Φαίνεται να κερδίζουν έδαφος οι άτεκνοι πολίτες στις ΗΠΑ, σηματοδοτώντας αλλαγές στην κουλτούρα της αμερικανικής κοινωνίας και ενδεχομένως και της… ελληνικής.
Οι γυναίκες χωρίς παιδιά, και όχι εκείνες που έχουν λιγότερα, ευθύνονται ως επί τω πλείστον για τη μείωση του μέσου όρου γεννήσεων μεταξύ των ατόμων ηλικίας 35 έως 44 ετών κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
Αυτό διαπιστώνεται από τα ευρήματα έρευνας του Πανεπιστημίου του Τέξας που δημοσιεύει η Wall Street Journal.
Ενώ όλο και περισσότεροι άνθρωποι γίνονται γονείς αργότερα στη ζωή τους, οι Αμερικανοί που περιμένουν περισσότερο στη ζωή τους να κάνουν παιδιά είναι λιγότερο πιθανό να αποκτήσουν.
«Μερικοί μπορεί να έχουν ακόμα παιδιά, αλλά το αν θα είναι αρκετό για να αντισταθμίσει τις καθυστερήσεις που μειώνουν τη γονιμότητα συνολικά φαίνεται απίθανο», λέει η διευθύντρια του Κέντρου Πληθυσμού της Καρολίνας στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας στο Chapel Hill, Κάρεν Μπέντζαμιν Γκούτσο.
Αυτή η στροφή σημαίνει ότι η έλλειψη παιδιών μπορεί να αναδεικνύεται ως ο κύριος μοχλός του χαμηλού ποσοστού γεννήσεων στις ΗΠΑ.
Τα ποσοστά γεννήσεων μεταξύ 35-44 ετών δίνουν μια πρώτη ματιά στο πως βλέπουν διαφορετικά οι μιλένιαλ τη γονεϊκότητα
Σύμφωνα, μάλιστα, με έρευνα της αμερικανικής δεξαμενής σκέψης Aspen Economic Strategy Group, περισσότερες γυναίκες μεταξύ 35 και 44 ετών, ανεξαρτήτως φυλής, εισοδήματος, επαγγέλματος, εκπαίδευσης και τόπου διαμονής δεν κάνουν παιδιά.
Τα ποσοστά γεννήσεων μεταξύ 35-44 ετών δίνουν μια πρώτη ματιά στο πως βλέπουν διαφορετικά οι μιλένιαλ (γεννημένοι αρχές δεκαετίας 1980 έως μέσα δεκαετίας 1990) τη γονεϊκότητα.
Οι ερευνητές επίσης εξετάζουν προσεκτικά τις γυναίκες άνω των 40 ετών, με το σκεπτικό ότι εάν μια γυναίκα δεν κάνει παιδί μέχρι τότε, είναι πιο πιθανό να μείνει άτεκνη.
Τι άλλαξε μετά το 1970
Ενώ ο αριθμός των Αμερικανών άνω των 40 ετών που δεν είχαν παιδιά μειώνονταν μέχρι το 2018, στη συνέχεια άρχισε να αυξάνεται ξανά. Έτσι, οι ειδικοί αναμένουν ότι η αύξηση της έλλειψης παιδιών θα διατηρηθεί λόγω των αλλαγών στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι σκέφτονται για τις οικογένειες, ενώ ως γνωστόν, η απόκτηση παιδιών ιστορικά ήταν ευρέως αποδεκτή ως κεντρικός στόχος της ενηλικίωσης.
Σε έρευνα της Pew Research το 2021, διαπιστώθηκε ότι το 44% των άτεκνων ενηλίκων ηλικίας 18 έως 49 ετών είπαν ότι δεν ήταν πολύ πιθανό ή καθόλου πιθανό να κάνουν παιδιά, από το 37% που είπε το ίδιο πράγμα το 2018.
Καθώς περισσότερες γυναίκες απέκτησαν πρόσβαση στην αντισύλληψη και εισήλθαν στο εργατικό δυναμικό τη δεκαετία του 1970, αναδιαμορφώνοντας την οικογενειακή ζωή και τις προσδοκίες γύρω από το φύλο, οι Αμερικανοί άρχισαν να κάνουν λιγότερα παιδιά.
Μέχρι το 1980, ο μέσος αριθμός παιδιών ανά οικογένεια ήταν 1,8, από το υψηλό 3,6 κατά τη διάρκεια του baby boom, σύμφωνα με την Gallup.
Πλέον οι ειδικοί βλέπουν ότι η απόκτηση παιδιών έχει αρχίσει να γίνεται πιο… «προαιρετική».
Δεδομένων άλλων προσωπικών ή επαγγελματικών φιλοδοξιών, η επένδυση στην ανατροφή των παιδιών δεν σημαίνει πάντα ότι ωφελεί τα παιδιά, λένε οι συγγραφείς του βιβλίου «What Are Children For?: On Ambivalence and Choice», Αναστασία Μπέργκ και Ρέισελ Βάιζμαν.
