Αυτοί είναι οι φιναλίστ από την Ελλάδα – και τα αντιπροσωπευτικά τους έργα – που θα τεθούν στην κρίση της επιτροπής των Ευρωπαϊκών βραβείων αρχιτεκτονικής “EU Mies Van De Rohe” τον Μάιο του 2026 στη Βαρκελώνη.
Το “EU Mies van der Rohe Awards” (European Union Prize for Contemporary Architecture – Mies van der Rohe Award) είναι το σημαντικότερο ευρωπαϊκό βραβείο αρχιτεκτονικής. Δημιουργήθηκε το 1988 από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ίδρυμα Mies van der Rohe στη Βαρκελώνη. Ο στόχος του βραβείου είναι να αναδείξει την αριστεία στη σύγχρονη αρχιτεκτονική, να προβάλει την πολιτιστική ποικιλομορφία της Ευρώπης και να ενισχύσει τον διάλογο μεταξύ αρχιτεκτόνων, πελατών, θεσμών και κοινού. Απονέμεται κάθε δύο χρόνια και περιλαμβάνει: 1)Το κύριο βραβείο (Main Award), 2)Το Emerging Architecture Award για νέους αρχιτέκτονες και το 3)Young Talent Award για φοιτητές και πρόσφατους αποφοίτους. Τα έργα που διακρίνονται αποτελούν παραδείγματα καινοτομίας, βιωσιμότητας και κοινωνικού αντίκτυπου, ενώ συνήθως παρουσιάζονται σε έκθεση και ειδική τελετή στη Βαρκελώνη.
Μιλήσαμε με τον Ivan Blasi, Curator και Program Director του EU Prize for Contemporary Architecture – Mies van der Rohe Award, ο οποίος μας δήλωσε ότι τα βραβεία θα λάβουν χώρα μεταξύ 11 και 12 Μαΐου, –περιμένουν την τελική επιβεβαίωση από τον αρμόδιο Ευρωπαίο Επίτροπο- αν και, όπως είπε ο ίδιος, “θα είναι αυτές οι ημέρες γιατί συμπίπτουν με την ανακήρυξη της Βαρκελώνης σε Παγκόσμια Πρωτεύουσα της Αρχιτεκτονικής. Στην ερώτηση μας για την διαφορετικότητα των φετινών βραβείων, μας είπε: “Τα υποψήφια έργα του 2026 παρουσιάζουν διαφορετικές αλλά συμπληρωματικές προσεγγίσεις, σε ποικίλα πλαίσια και κλίμακες. Παρότι προέρχονται από διαφορετικές πραγματικότητες, όλα μοιράζονται μια στάση φροντίδας και προσοχής τόσο προς το περιβάλλον τους όσο και προς τους ανθρώπους που το κατοικούν. Διαφορετικές κλίμακες, διαφορετικά πλαίσια, ίδιο πνεύμα: φροντίδα για τους ανθρώπους και τον τόπο”.
Σας παρουσιάζουμε, σε συνεργασία με τον Independent Expert των βραβείων και του Archisearch, Βασίλη Μπαρτζώκα, τους 14 Έλληνες φιναλίστ:
Neiheiser Argyros -Astir Marina Landscape and Public Realm
Το έργο Astir Marina Landscape and Public Realm των Neiheiser Argyros επιλέχθηκε στους φιναλίστ των βραβείων Mies van der Rohe γιατί επαναπροσδιορίζει τη σχέση μεταξύ πολυτελούς τουρισμού και δημόσιου χώρου στη Βουλιαγμένη. Με έναν σχεδιασμό διακριτικό και ποιητικό, μεταμορφώνει τη μαρίνα σε ανοιχτό, βιώσιμο τοπίο περιπάτου, ενσωματωμένο στη φύση, προάγοντας την ανθρώπινη κλίμακα και τη θαλάσσια εμπειρία.
Betaplan S.A. και Pila Studio – Πύργος Πειραιά
Ο Πύργος Πειραιά (Piraeus Tower), έργο των BETAPLAN + PILA Studio, θεωρείται υποψήφιο επειδή αποτελεί πρότυπο adaptive reuse: αναβιώνει ένα εγκαταλειμμένο κτίριο του 1975, επανασχεδιάζοντας τη φατίνη όψη και εσωτερικούς χώρους. Η πρόταση στοχεύει στη σημαντική μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης μέσα από μια σειρά βιώσιμων λύσεων. Χρησιμοποιεί σκίαστρα (louvers) που περιορίζουν τα ηλιακά κέρδη έως και 50%, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση της θερμότητας στο εσωτερικό του κτιρίου. Παράλληλα, προωθεί την ανακύκλωση υλικών, μειώνοντας τα απόβλητα και την ανάγκη για νέους πόρους, ενώ ενσωματώνει έξυπνα συστήματα ελέγχου που ρυθμίζουν αυτόματα τη θερμοκρασία και τον φωτισμό, εξασφαλίζοντας μέγιστη ενεργειακή απόδοση και άνεση.
