Ποιο είναι το σωστό, «εφησυχάζω» ή «εφησυχάζομαι»; Από πού προέρχεται η φράση «ήξεις, αφήξεις»; Τι σημαίνει «συνίσταται» και τι «συνιστάται»;
Σε μια εποχή που η χρήση του ελληνικού λεξιλογίου γίνεται όλο και πιο «φτωχή», η ορθογραφία βασίζεται στην αυτόματη διόρθωση που προσφέρουν τα κινητά και τα σημεία στίξης χρησιμοποιούνται κατά περίπτωση, δύο γυναίκες φιλόλογοι από τη Βορειοανατολική Ελλάδα, η Χριστίνα Καραθανάση και η Ελένη Δρακάκη, προσπαθούν να αντιστρέψουν τα αρνητικά δεδομένα.
Έχοντας δημιουργήσει η καθεμία τη δική της σελίδα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, χρησιμοποιούν έξυπνες κάρτες και βίντεο μικρής διάρκειας προκειμένου να θυμίσουν με απλό και κατανοητό τρόπο στους διαδικτυακούς φίλους τους, πτυχές της ελληνικής γλώσσας τις οποίες είτε αγνοούν, είτε έχουν -πλέον- ξεχάσει να χρησιμοποιούν.
«Το όνομά μου είναι Χριστίνα Καραθανάση, αλλά τα τελευταία χρόνια συστήνομαι ως Χριστίνα, η Philologist-ina», αναφέρει στην «Κ» η 33χρονη φιλόλογος από την Ορεστιάδα, η οποία έχει κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στην αξιοποίηση της τεχνολογίας στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση. «Αρχικά η σελίδα της Philologist_ina δημιουργήθηκε για να προσφέρει εκπαιδευτικό υλικό σε μαθητές και καθηγητές κατά την περίοδο της καραντίνας. Από τότε μέχρι σήμερα, η σελίδα έχει αναπτυχθεί και εξελιχθεί. Πλέον το κοινό δεν έχει συγκεκριμένη ηλικία και ταυτότητα. Οποιοσδήποτε αγαπάει την ελληνική γλώσσα γίνεται μέλος αυτής της παρέας», προσθέτει η ίδια.
Στο Instagram, περισσότεροι από 50.000 χρήστες από όλη την Ελλάδα, παρακολουθούν τις τακτικές αναρτήσεις της φιλολόγου Philologist_ina, οι οποίες εστιάζουν σε λέξεις που σπανίζουν, σε λάθη που εντοπίζονται συχνά στον προφορικό ή στον γραπτό λόγο, αλλά και σε συνήθεις, καθημερινές εκφράσεις για τις οποίες πολλοί δεν γνωρίζουν την προέλευσή τους.
«Οι αντιδράσεις είναι εξαιρετικά θετικές και μου δίνουν τη δύναμη να συνεχίσω. Σε διαφορετική περίπτωση, δεν θα έβρισκα νόημα σε αυτήν την προσπάθεια. Καθημερινά, λαμβάνω μηνύματα και προσπαθώ να απαντώ σε όλα. Με αυτόν τον τρόπο ενισχύεται η αλληλεπίδραση αυτής της κοινότητας και ανοίγει ο δρόμος για περαιτέρω έρευνα», επισημαίνει.
«Μοιράζομαι την αγάπη μου για την ελληνική γλώσσα»
Την ίδια περίοδο ξεκίνησε και το δικό της, αντίστοιχο εγχείρημα, η 27χρονη φιλόλογος Ελένη Δρακάκη που ζει στην Κομοτηνή. Θέλοντας, εκείνες τις δύσκολες μέρες της καραντίνας, να προσεγγίσει τους μαθητές του φροντιστηρίου Μέσης Εκπαίδευσης στο οποίο εργάζεται, αλλά και με σκοπό να γίνει η ίδια περισσότερο δραστήρια και δημιουργική, χρησιμοποίησε το Instagram για να «χτίσει» μία δυναμική σελίδα, την οποία ονόμασε Philolog_ina. Μέσα σε περίπου τρία χρόνια, περισσότεροι από 100.000 χρήστες, έφτασαν να την ακολουθούν, μαθαίνοντας μέσα από τη σελίδα της βασικούς κανόνες σωστής χρήσης της ελληνικής γλώσσας.
