Για περισσότερους από δύο αιώνες, οι πρόεδροι των ΗΠΑήταν, επί της ουσίας, θωρακισμένοι απέναντι στο ενδεχόμενο της σε βάρος τους άσκησης ποικινών διώξεων. Η υπόθεση εναντίον του πρώην προέδρου Τραμπ, ωστόσο, έρχεται να σπάσει αυτό το ταμπού δημιουργώντας πια ένα νέο προηγούμενο.
Για πρώτη φορά στα αμερικανικά χρονικά, ένας πρώην πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών βρίσκεται αντιμέτωπος με ποινικές κατηγορίες.
Για περισσότερους από δύο αιώνες, οι Αμερικανοί ηγέτες, ακόμη και όσοι εξ αυτών είχαν βρεθεί να πρωταγωνιστούν σε σκάνδαλα, ήταν επί της ουσίας θωρακισμένοι μέσα σε ένα καθεστώς ασυλίας έναντι της απειλής άσκησης διώξεων σε βάρος τους. Κι αυτό, όχι μόνο για το διάστημα κατά το οποίο βρίσκονταν στην εξουσία αλλά και για την περίοδο μετά την απομάκρυνσή τους από τον Λευκό Οίκο.
Όταν σπάνε τα ταμπού
«Όχι άλλο πια. Αυτό το ταμπού έσπασε. Δημιουργήθηκε ένα νέο προηγούμενο», γράφει ο Πίτερ Μπέικερ στους New York Times, με το βλέμμα στραμμένο στη δίωξη που ασκείται στον Τραμπ για το πλημμέλημα της μέσω χρηματισμού εξαγοράς της σιωπής της πρώην πορνοστάρ Στόρμι Ντάνιελς (ή Στέφανι Κλίφορντ, όπως είναι το πραγματικό της όνομα), η οποία είχε λάβει χρήματα από την πλευρά του Ρεπουμπλικανού πρώην προέδρου προκειμένου να κρατήσει κρυφή την ερωτική σχέση που είχε μαζί του.
Παρενθετικά, σημειώνεται ότι η ηθοποιός πορνογραφικών ταινιών Στόρμι Ντάνιελς καταγγέλλεται πως είχε λάβει 130.000 δολ. από τον Ντόναλντ Τραμπ πριν από τις εκλογές του 2016, μέσω του δικηγόρου του, προκειμένου να μην αποκαλύψει την ερωτική σχέση τους. Το εν λόγω ποσό, ωστόσο, δεν είχε δηλωθεί στους λογαριασμούς της προεκλογικής εκστρατείας του Τραμπ, κατά παράβαση της εκλογικής νομοθεσίας, αλλά είχε καταγραφεί ως «νομικά έξοδα» στους λογαριασμούς της εταιρείας του Ρεπουμπλικανού πολιτικού, η έδρα της οποίας είναι στη Νέα Υόρκη.
Ο Τζακ Λ. Γκόλντσμιθ, καθηγητής Νομικής στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και άλλοτε ανώτατος αξιωματούχος του αμερικανικού υπουργείου Δικαιοσύνης επί προεδρίας Τζορτζ Μπους του νεότερου, υποστηρίζει, μιλώντας στους NY Times, ότι υπήρχε ένα όριο στην αμερικανική νομική και πολιτική ιστορία το οποίο πλέον ξεπερνιέται με αυτήν την υπόθεση.
Οι άλλες υποθέσεις του Τραμπ
Εάν γίνει η αρχή, δε, τότε μπορεί να ακολουθήσουν και άλλες διώξεις σε βάρος του Ντόναλντ Τραμπ.
Υπενθυμίζεται ότι ο πρώην ένοικος του Λευκού Οίκου (2016 – 2020), ο οποίος διεκδικεί εκ νέου την προεδρία στον δρόμο προς τις εκλογές του 2024, έχει στην πλάτη και άλλες δικαστικές έρευνες που τρέχουν, αναφορικά με:
- την εισβολή των οπαδών του στο Καπιτώλιο τον Ιανουάριο του 2021, την οποία μπορεί να υποκίνησε
- τις εκλογές του 2020 στη Τζόρτζια, το αποτέλεσμα των οποίων μπορεί να επιχείρησε να επηρεάσει
- τα απόρρητα προεδρικά έγγραφα που είχε στην έπαυλή του στο Μαρ-α-Λάγκο της Φλόριντα ενώ θα έπρεπε να έχει επιστρέψει στα αρχεία του κράτους
- τις οικονομικές και φορολογικές απάτες για τις οποίες έχουν κατηγορηθεί οι επιχειρήσεις του στη Νέα Υόρκη
Ο Πίτερ Μπέικερ των New York Times υπογραμμίζει μάλιστα, με νόημα, ότι η σχετική με τη Στόρμι Ντάνιελς υπόθεση είναι μάλλον ήπια εάν συγκριθεί με τα επεισόδια στο Καπιτώλιο και τις εκλογές στη Τζόρτζια.
