Bρέθηκε η λέξη που μπορεί να συνοψίσει όλα όσα ζουν οι γυναίκες που βρίσκονται σε ετεροφυλόφιλη σχέση: mankeeping, η “δουλειά” που καλούνται να κάνουν προκειμένου να εξασφαλίσουν την ψυχική ισορροπία του συντρόφου τους και τη διατήρηση των κοινωνικών δεσμών και επαφών του. Με τα πραγματικά κοινωνικά δίκτυα των ανδρών να έχουν συρρικνωθεί τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, οι γυναίκες καλούνται να γίνονται και φίλοι των συντρόφων τους, καθώς οι ίδιοι δεν έχουν συνήθως στενές, σταθερές φιλίες με τις οποίες νιώθουν άνετα να συζητήσουν όσα πραγματικά τους απασχολούν.
Ενα νέο κοινωνικό φαινόμενο
Ερευνητές του Standford μίλησαν στο περιοδικό Psychology of Men and Masculinities, εξηγώντας την έρευνά τους. Η Angelica Ferrara, συγγραφέας της μελέτης και μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Clayman Institute for Gender Research του Πανεπιστημίου, αναφέρει ότι η έρευνα δείχνει πως ορισμένες γυναίκες μπορεί να αφιερώνουν αρκετές ώρες την εβδομάδα στη διαχείριση της συναισθηματικής και κοινωνικής ευημερίας των ανδρών στη ζωή τους. «Αυτό που έχω παρατηρήσει στην έρευνά μου είναι ότι ζητείται ή αναμένεται από τις γυναίκες να αναλάβουν ένα κεντρικό -αν όχι το κεντρικό- κομμάτι του συστήματος κοινωνικής υποστήριξης ενός άνδρα», δήλωσε στους New York Times η ίδια, επισημαίνοντας ότι αυτή η δυναμική δεν ισχύει βέβαια για όλα τα ζευγάρια.
Η Dr. Ferrara, η οποία ερευνά τις ανδρικές φιλίες στο Ινστιτούτο Έρευνας για τα Φύλα του Πανεπιστημίου Standford, και ο Dylan Vergara, βοηθός στην μελέτη, δημοσίευσαν ένα άρθρο σχετικά με το mankeeping το 2024 που δίνει όνομα σε αυτό το φαινόμενο. Επιπλέον, σε μια έρευνα του 2021, το 15% των ανδρών δήλωσαν ότι δεν είχαν στενούς φίλους, σε σύγκριση με το 3% το 1990 -όπου σχεδόν οι μισοί νέοι άνδρες δήλωσαν ότι θα απευθύνονταν σε φίλους όταν αντιμετώπιζαν ένα προσωπικό πρόβλημα. Η Dr. Ferrara διαπίστωσε ότι αντιθέτως «οι γυναίκες έχουν διαθέσιμα συστήματα υποστήριξης στα οποία μπορούν να μιλήσουν για τα προβλήματά τους, ενώ οι άνδρες ήταν πιο πιθανό να απευθύνονται μόνο σε αυτές», είπε.
Θεωρεί δε το «mankeeping» ως επέκταση του «kinkeeping» -της επικοινωνίας και της συναισθηματικής επένδυσης που κάνουν οι γυναίκες προκειμένου να διατηρηθεί η ενότητα της οικογένειας. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς πως οι γυναίκες είναι εκείνες που πρέπει να θυμούνται τα γενέθλια όλων, να φροντίζουν συναισθηματικά το παιδί μετά από μια δύσκολη μέρα, να διαχειρίζονται τις εξόδους και τις κοινωνικές υποχρεώσεις, να μιλούν τακτικά με τους γονείς και των δύο συντρόφων και γενικά να δουλεύουν εντατικά για να νιώθουν όλοι ότι ανήκουν σε ένα αρραγές κοινωνικό δίκτυο.
Τι καλούνται να κάνουν ακριβώς οι γυναίκες;
Το mankeeping προφανώς εκτείνεται πολύ πέρα από τα όρια της συντροφικής σχέσης που ούτως ή άλλως εμπεριέχει τη συναισθηματική υποστήριξη του ενός συντρόφου προς τον άλλον. Μάλιστα, το ενδιαφέρον είναι πως το mankeeping μπορεί να προκύψει και στον χώρο της εργασίας, όταν άντρες συνεργάτες αναζητούν μια γυναίκα που θα τους καταλάβει και θα τους στηρίξει. Η Dr. Ferrara εξηγεί:
–Συναισθηματική υποστήριξη: Οι γυναίκες συχνά γίνονται το συναισθηματικό στήριγμα για τους άνδρες στη ζωή τους. Είναι αυτές που ακούνε, ενδιαφέρονται και προσφέρουν υποστήριξη.
–Διατήρηση κοινωνικών σχέσεων: Πολλές γυναίκες αναλαμβάνουν επίσης το ρόλο να συντονίζουν τις κοινωνικές σχέσεις των ανδρών. Από το να προτείνουν να συναντηθούν εκείνοι με έναν παλιό φίλο μέχρι την οργάνωση κοινωνικών εκδηλώσεων που θα μπορούσε να τους βοηθήσει, είναι εκείνες που πρέπει να δημιουργήσουν τις ευκαιρίες και να τους ωθήσουν να δημιουργήσουν φιλίες.