Biris-Tsiraki architects – “Towards the Sun / Summerhouse in Antiparos”
Το έργο των Tasos Biris και Sofia Tsiraki είναι υποψήφιο για τα φετινά βραβεία Mies van der Rohe επειδή εκφράζει με μοναδικό τρόπο τη σύνδεση της αρχιτεκτονικής με το φυσικό τοπίο και το μεσογειακό φως. Η κατοικία ενσωματώνεται αρμονικά στο άνυδρο νησιωτικό περιβάλλον, χρησιμοποιώντας καθαρές γεωμετρίες, λιτά υλικά και ήπιες χρωματικές εντάσεις που αναδεικνύουν τη σχέση ανάμεσα στο κτισμένο και το φυσικό. Μέσα από την ισορροπία εσωτερικού και εξωτερικού χώρου, το έργο αναδεικνύει τη σημασία της απλότητας και της αυθεντικής εμπειρίας του τόπου, στοιχεία που συνάδουν απόλυτα με τη φιλοσοφία του βραβείου Mies van der Rohe.
Point Supreme, Κατοικία στην Πελοπόννησο
Η κατοικία στην Πελοπόννησο από το γραφείο Point Supreme (Peloponnese House) είναι υποψήφια για τα φετινά βραβεία Mies van der Rohe επειδή αναδεικνύει με ευαισθησία την ανακατασκευή ενός παραδοσιακού πέτρινου αγροτικού σπιτιού, ενσωματώνοντας σύγχρονα στοιχεία που αναζωογονούν τον τόπο χωρίς να τον εξαλείφουν. Με προσεκτικές επεμβάσεις στη δομή, η χρήση φυσικών υλικών, η ανοιχτότητα και η σχέση εσωτερικού-εξωτερικού χώρου δημιουργούν ένα έργο που τιμά το παλιό και συγχρόνως ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες κατοίκησης.
Micromega architecture and strategies and Alexandros Tombazis Associates And Architects – Pinewood Schoolin Anatolia Campus
Το έργο των Micromega Architecture & Strategies και A. N. Tombazis & Associates συνδυάζει υψηλό αρχιτεκτονικό ήθος, βιώσιμο σχεδιασμό και ευαισθησία στο περιβάλλον του ιστορικού campus της Ανατόλιας στη Θεσσαλονίκη. Η κατασκευή σέβεται τον άξονα του campus, υιοθετεί ελαφρές μεταλλικές δομές που «αιωρούνται» για ενοποίηση των όψεων, εισάγει διπλά atria που ενισχύουν τη σχέση εσωτερικού-εξωτερικού χώρου και εφαρμόζει βιοκλιματικές αρχές για ελεγχόμενη θερμική άνεση, φυσικό φωτισμό και φυσικό εξαερισμό. Με αυτή την ολοκληρωμένη προσέγγιση το έργο αναδεικνύει την εκπαιδευτική χρήση ως αρχιτεκτονική πρόταση υψηλής ποιότητας και καινοτομίας, χαρακτηριστικά που ταιριάζουν με τις απαιτήσεις των βραβείων Mies van der Rohe.
DeMachinas – Three Object Apartment
Το έργο των DeMachinas + Elina Loukou ξεχωρίζει ως υποψήφιο γιατί μετατρέπει μια παλιά κατοικία μοντέρνου κτιρίου σε ένα χώρο που λειτουργεί ως «καμβάς» για αρχιτεκτονική χειρονομία. Στην προσέγγιση αυτή, απογυμνώνεται η υπάρχουσα δομή -αποκαλύπτονται τα waffle υποστυλώματα, οι σκάλες, οι επιφάνειες της οροφής- και τοποθετούνται τρία αυτόνομα λειτουργικά αντικείμενα (η οριζόντια νησίδα κουζίνας/τραπεζαρίας, ο “storage block” και ο μηχανισμός διαχωρισμού με pivot πόρτες) που οργανώνουν τον χώρο με ευελιξία. Με αυτόν τον τρόπο, το έργο ισορροπεί μεταξύ της αναγνώρισης του παλιού και της εισαγωγής νέας χωρικής λογικής, μια σύνθεση “άρνησης της διακόσμησης” και “ευέλικτης αρχιτεκτονικής χειρονομίας”, που ταιριάζει με τις απαιτήσεις ποιότητας, καινοτομίας και συγκρότησης του βραβείου Mies van der Rohe.
