Οι υποθαλάσσιες εξορύξεις πετρελαίου και LNG είναι το πιο καυτό παιχνίδι στη διεθνή ναυτιλιακή βιομηχανία, στο οποίο η παρουσία των Ελλήνων εφοπλιστών στο ευρύτερο πλαίσιο υποστήριξης και παροχής υπηρεσιών είναι δυναμική. Στόχος τους είναι να αποτελέσουν σημαντικό παράγοντα στις υπεράκτιες δραστηριότητες. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Το επενδυτικό ενδιαφέρον έχει στραφεί σε αυτό τον τομέα λόγω της μεγάλης δραστηριότητας ερευνών και υποθαλάσσιων εξορύξεων πετρελαίου και φυσικού αερίου. Σε αυτό το πλαίσιο, τα πλοία που υποστηρίζουν αυτές τις υπεράκτιες υποδομές, είτε γεώτρησης είτε παραγωγής ΑΠΕ, έχουν βρεθεί ξανά στην αιχμή του δόρατος αποκομίζοντας ισχυρά ναύλα.
Πρόσφατα η σκωτσέζικη εταιρεία συμβούλων Energy Maritime Associates (EMA) υπολόγισε ότι οι παραγγελίες για ναυπήγηση πλωτών συστημάτων παραγωγής υποθαλάσσιου πετρελαίου και υγροποιημένου φυσικού αερίου τα επόμενα πέντε χρόνια θα ανέλθουν στις 120. Τα πλωτά συστήματα παραγωγής (FPS) εμφανίστηκαν τη δεκαετία του 1970 ως μία επιλογή για την παραγωγή υδρογονανθράκων που ανακαλύφθηκαν σε θαλάσσια βάθη που υπερέβαιναν τη βιωσιμότητα της εγκατάστασης σταθερής πλατφόρμας.
Οι Ελληνες
Το επενδυτικό ενδιαφέρον είναι έντονο λόγω της μεγάλης δραστηριότητας ερευνών και υποθαλάσσιων εξορύξεων πετρελαίου και φυσικού αερίου. Σε αυτόν τον ευρύτερο κλάδο ανήκουν και τα Shuttle Tankers όπου έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους οι Ελληνες. Τα Shuttle είναι ένας εξειδικευμένος τύπος δεξαμενόπλοιου σχεδιασμένος για να φορτώνει φορτίο από υπεράκτιες εγκαταστάσεις ή από ένα μεγαλύτερο πλοίο που δεν είναι σε θέση να διέλθει στον προορισμό του λόγω περιορισμών βυθίσματος.
Πρόσφατα η Μαρία Αγγελικούση προχώρησε στην υλοποίηση ενός μεγάλου deal, αξίας 2 δισ. δολαρίων, με την Altera Shuttle Tankers LLC (AST) μέσω της Maistros Shiptrade Limited, εταιρείας συνδεδεμένης με τον Ομιλο Αγγελικούση. Ο ελληνικός όμιλος έχει πλέον 18 πλοία αυτού του τύπου. Παράλληλα, η Maran Tankers παρήγγειλε στις αρχές του χρόνου στην κορεατική DH Shipbuilding τη ναυπήγηση τριών πλοίων τύπου Suezmax Shuttle Carriers, τα οποία θα αρχίσουν να παραδίδονται από το 2027. Είναι συνολικού κόστους 390 εκατ. δολαρίων. Η εταιρεία εξασφάλισε ναύλωση για τα πλοία από τον βραζιλιάνικο ενεργειακό γίγαντα Petrobras. Η διάρκεια του συμβολαίου είναι 10 έτη με δυνατότητα παράτασης για άλλα πέντε, και όλα θα λειτουργήσουν για λογαριασμό της Petrobras.
Ομως πρωτοπόρος και μεγάλος γνώστης στον τομέα αυτό είναι ο Ομιλος Τσάκου, ο οποίος επένδυσε σε Shuttle Tankers πριν από 12 χρόνια. Διαθέτει τέσσερα τέτοιου τύπου πλοία στο νερό και σύμφωνα με πληροφορίες έχει και τρία υπό ναυπήγηση στα Samsung Heavy Industries. Τα δύο θα παραληφθούν εντός του 2025 και το τρίτο το 2026. Μάλιστα πρόσφατα στον διεθνή Τύπο δημοσιεύθηκε η είδηση ότι η Maran Tankers και ο όμιλος Τσάκου διεκδικούν την υπογραφή συμφωνίας με τον ενεργειακό κολοσσό Petrobras για τη μακροχρόνια ναύλωση, διάρκειας 15 ετών, τεσσάρων Shuttle Tankers, μεταφορικής ικανότητας 158.000 dwt το καθένα.