–Διδασκαλία επικοινωνίας: Οι γυναίκες συχνά πρέπει να διδάσκουν στους άνδρες τις δεξιότητες που απαιτούνται στις διαπροσωπικές σχέσεις, όπως το πώς να κάνουν ερωτήσεις και να ακούνε προσεκτικά τις απαντήσεις των άλλων. Η Dr. Ferrara εξηγεί ότι ενώ πολλές γυναίκες διδάχθηκαν αυτές τις δεξιότητες σε νεαρή ηλικία τα αγόρια σχεδόν ποτέ γιατί η κοινωνία δεν τους επιφορτίζει με αυτόν τον ρόλο. Ως αποτέλεσμα, οι ενήλικες γυναίκες συχνά αναλαμβάνουν την ευθύνη να διδάξουν και να μεταδώσουν αυτές τις δεξιότητες στους άνδρες της ζωής τους.
Σύμφωνα με στοιχεία οι άνδρες είχαν στενές φιλίες στις αρχές του 20ού αιώνα, αλλά μετά την βιομηχανική επανάσταση, ορισμένοι βλέπουν τις στενές ανδρικές φιλίες ως απειλή για τον ανδρισμό τους. Μια μελέτη στις Η.Π.Α., τον Καναδά και την Αυστραλία αποκάλυψε ότι το 51% των ανδρών δεν έχει ούτε έναν έμπιστο φίλο για να απευθυνθεί. Στις ΗΠΑ, το AEI Survey Center on American Life διαπίστωσε ότι το ποσοστό των ανδρών με τουλάχιστον έξι στενούς φίλους μειώθηκε κατά το ήμισυ από το 1990 -από 55% σε 27%. Αυτή η «ύφεση των ανδρικών φιλικών σχέσεων», όπως έχει ονομαστεί, συμβάλλει στην αυξανόμενη κοινωνική απομόνωση των ανδρών. Ως αποτέλεσμα, οι άνδρες στρέφονται στις γυναίκες της ζωής τους για να ικανοποιήσουν τις συναισθηματικές τους ανάγκες.
Ακόμη και τα νεαρά αγόρια είναι πιο πιθανό να αναζητούν κορίτσια για συναισθηματική υποστήριξη. Έρευνες δείχνουν ότι οι νέες κοπέλες πιστεύουν ότι το να ανοιχτούν στις φίλες τους θα τις κάνει να νιώσουν ότι κάποιος τις κατανοεί και τις υποστηρίζει. Αντιθέτως, τα αγόρια θεωρούν ότι το να μοιράζονται προσωπικά θέματα με άλλα αγόρια θα είναι «περίεργο» ή ότι θα χάσουν τον χρόνο τους χωρίς αποτέλεσμα. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνδρες συχνά διαχωρίζουν τις φιλίες τους ανά φύλο, επιλέγοντας να εμπιστεύονται τις γυναίκες όταν συζητούν προσωπικά θέματα, ενώ παραμένουν προσκολλημένοι σε πιο παραδοσιακά ανδρικές δραστηριότητες με τους άνδρες φίλους τους (σπορ, παρακολούθηση αθλητικών αγώνων κλπ.).
Το mankeeping τρεντάρει πλέον δυναμικά στα κοινωνικά δίκτυα, ακριβώς γιατί ήρθε να αναγνωρίσει και να ρίξει φως σε μια κοινωνική διάσταση που είναι πολύ σοβαρή. Κι αυτό γιατί όλη αυτή η εργασία φοράει τον μανδύα της «φροντίδας» και αποδίδεται στις «έμφυτες» δεξιότητες των γυναικών. «Οι άνδρες συχνά λένε: «Απλώς είναι καλύτερη σε αυτό», σαν η διαχείριση των πρακτικών θεμάτων να είναι κάποιο είδος έμφυτης γυναικείας υπερδύναμης», λέει η Dr. Leah Ruppaner, κοινωνιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης. «Αλλά αυτό δεν είναι έμφυτο. Είναι κοινωνική “κατασκευή”. Οι γυναίκες εκπαιδεύονται να προβλέπουν τις ανάγκες, ενώ οι άνδρες δεν τιμωρούνται αν τις αγνοήσουν». Ο Richard Reeves, πρόεδρος του American Institute for Boys and Men, ενός think tank, και συγγραφέας του βιβλίου «Of Boys and Men» υπογραμμίζει πως πολλά πλαίσια όπου οι άνδρες συνήθιζαν να κάνουν φίλους έχουν σχεδόν εξαφανιστεί, όπως οι χώροι λατρείας, ομάδες πολιτών και ακόμη και ο απλός χώρος εργασίας. «Παλαιότερα, οι άνδρες μπορούσαν να ενταχθούν σε αυτά τα θεσμικά πλαίσια και μια φιλία θα προέκυπτε φυσικά», δήλωσε στους New York Times. «Αυτό δεν συμβαίνει πια τόσο συχνά. Οι άνδρες πρέπει να κάνουν περισσότερα, να είναι πιο αποφασιστικοί. Το διαπιστώνω ακόμα και στη δική μου ζωή».
Γι’ αυτό και στο εξωτερικό υπάρχουν πλέον πρωτοβουλίες, όπως εκδρομές μόνο για άντρες, time sharing για να διδάσκει ο καθένας πράγματα που ξέρει σε έναν άλλο άνδρα ή να ασχολούνται παρέα με τα χόμπι τους, ομάδες ανδρών που μαθαίνουν να μιλούν, να ανοίγονται και να εκπαιδεύονται. Προφανώς όμως το σημαντικότερο είναι να διδαχθούν τα αγόρια από μικρή ηλικία, όπως και τα κορίτσια, ότι είναι φυσικό να νιώθουν ευάλωτα και να ζητούν βοήθεια, ότι πρέπει να μιλούν για τα συναισθήματα τους, να ανοίγονται και να ενδιαφέρονται για τους άλλους καθώς οι ανάγκες είναι κοινές, είναι ανθρώπινες και δεν γνωρίζουν φύλο.