Etsi architects – Τeloneio Kardamyli
Το έργο Τελωνείο Καρδαμύλη (Teloneio Kardamyli Home Restoration) του γραφείου ETSI Architects αντιμετωπίζει με ευαισθησία την αποκατάσταση ενός ιστορικού κτιρίου του 18ου αιώνα, επαναφέροντάς το σε λειτουργική κατοικία με σεβασμό στη δομή, το τοπίο και την τοπική παράδοση. Επιχειρεί να ενώσει παλιό και νέο, χρησιμοποιεί τοπικά υλικά και τεχνικές, δημιουργεί ισορροπία εσωτερικών και εξωτερικών χώρων και ενισχύει τη σύνδεση του κτιρίου με το φυσικό και πολιτισμικό του περιβάλλον.
Αλέξανδρος Ν. Tombazis & Associates μαζί με K-Studio – Mandarin Oriental Costa Navarino
Το Mandarin Oriental Costa Navarino, έργο των K-Studio και Alexandros N. Tombazis & Associates, συνδυάζει πολυτελή φιλοξενία με βιώσιμη αρχιτεκτονική που σέβεται το μεσσηνιακό τοπίο. Ενσωματώνει φυσικά υλικά, ήπιες γραμμές και βιοκλιματικές αρχές, δημιουργώντας ένα ξενοδοχείο που μοιάζει να αναδύεται οργανικά από τη γη και το περιβάλλον του.
Ctrl_Space Lab – The Bauxite Residue Pavilion
Το Bauxite House Pavilion ξεχωρίζει για τον τρόπο που ενώνει την αρχιτεκτονική με την οικολογία. Χρησιμοποιεί υλικά από υπολείμματα βωξίτη, δείχνοντας πώς τα βιομηχανικά απόβλητα μπορούν να μετατραπούν σε αισθητικά και λειτουργικά στοιχεία. Η απλότητα, η διαφάνεια και η ενσωμάτωσή του στο φυσικό τοπίο εκφράζουν μια σύγχρονη, βιώσιμη αρχιτεκτονική σκέψη.
Block 722 – Viglostasi
Το έργο Viglostasi Residence του γραφείου Block722 επιλέχθηκε επειδή μετατρέπει την ιδιωτική κατοικία σε μια αρμονική, ακριτική παρουσία στο κυκλαδίτικο τοπίο: οι όγκοι χαμηλού ύψους και οι φυσικές υλικές επιλογές (πέτρα, ξύλο, σοβάς) δημιουργούν «συνοικία» στο βράχο, ενώ η διάταξη σε επίπεδα αξιοποιεί την κλίση του εδάφους και προσφέρει θέες προς τη θάλασσα.
RC Tech – Seneka Logistics – Storage & Distribution Centre
Συνδυάζει λειτουργική καινοτομία με αρχιτεκτονική ποιότητα, αποδίδοντας έναν αποθηκευτικό-διανεμητικό χώρο που αναβαθμίζει τον αστικό ιστό της Κηφισιάς. Με έμφαση στην καθαρότητα μορφής, την τεχνολογική ακρίβεια και την αισθητική προσαρμοστικότητα, το έργο επιχειρεί να υπερβεί τη συμβατική αρχιτεκτονική των logistics εγκαταστάσεων, προσφέροντας ένα δομημένο περιβάλλον που ανταποκρίνεται σε σύγχρονες ανάγκες και αισθητικές απαιτήσεις.
Arid – VEIL — extension residential
Ενσωματώνει ευαίσθητα την επέκταση μιας κατοικίας, δημιουργώντας έναν διάλογο μεταξύ παλαιού και νέου. Η χρήση διαφανούς “πέπλου” (veil) λειτουργεί ως λεπτός διαχωριστής, που επιτρέπει τη συνύπαρξη ιδιωτικότητας και ανοιχτότητας, ενώ η αρχιτεκτονική απλότητα, η λεπτή μορφή και η καλή σύνδεση με το περιβάλλον αναδεικνύουν την ποιότητα του σχεδιασμού.
React Αrchitects – Lofos house
Το Lofos House των React Architects ενσωματώνεται αρμονικά στο φυσικό τοπίο, αναδύεται διακριτικά από τη γη και μετατρέπει την οροφή σε προέκταση του περιβάλλοντος. Οι καθαρές γραμμές, οι φυσικοί όγκοι και η ρευστή σχέση εσωτερικού-εξωτερικού χώρου εκφράζουν μια αρχιτεκτονική ισορροπίας, όπου το κτίσμα δεν κυριαρχεί, αλλά συνομιλεί με το τοπίο με διακριτική δύναμη.
Flux Office – Νέο Πωλητήριο Ακρόπολης
Το νέο πωλητήριο της Ακρόπολης από το Flux Office συνδυάζει σύγχρονο σχεδιασμό με σεβασμό στο ιστορικό τοπίο. Ενσωματώνεται αρμονικά στο περιβάλλον, χρησιμοποιεί φυσικά υλικά όπως μάρμαρο και κεραμικά, προσφέρει διαφάνεια και φως, ενώ λειτουργεί ως συνέχεια της εμπειρίας επίσκεψης, προβάλλοντας μια σύγχρονη, πολιτισμικά ευαίσθητη Ελλάδα.
