντα υπάρχει για εμάς τους Ελληνες κάτι παραπάνω. Και όχι μόνο στη δουλειά μας και στη ναυτιλία μας, αλλά και σε άλλα πράγματα.
Είναι πολύ ευχάριστο το γεγονός ότι τα τελευταία δύο χρόνια στις δύσκολες συνθήκες που αντιμετώπισε η Ελλάδα ο εφοπλισμός ανταποκρίθηκε πάρα πολύ γενναιόδωρα στα προβλήματα της πατρίδας».
Κωστής Φραγκούλης: Ηγετική θέση με συνεχείς επενδύσεις
Ο πρόεδρος του Propeller Club Πειραιά, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο πλαίσιο του εορτασμού της επετείου των 90 ετών από την ίδρυση του Club στην Ελλάδα, τόνισε ότι η χώρα συνεχίζει να διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην περιοχή, παρουσιάζοντας έναν ισχυρό πυλώνα πολιτικής σταθερότητας και οικονομικής ανάπτυξης, με τη ναυτιλία της να παραμένει ηγέτιδα παγκοσμίως.
Πιο συγκεκριμένα, αναφέρθηκε στην αδιάλειπτη πρωτοκαθεδρία της ελληνόκτητης ναυτιλίας, υπογραμμίζοντας ότι «ο ελληνόκτητος στόλος παραμένει πρώτος στον κόσμο με 395 εκατομμύρια τόνους DWT, έχοντας διαφορά 30% από τη δεύτερη Κίνα και 60% από την τρίτη Ιαπωνία».
Ειδικότερα, επεσήμανε ότι η ελληνική ναυτιλία συνεχίζει να επενδύει και να αναπτύσσεται παρά τις φήμες που κυκλοφόρησαν το καλοκαίρι, διαψεύδοντας οποιεσδήποτε ανησυχίες για την ηγετική της θέση.
