Οι αρχαίοι Έλληνες ήταν αυτοί που πριν από 2.500 χρόνια ανακάλυψαν μία από τις χειρονομίες που σήμερα θεωρούνται από τις πιο διάσημες και αισχρές σε όλο τον κόσμο.
Από τότε το μεσαίο δάχτυλο έχει γίνει από emoji, μέχρι μια χοντροκομμένη χειρονομία που χρησιμοποιούν οι θυμωμένοι οδηγοί στη σύγχρονη κοινωνία και σημαίνει «άντε γ@@@@σου», ωστόσο οι ιστορικοί που έχουν μελετήσει ευρέως τη χειρονομία, εκτιμούν ότι στο παρελθόν ήταν περισσότερο μια χυδαία σεξουαλική αναφορά.
Η σημασία της χειρονομίας στην αρχαία Ελλάδα
Ο Μαξ Νέλσον, ο οποίος διδάσκει μαθήματα για τους κλασικούς πολιτισμούς στο Πανεπιστήμιο του Windsor στο Οντάριο του Καναδά, σε ένα άρθρο του 2017 σχετικά με την προέλευση της χειρονομίας θεωρεί πως οι Αρχαίοι Έλληνες «πιθανώς βασίστηκαν στη χρήση του μεσαίου δαχτύλου για να αναπαραστήσουν ένα πέος σε στύση».
Ο Νέλσον και άλλοι ερευνητές εκτιμούν ότι η υπερήφανη επίδειξη του μεσαίου δαχτύλου ήταν συνήθως ένα αστείο, μια προσβολή ή μια σεξουαλική πρόταση, ωστόσο λίγες πηγές από την αρχαία Ελλάδα αναφέρουν ότι τα μεσαία δάχτυλα χρησιμοποιούνταν για να τσιγκλούν και να προκαλούν νεύρα στους ανθρώπους.
Η χειρονομία στον Αριστοφάνη
Σύμφωνα με όσα αναφέρει το CNN μία από αυτές τις πηγές είναι o Αριστοφάνης, ο οποίος φέρεται να ήταν «οπαδός» της χειρονομίας, αναφερόμενος στο «μεσαίο δάχτυλο» σε αρκετά από τα έργα του.
Στην κωμωδία του «Νεφέλες», μια καρικατούρα του Σωκράτη προσπαθεί να διδάξει στον οφειλέτη Στρεψιάδη το ποιητικό μέτρο. Ο Στρεψιάδης κάνει ένα χοντροκομμένο αστείο σχετικά με τη χρήση διαφορετικού δαχτύλου για τη δημιουργία ρυθμού.
«Οι μεταφραστές του κειμένου καταλήγουν συνήθως στο συμπέρασμα ότι ο Στρεψιάδης χειρονομεί με το μεσαίο δάχτυλο (ή, σε ορισμένες μεταφράσεις, αποκαλύπτει τα απόκρυφά του) για να αναφερθεί στον αυνανισμό», υπογραμμίζει ο Νέλσον.
Όποια κι αν είναι όμως η πρόθεση, ο χαρακτήρας του Σωκράτη απαντά με αηδία.
Η χειρονομία στη Ρώμη
Η χειρονομία έφτασε τελικά στην αρχαία Ρώμη, όπου οι ντόπιοι πιθανότατα την αποκαλούσαν «digitus impudicus» (το άσεμνο δάχτυλο). Ο Ρωμαίος ιστορικός Σουητώνιος ανέφερε ότι ο αυτοκράτορας Καλιγούλας ανάγκαζε τους υπηκόους του να φιλούν το μεσαίο του δάχτυλο, κάτι που σύμφωνα με τον ανθρωπολόγο και κορυφαίο ιστορικό του μεσαίου δαχτύλου Ντέσμοντ Μόρις, αυτή ήταν μια ταπεινωτική χειρονομία που αντιπροσώπευε το μέλος του ηγεμόνα.
Σύμφωνα με τον Μόρις, η χειρονομία με το μεσαίο δάχτυλο όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, το δάχτυλο που υψώνεται ψηλά στον αέρα και τα άλλα δάχτυλα λυγίζουν αντιπροσωπεύει ένα πέος και όρχεις.
«Αυτό είναι ένας φαλλός που προσφέρεται στους ανθρώπους, κάτι που είναι μια πολύ πρωτόγονη επίδειξη», δήλωσε ο Μόρις στο BBC το 2012.
Πώς ήταν η χειρονομία των αρχαίων Ελλήνων
Δεν είναι σαφές, ωστόσο, αν οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι τέντωναν τα μεσαία τους δάχτυλα κάθετα στον αέρα. Ο Νέλσον έγραψε ότι ενώ οι αρχαίοι άνθρωποι πιθανότατα χρησιμοποιούσαν τα μεσαία δάχτυλα για να κάνουν άσεμνες χειρονομίες, μπορεί να τα έδειχναν οριζόντια ή προς άλλες κατευθύνσεις, λίγο διαφορετικά δηλαδή από την τυπική χειρονομία με το μεσαίο δάχτυλο που γνωρίζουμε σήμερα.
«Τελικά λοιπόν είναι ίσως καλύτερο να κρατήσουμε το ‘δάχτυλο’ για τον εαυτό μας», έγραψε ο Νέλσον.
«Αυτό είναι ένας φαλλός που προσφέρεται στους ανθρώπους, το οποίο είναι μια πολύ πρωτόγονη επίδειξη», δήλωσε ο Μόρις στο BBC το 2012.