Υποστηρίζουν ότι με λιγότερη πίεση να κάνουν παιδιά, λένε οι οικονομολόγοι, περισσότεροι άνθρωποι αισθάνονται ότι πρέπει να βρίσκονται στην ιδανική οικονομική, συναισθηματική και κοινωνική θέση για να δημιουργήσουν οικογένεια.
«Το να είσαι άνθρωπος, για τους περισσότερους ανθρώπους, σήμαινε να κάνεις παιδιά», λέει η Αναστασία Μπέργκ. «Δεν σκεφτήκανε πόσο θα κόστιζε, θεωρήθηκε δεδομένο».
Αλλά σε αντίθεση με τους γονείς και τους παππούδες τους, λένε οι συγγραφείς, οι νεότεροι Αμερικανοί βλέπουν τα παιδιά ως ένα από τα πολλά στοιχεία που μπορούν να δημιουργήσουν μια ουσιαστική ζωή.
Πόσο κοστίζουν πραγματικά τα παιδιά
Αν και το να έρθει ένας άνθρωπος στον κόσμο σίγουρα κοστίζει οικονομικά, ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, αυτό το κόστος έχει αυξηθεί.
Οι γονείς ξοδεύουν περισσότερα για τα παιδιά τους για βασικά αγαθά όπως στέγαση, φαγητό και εκπαίδευση—μεγάλο μέρος αυτών λόγω της αύξησης των τιμών. Ένας άλλος παράγοντας, ωστόσο, είναι η ώθηση να παρέχουμε στα παιδιά περισσότερες ευκαιρίες και εμπειρίες.
Τα νοικοκυριά της μεσαίας τάξης με παιδί προσχολικής ηλικίας υπερτετραπλασίασαν τις δαπάνες μόνο για τη φροντίδα των παιδιών μεταξύ 1995 και 2023, σύμφωνα με ανάλυση δεδομένων του Bureau of Labor Statistics and Department of Agriculture από τον Σκοτ Γουίνσιπ, στην αμερικανική δεξαμενή σκέψης American Enterprise Institute.
Ωστόσο, μόνο το ήμισυ περίπου της αύξησης οφείλεται στην αύξηση των τιμών για την ίδια ποιότητα και ποσότητα φροντίδας. (Οι τιμές της παιδικής φροντίδας αυξήθηκαν συνολικά κατά 180% από τα μέσα της δεκαετίας του ’90, σύμφωνα με τα στοιχεία της BLS.)
Το υπόλοιπο μισό προέρχεται από τους γονείς που επιλέγουν πιο εξατομικευμένη ή διαπιστευμένη φροντίδα για ένα συγκεκριμένο παιδί ηλικίας 3 έως 5 ετών ή πληρώνουν για περισσότερες ώρες, λέει ο Γουίνσιπ.
«Οι άνθρωποι λένε ότι τα παιδιά είναι πιο ακριβά, αλλά πολλά από αυτά προέρχονται από το γεγονός ότι η ανατροφή των παιδιών γίνεται πιο εντατική και έτσι οι άνθρωποι ξοδεύουν περισσότερα για τα παιδιά τους», λέει η Μελίσα Κέρνεϊ, οικονομολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ που ερευνά παιδιά και οικογένειες.
Πάντα ήταν δαπανηρό και χρονοβόρο η ανατροφή των παιδιών, λέει, και πάντα ερχόταν σε σύγκρουση με άλλες προτεραιότητες. Αυτό που έχει αλλάξει είναι ότι περισσότεροι άνθρωποι αποφασίζουν να μην κάνουν καθόλου παιδιά.
«Αν ήταν κοινωνικά αποδεκτό για τους ανθρώπους στο παρελθόν να παραμένουν άτεκνοι, αναρωτιέμαι πόσοι από αυτούς θα είχαν πάρει την ίδια απόφαση», λέει ο Κέρνεϊ.
Όσο περισσότερο περιμένουν οι άνθρωποι να κάνουν παιδιά, δείχνει η έρευνα, τόσο λιγότερες είναι οι πιθανότητες να τα κάνουν.
Οι λόγοι είναι τόσο βιολογικοί όσο και κοινωνικοί.
Οι γυναίκες 35 ετών και άνω διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο υπογονιμότητας και επιπλοκών εγκυμοσύνης.
Από κοινωνικής πλευράς, οι άνθρωποι που έχουν ήδη πλήρως διαμορφωμένη ενήλικη ζωή είναι πιο απρόθυμοι να εγκαταλείψουν την ελευθερία τους, λέει η οικονομολόγος υγείας του Πανεπιστημίου Μπράουν, Έμιλι Όστερ. «Ξαφνικά επιλέξατε μια διαφορετική ταυτότητα», λέει.