Εάν το ζήτημα είναι η λογοδοσία, τότε η υπόθεση της Στόρμι Ντάνιελς θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο ώστε οι εισαγγελείς της Τζόρτζια και της Ουάσιγκτον να ακολουθήσουν με νέες ποινικές διώξεις κατά του Τραμπ εάν έχουν τα αποδεικτικά στοιχεία.
Με την υπόθεση της άσκησης ποινικών διώξεων σε βάρος του Τραμπ οι Ηνωμένες Πολιτείες εισέρχονται σε ένα πεδίο αχαρτογράφητο. Οι Τάιμς της Νέας Υόρκης, στην ανάλυσή τους, αναγνωρίζουν μεν το πρωτοφανές της υπόθεσης, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι δεν υπάρχει νόμος στις ΗΠΑ που να λέει ότι δεν μπορούν να ασκηθούν διώξεις σε βάρος πρώην προέδρου.
Εκλογικές επιπτώσεις
Ο Ντόναλντ Τραμπ, ωστόσο, δεν είναι απλώς άλλος ένας πρώην πρόεδρος, αλλά μια διχαστική/πολωτική προσωπικότητα που διεκδικεί την προεδρία ενόψει 2024.
Η δικαστική περιπέτεια του Τραμπ δεν αρκεί για να του φράξει τον δρόμο της επιστροφής στον Λευκό Οίκο.
Σκιές τοξικότητας
Το ερώτημα είναι εάν και πώς θα μπορούσε αυτή η «μάχη» να επηρεάσει την προεκλογική του εκστρατεία. Ως προς αυτό, οι απόψεις, ή μάλλον οι εκτιμήσεις, διίστανται καθώς άλλοι θεωρούν ότι ο Τραμπ μπορεί όντως να πληγεί και άλλοι ότι εκείνος θα ωφεληθεί από την ένταση.
Η πλευρά των Ρεπουμπλικανών έχει, πάντως, ήδη σπεύσει να πάρει θέση στο πλευρό του πρώην προέδρου, στρέφοντας τα «πυρά» της κατά των Δημοκρατικών, της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και του συστήματος της αμερικανικής Δικαιοσύνης. Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο πια, υπάρχει το ενδεχόμενο το κλίμα της αντιπαράθεσης εντός των ΗΠΑ να προσλάβει ιδιαιτέρως τοξικά χαρακτηριστικά, λειτουργώντας υπονομευτικά προς την ίδια την αμερικανική δημοκρατία και τους θεσμούς.
Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, ότι μεταξύ εκείνων που στήριξαν τον Τραμπ τα τελευταία 24ωρα, βρίσκονται και εσωκομματικοί του αντίπαλοι: ο πρώην αντιπρόεδρος Μάικ Πενς, ο πρώην ΥΠΕΞ Μάικ Πομπέο κ.ά. Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η υπόθεση της Στόρμι Ντάνιελς δείχνει να λειτουργεί συσπειρωτικά υπέρ του Τραμπ, πλην όμως αξίζει να σημειωθεί ότι είναι ακόμη πολύ νωρίς για να μπορέσει κανείς να κρίνει πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα.
Οι άλλοι ηγέτες που βρέθηκαν αντιμέτωποι με τη δικαιοσύνη
Η άσκηση ποινικής δίωξης σε βάρος ενός πρώην προέδρου ή πρωθυπουργού μπορεί να είναι πρωτοφανής για τα δεδομένα των ΗΠΑ, αλλά γενικώς είναι κάτι που έχει ξανασυμβεί πολλές φορές διεθνώς, σε χώρες όπως είναι μεταξύ άλλων για παράδειγμα: το Ισραήλ (Εχούντ Μπάρακ, Μπενιαμίν Νετανιάχου), η Ιταλία (Σίλβιο Μπερλουσκόνι), η Γαλλία (Ζακ Σιράκ, Νικολά Σαρκοζί), η Νότια Κορέα (Παρκ Γκιουν-Χιέ) και η Ταϊβάν (Τσεν Σουί-Μπιαν).
Δυσοίωνες προβλέψεις
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, ωστόσο, έχουν εκ των πραγμάτων ιδιαίτερο βάρος στη διεθνή σκηνή, και όσα (πολιτικά, νομικά) συμβαίνουν στην Ουάσιγκτον ή στη Νέα Υόρκη δεν περιορίζονται εκεί.
H δίωξη του Ντόναλντ Τραμπ σπρώχνει ένα διχασμένο έθνος μέσα σε ένα νέο κεφάλαιο χάους, γράφουν οι Financial Times, χαρακτηρίζοντας όχι μόνο αχαρτογράφητο αλλά και δυνητικά «επικίνδυνο» το πεδίο των εξελίξεων στο οποίο εισέρχονται πια οι ΗΠΑ μέσα από αυτήν την υπόθεση.