Στη διεκδίκηση είναι επίσης η νορβηγική Knutsen, η μεγαλύτερη εταιρεία Shuttle Tankers παγκοσμίως, ο ναυτιλιακός βραχίονας του ομίλου MISC AET και η JP Morgan. Η Knutsen ναυπηγεί τέσσερα δεξαμενόπλοια στο ναυπηγείο Cosco Heavy Zhoushan. Υπό ναυπήγηση, παγκοσμίως, βρίσκονται συνολικά 18 Shuttle Tankers.
Δυνατά στον τομέα εισέρχεται και η Capital Offshore Management Corp. καθώς ναυπηγεί 10 πλοία εφοδιασμού πλατφορμών (PSV) στην κινεζική γιάρδα Fujian Mawei Shipbuilding. Πρόσφατα μάλιστα τα ναυπηγεία υπέγραψαν συμφωνία ύψους 73,3 εκατ. δολαρίων με τη νορβηγική εταιρεία ναυτιλιακής τεχνολογίας Kongsberg Maritime, η οποία θα παράσχει ένα ευρύ φάσμα εξοπλισμού γι’ αυτά τα 10 πλοία – θα τα εξοπλίσει με όλα τα συστήματα πρόωσης, αυτοματισμού και ενέργειας. Ο κ. Τζέρι Βεντούρης, γενικός διευθυντής της Capital Offshore, τόνισε: «Είμαστε στην ευχάριστη θέση να συνεργαστούμε με την Kongsberg Maritime, έναν κορυφαίο πάροχο βασικού εξοπλισμού, για τα νέα μας πλοία. Στόχος μας είναι να διασφαλίσουμε ότι τα πλοία αυτά θα είναι της υψηλότερης ποιότητας και η συνεργασία με την Kongsberg Maritime είναι ένα κρίσιμο βήμα για την επίτευξη αυτού του στόχου. Η συνεργασία αυτή αντανακλά τη δέσμευσή μας για αριστεία καθώς επεκτείνουμε τις δραστηριότητές μας στον υπεράκτιο τομέα».
Καθώς ο ελληνικός όμιλος, ο οποίος διαθέτει και διαχειρίζεται στόλο άνω των 100 πλοίων, έχει στρατηγικό στόχο να διευρύνει την παρουσία του στις υπεράκτιες εργασίες πετρελαίου και φυσικού αερίου, τα νέα αυτά πλοία, που προορίζονται για την αγορά της Βραζιλίας, αναμένεται να βοηθήσουν την εταιρεία στην επίτευξη αυτού του στόχου επέκτασης. Σύμφωνα με τη νορβηγική εταιρεία, καθένα από τα δέκα νεότευκτα PSV θα διαθέτει ένα πλήρως ολοκληρωμένο ηλεκτρικό σύστημα, πρόωση και ενεργειακούς ελέγχους, διασφαλίζοντας ότι όλα τα εξαρτήματα συνεργάζονται άψογα για τη βελτιστοποίηση της απόδοσης και της ασφάλειας, επιτυγχάνοντας παράλληλα την πιο αποδοτική λειτουργία -ενεργειακά- του πλοίου.
Στον τομέα των πλοίων υποστήριξης υπεράκτιων δραστηριοτήτων (offshore) επένδυσε πρόσφατα και ο Γιάννης Δράγνης. Μέσω κοινοπραξίας με σημαντικούς χρηματοοικονομικούς εταίρους αγόρασε ένα μέρος του στόλου της εισηγμένης στη Σιγκαπούρη Atlantic Navigation – και πιο συγκεκριμένα 20 πλοία. Πρόκειται για την MAG Offshore, μία εταιρεία που υποστηρίζεται από την EnTrust Global Wing Maas Capital, τον όμιλο Goldenport του Γιάννη Δράγνη και την Allianz Marine Services από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Οπως σχολίασε ο Ελληνας πλοιοκτήτης: «Η τελευταία επένδυση στον υπεράκτιο τομέα αντανακλά την πεποίθησή μου ότι η ενεργειακή μετάβαση θα πραγματοποιηθεί με πιο ρεαλιστικούς ρυθμούς και ο υπεράκτιος τομέας πετρελαίου και φυσικού αερίου θα συνεχίσει να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στο μέλλον». Τα πλοία που αγοράστηκαν είναι οκτώ μικρά σκάφη εφοδιασμού ρυμουλκών που χειρίζονται άγκυρες, τρία σκάφη εφοδιασμού πλατφορμών, ένα σκάφος πληρώματος, δύο ανυψωτικά σκάφη και έξι σκάφη υποστήριξης.