«Ποτέ δεν φανταζόμουν την έκταση που θα έπαιρνε ένα προφίλ στο Instagram, στο οποίο απλώς μοιράζομαι την αγάπη μου για την ελληνική γλώσσα», λέει στην «Κ» η κ. Δρακάκη. «Είναι ένα προφίλ ανοιχτό για όλους όσοι θέλουν να μάθουν κάτι νέο ή να θυμηθούν κάτι παλιό. Οι αναρτήσεις δεν αφορούν, όμως, μόνο στη γραμματική, το συντακτικό και το λεξιλόγιο, αλλά και στον μαγικό κόσμο των βιβλίων που εγώ λατρεύω. Με τους διαδικτυακούς φίλους ανταλλάσσουμε ιδέες και απόψεις για νέες ή παλιές κυκλοφορίες βιβλίων, καθώς και για αγαπημένους συγγραφείς», προσθέτει η ίδια.
«Η λεξιπενία είναι η μεγαλύτερη γλωσσική κρίση»
Τι σημαίνει “ακραιφνής”; Ρωτούσε σε ένα από τα τελευταία βίντεο που ανάρτησε στη σελίδα της στο Instagram, η Ελένη Δρακάκη, δίνοντας την απάντηση στους διαδικτυακούς φίλους της μέσα από ένα σύντομο κουίζ. Σε πολλές από τις αναρτήσεις της επιμένει να παρουσιάζει λέξεις που πλέον χρησιμοποιούνται πολύ λιγότερο στις καθημερινές συζητήσεις.
«Θεωρώ ότι η μεγαλύτερη κρίση που αντιμετωπίζει η γλώσσα μας σήμερα είναι η λεξιπενία», τονίζει. «Εάν δεχτούμε πως τα νέα παιδιά είναι οι κύριοι εκφραστές του προβλήματος της γλωσσικής ένδειας, ας αναρωτηθούμε το γιατί. Φταίει η στείρα απομνημόνευση των σχολικών μαθημάτων που μηχανοποιεί τη σκέψη τους, κατά συνέπεια και τη γλώσσα τους; Είναι η έντονη τάση της ξενομανίας και του μιμητισμού; Είναι πιθανό. Επομένως, είναι πολύ σημαντικό να βελτιώσουμε -πρωτίστως- τον τρόπο διεξαγωγής των μαθημάτων και να προσελκύσουμε το ενδιαφέρον των παιδιών με νέες πρακτικές, εφαρμοσμένες στο σύγχρονο σχολείο».
Έλλειψη ενδιαφέροντος για την ελληνική γλώσσα
Το πρόβλημα της χρήσης φτωχού λεξιλογίου, κυρίως από τους μαθητές, το εντοπίζει και η Χριστίνα Καραθανάση. Ωστόσο αυτό, όπως λέει, είναι κάτι που μπορεί να επιλυθεί, εφόσον κάποιος θελήσει να το βελτιώσει. Η ίδια, στρέφει αλλού τον προβληματισμό της. «Προσωπικά, με ανησυχεί η έλλειψη ενδιαφέροντος που παρατηρώ σε νέα παιδιά για την ελληνική γλώσσα και τη μάθηση. Είναι κι αυτό συνέπεια της εποχής μας, αφού καθημερινά οι νέοι δέχονται καταιγισμό ερεθισμάτων μέσω της τεχνολογίας. Γι’ αυτό είναι ανάγκη να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον σύγχρονο και καινοτόμο, στο οποίο θα προωθείται η κριτική σκέψη και η δημιουργικότητα», διευκρινίζει η νεαρή φιλόλογος, επισημαίνοντας πως αυτό ακριβώς ήταν και το δικό της κίνητρο για να δημιουργήσει τη Philologist-ina.
Το διαδικτυακό εγχείρημα της Καραθανάση, βρήκε θέση στη μεσημεριανή εκπομπή της δημόσιας τηλεόρασης «Πρωΐαν σε εἶδον, τήν μεσημβρίαν». Τον τελευταίο χρόνο, η φιλόλογος έχει ενταχθεί στην ομάδα της εκπομπής, στην οποία καθημερινά παρουσιάζει ένα νέο βίντεο για τη σωστή χρήση της ελληνικής γλώσσας. Η εμπειρία -όπως λέει- είναι συναρπαστική, καθώς πλέον μπορεί να προσεγγίζει ένα νέο κοινό, αυτό της τηλεόρασης, φέρνοντάς το σε επαφή με την ελληνική γλώσσα μέσα από γκάλοπ και διασκεδαστικά παιχνίδια.
