Για όσους δυσκολεύονται να σηκωθούν από το κρεβάτι τον χειμώνα, ο όρος «τεμπελιά» φαίνεται πως είναι ακατάλληλος.
Νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Frontiers in Neuroscience αφήνει να εννοηθεί πως παρότι οι άνθρωποι δεν πέφτουν σε χειμερία νάρκη, χρειάζονται περισσότερο ύπνο τους μήνες με χαμηλές θερμοκρασίες. Ειδικότερα, η ανάλυση, η οποία έγινε σε άτομα με διαταραχές ύπνου, διαπιστώνει ότι ο κόσμος κάνει ύπνο REM μεγαλύτερης διάρκειας τον χειμώνα.
Συνολικά τον χειμώνα ο ύπνος μεγαλώνει μία ώρα κατά μέσον όρο, αλλά ο ύπνος REM -που συνδέεται άμεσα με τον κιρκάδιο ρυθμό, ο οποίος επηρεάζεται από την αλλαγή των ωρών με ήλιο- είναι μεγαλύτερος κατά τριάντα λεπτά τον χειμώνα σε σύγκριση με το καλοκαίρι. Σημειώνεται πως κατά τη διάρκεια του ύπνου REM, η εγκεφαλική δραστηριότητα αυξάνεται και μπορούμε να ονειρευτούμε. Ο φυσιολογικός ύπνος ξεκινά με τρία στάδια ύπνου μη REM και στη συνέχεια υπάρχει μία σύντομη περίοδος ύπνου REM.
Η έρευνα καταλήγει ότι ακόμη και σε ένα αστικό περιβάλλον, όπου ο ύπνος διαταράσσεται, ο κόσμος έχει μεγαλύτερο ύπνο REM τον χειμώνα σε σχέση με το καλοκαίρι και πιο ελαφρύ ύπνο το φθινόπωρο. Οι ερευνητές λένε ότι εφόσον τα ευρήματα της έρευνας επιβεβαιωθούν σε άτομα με φυσιολογικό ύπνο, θα αποτελεί την πρώτη ένδειξη για ανάγκη προσαρμογής των συνηθειών του ύπνου ανά εποχή, ενδεχομένως να πηγαίνουμε για ύπνο νωρίτερα στους πιο κρύους και σκοτεινούς χειμώνες.
Ο Δρ. Dieter Kunz, ένας εκ των συντακτών της έρευνας, από την κλινική ύπνου και χρονοϊατρικής στο νοσοκομείο St Hedwig της Γερμανίας δήλωσε: «Η εποχικότητα είναι πανταχού παρούσα για κάθε ον που ζει σε αυτό τον πλανήτη. Παρότι ζουμε με τον ίδιο τρόπο τον χειμώνα, η ανθρώπινη φυσιολογία είναι πεσμένη, με ένα αίσθημα “κενού” τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο».
«Σε γενικές γραμμές, οι κοινωνίες οφείλουν να προσαρμόσουν τις συνήθειες του ύπνου, όπως τη διάρκεια και τη χρονική στιγμή, ανάλογα με την εποχή, ή να προσαρμόσουν τα προγράμματα εργασίας και εκπαίδευσης με βάση τις ανάγκες του ύπνου ανά εποχή», τόνισε ο ίδιος.
Παρότι οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι τα ευρήματα θα πρέπει να επιβεβαιωθούν σε άτομα χωρίς δυσκολίες στον ύπνο, οι εποχικές αλλαγές μπορεί να είναι ακόμη πιο επιβαρυντικές σε κόσμο με φυσιολογικό ύπνο. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο της έρευνας κλήθηκαν 292 ασθενείς, οι οποίοι είχαν περάσει από πολυυπνογραφίες. Πρόκειται για έρευνες που απευθύνονται σε άτομα με προβλήματα στον ύπνο: Τους ζητάται να κοιμηθούν φυσικά σε ένα ειδικό θάλαμο χωρίς ξυπνητήρι, όπου οι ειδικοί παρακολουθούν τη διάρκεια, την ποιότητα και το είδος του ύπνου τους. Εξαιρώντας τα τεχνικά λάθη και όσους παίρνουν φάρμακα για τον ύπνο, τα ευρήματα αφορούν 188 ασθενείς.