Τα πλοία υποστήριξης υπεράκτιων δραστηριοτήτων (Offshore Support Vessels – OSV) διακρίνονται σε πλοία ανεφοδιασμού υπεράκτιων πλατφορμών (PSV), ρυμουλκά χειρισμού άγκυρας και εφοδιασμού (AHTS), πλοία υπεράκτιων κατασκευών (OCV) κ.ά.
Η Βραζιλία πρόκειται να παραμείνει η μεγαλύτερη αγορά FPSO, σύμφωνα με την εταιρεία συμβούλων EMA, με το μερίδιό της στον στόλο FPSO να είναι μεγαλύτερο από την Αφρική και την υπόλοιπη Νότια Αμερική μαζί. «Τα νεότευκτα θα είναι ο κανόνας στο μέλλον, αν και τα μετασκευασμένα δεξαμενόπλοια και η επαναχρησιμοποίηση των υφιστάμενων FPSO θα διαδραματίσουν ρόλο, ιδίως για τις μικρότερες αναπτύξεις», δήλωσε η EMA.
Πλωτό LNG
Η Αφρική, η Αργεντινή και η Μεσόγειος αναμένεται να συνεισφέρουν 14,3 δισ. δολάρια ΗΠΑ σε πλωτές μονάδες παραγωγής που κατασκευάζονται ή επαναχρησιμοποιούνται για πλωτά έργα εξαγωγής ΥΦΑ. Οι πλωτές μονάδες αποθήκευσης και επαναεριοποίησης (FSRUs) θα είναι ως επί το πλείστον μονάδες νέας κατασκευής, σύμφωνα με την EMA, με μικρό αριθμό μετατροπών και επανατοποθετήσεων. Προβλέπονται άλλα 6,3 δισ. δολάρια ΗΠΑ σε πλωτά έργα εισαγωγής ΥΦΑ σε παγκόσμιο επίπεδο, με την Ευρώπη και τη Νότια Αμερική να αποτελούν το κυρίαρχο μερίδιο των συνολικών επενδύσεων κεφαλαίου άνω των 20 δισ. δολαρίων ΗΠΑ σε FSRUs. «Αυτή η ζήτηση FSRU θα καλυφθεί από έναν συνδυασμό νέων ναυπηγήσεων, μετατροπής παλαιότερων πλοίων μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου και αναδιάταξης υφιστάμενων μονάδων», δήλωσε η EMA.
Πλωτές υπεράκτιες εξέδρες
Η EMA δήλωσε ότι τα σχέδια ημιυποβρύχιων εξεδρών θα παραμείνουν δημοφιλή για τις εξορύξεις σε βαθιά νερά και στις δύο πλευρές του Κόλπου του Μεξικού και στην Κίνα με τις πρόσφατες οικονομίες κόστους που σχετίζονται με την κατασκευή τέτοιων εξεδρών. «Το κόστος γι’ αυτές τις εξέδρες έχει μειωθεί από τις επαναλαμβανόμενες παραγγελίες ενός τυποποιημένου σχεδιασμού, όπως για τις εξέδρες Vito, Whale και Sparta της Shell», ανέφερε η EMA.
Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της EMA Ντέιβιντ Μπογκς, «παρά την αύξηση του κόστους και τη γεωπολιτική αβεβαιότητα, τα θεμελιώδη στοιχεία του τομέα της πλωτής παραγωγής παραμένουν ισχυρά με μεγάλο αριθμό έργων που βρίσκονται στο στάδιο του σχεδιασμού.
Οι υπεράκτιες αναπτύξεις, ιδίως σε βαθιά νερά, θα παραμείνουν ελκυστικές επενδύσεις, καθώς μπορούν να προσφέρουν χαμηλό κόστος ανά βαρέλι και χαμηλό CO2 ανά βαρέλι. Ενώ οι ώριμες περιοχές, όπως η Βόρεια Θάλασσα του Ηνωμένου Βασιλείου, βρίσκονται σε ύφεση, θα συνεχιστούν πρόσθετες εξελίξεις σε καθιερωμένες περιοχές, όπως ο Κόλπος του Μεξικού, η Βραζιλία και η Δυτική Αφρική. Επιπλέον, οι εξελίξεις σε νέες παραμεθόριες περιοχές, όπως το Σουρινάμ και η Ναμίμπια, θα απαιτήσουν πρόσθετες μονάδες».
