H μασονία στην Πάτρα χρονολογείται από το 1863. Η πρώτη ελληνόφωνη στοά στην Πάτρα ήταν ο «Αρχιμήδης» (τέταρτη στην Ελλάδα).
Το 1898 ο μητροπολίτης Πατρών Ιερόθεος ζήτησε από το διοικητικό συμβούλιο της Σχολής των Απόρων την παραίτηση του καθηγητή Σαρρή ως τέκτονα. Το Δ.Σ. αποτελούσαν ο πρόεδρος Θάνος Κανακάρης Ρούφος, ο μητροπολίτης, ο Κ. Λουκάς, που κατά πάσα πιθανότητα πρόκειται για τέκτονα, ο Κ. Κανελλόπουλος, επίσης τέκτονας, ο Δ. Παπανικολάου, ο Πετραλιάς, ο Δ. Γούναρης, ο Ν. Πετραλιάς και ο Ι. Θαλλής. Το Δ.Σ. αρνήθηκε και ο μητροπολίτης παραιτήθηκε και ξεσήκωσε τον όχλο. Το θέμα έφτασε στη Βουλή και τον Δεκέμβριο του 1898 ο Σαρρής μετατέθηκε.
Μετά τον «Αρχιμήδη» ακολούθησε ο «Αχαϊκός Αστήρ», με έτος ίδρυσης το 1889, ο οποίος όμως διαλύθηκε το 1893. Στη συνέχεια ακολούθησαν ο «Παλαιών Πατρών Γερμανός» (Νοέμβριος 1895) με αριθμό ιδρύσεως 22 και ο «Φάρος» που ιδρύθηκε σχετικά πρόσφατα, το 1996. Οι δύο τελευταίες λειτουργούν κανονικά σε ιδιόκτητο κτίριο. Τα τελευταία χρόνια ιδρύθηκε και στοά Εθνικών, των αποσχισθέντων δηλαδή από την Μεγάλη Στοά της Ελλάδας. Απο τα μέλη της στοάς «Παλαιών Πατρών Γερμανός» προέρχεται επίσης η στοά «Κοινόν Αιτωλών» που ιδρύθηκε το 1988. Το 1941 η στοά στεγαζόταν επί της οδού Ζαΐμη ενώ μερικά χρόνια πριν, όπως λέγεται, είχαν ιδρύσει τον «σύνδεσμο κοινωνικής πρόνοιας και αντιλήψεως».
Αξίζει να σημειωθεί ότι από την Πάτρα ξεκίνησε η κίνηση των Εθνικών, η δημιουργία δηλαδή της Εθνικής Μεγάλης Στοάς της Ελλάδας. Τον Μάιο του 1986 κάποιες στοές, με πρώτη αυτών του «Παλαιών Πατρών Γερμανού» υπέγραψαν μια διακήρυξη, με την οποία ουσιαστικά αποχωρούσαν από την Μεγάλη Στοά της Ελλάδος. Τη διακήρυξη εκ μέρους της πατρινής στοάς υπέγραφαν 37 από τα 42 μέλη, μεταξύ των οποίων και ο Στέφανος Παϊπέτης ουσιαστικός υποκινητής της αποχώρησης και πρώτος Μέγας Διδάσκαλος της Εθνικής Μεγάλης Στοάς της Ελλάδας. Στη συνέχεια οι Εθνικοί αφύπνισαν τον «Αχαϊκό Αστέρα». Παράλληλα η στοά «Παλαιών Πατρών Γερμανός» απέκτησε τον αριθμό 1 στους Εθνικούς. Και οι δύο Στοές σήμερα υπολειτουργούν. Η ιστορία των Εθνικών εξετάζεται ξεχωριστά από αυτή της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος.
Στην πόλη δραστηριοποιούνται αυτή τη στιγµή ενεργά τρεις Μασονικές Στοές, µε πενήντα µέλη περίπου η κάθε µια. Ωστόσο στις τακτικές (δύο φορές το µήνα) συναντήσεις, δεν συµµετέχουν περισσότεροι από 25 τέκτονες κάθε φορά. Για να γίνεις µασόνος προϋπόθεση είναι να πιστεύεις σε κάποια ανώτερη δύναµη (δεν δέχονται τους άθεους) ενώ απαγορεύονται οι θρησκευτικές και πολιτικές συζητήσεις στις συναντήσεις, κάτι που δεν τηρείται απόλυτα.
Οι Στοές έχουν έδρα στο κέντρο της πόλης. Η µια βρίσκεται στην οδό Ρήγα Φεραίου, εντός του ιστορικού κέντρου, η άλλη στην περιοχή πίσω από την εκκλησία του Αγίου Ανδρέα και η τρίτη λέγεται ότι βρίσκεται στην οδό Παναχαϊκού.
Τα ονόµατά τους είναι «Φάρος», «Έλλην ο Γενάρχης» και «Παλαιών Πατρών Γερµανός».
Αρχαιολατρεία
Η αρχαιολατρία στα ονόµατα δεν είναι τυχαία. Οι Μασόνοι έχουν αδυναµία στο λαµπρό ελληνικό χθες και βεβαίως όχι µόνο στο ελληνικό.
Ο «Φάρος», είναι η Στοά στους κόλπους της οποίας δραστηριοποιούνται περισσότερο κοσµικά πρόσωπα, γνωστά στην πατραϊκή κοινωνία.
Στην Στοά «Έλλην ο Γενάρχης» υπερτερούν εκπρόσωποι του πνεύµατος και της διανόησης.
Στην Στοά «Παλαιών Πατρών Γερµανός», θα συναντήσουµε τους περισσότερο παραδοσιακούς και µεγαλύτερους σε ηλικία τέκτονες.
Και στις τρεις Στοές, φιγουράρουν γιατροί και πανεπιστηµιακοί, οι οποίοι αποτελούν και την πλειοψηφία.
Η παρουσία των Μασόνων στην Πάτρα ξεκινάει στις αρχές του 19ου αιώνα και εντείνεται µε την ίδρυση της τρίτης κατά σειρά τεκτονικής στοάς στην πόλη, το 1895.
Από τα µέλη της στοάς «Παλαιών Πατρών Γερµανός» προήρχετο η στοά “Κοινόν Αιτωλών” που ιδρύθηκε το 1988. Το 1941 η στοά στεγαζόταν επί της οδού Ζαΐµη ενώ µερικά χρόνια πριν, είχαν ιδρύσει τον “σύνδεσµο κοινωνικής πρόνοιας και αντιλήψεως” (τον οποίον χρησιμοποιούν στα πάρτι).
