Η ομάδα που ιδρύθηκε από την Bureau Ritter, με έδρα το Βερολίνο, εμφανίστηκε σε μια από τις κεντρικές θεματικές, που έκλεψαν τις εντυπώσεις και δημιούργησε φέτος η νέα καλλιτεχνική διευθύντρια, Τζένη Αργυρίου: η παράσταση με τον χαρακτηριστικό τίτλο Mellowing σε χορογραφία Χρήστου Παπαδόπουλου άνοιξε το φετινό φεστιβάλ αποκτώντας τη μορφή πολιτικού μανιφέστου.
Γι αυτό και κάθε έργο, μετά από τη δυναμική πρεμιέρα, άφηνε τη δική του σφραγίδα δίνοντας μια υπόσχεση για το μέλλον στις κατάμεστες αίθουσες αλλά και στις εξωτερικές εκδηλώσεις που συγκέντρωσαν θεατές, οι οποίοι αψήφησαν τη ζέστη. Με το θερμόμετρο να δείχνει 43 βαθμούς, όλες αυτές τις μέρες στο κέντρο της Καλαμάτας, ήταν ίσως παρηγοριά να βλέπεις να μεταμορφώνονται τα διαφορετικά μέρη σε μικρές οάσεις πολιτισμού-από την προκυμαία του Λιμένα της Καλαμάτας έως το Αμφιθέατρο του Κάστρου Καλαμάτας και το Δημοτικό Πάρκο Σιδηροδρόμων όπου οι θεατές έχοντας ως όπλο τις βεντάλιες περίμεναν κάθε παράσταση γνωρίζοντας πως εδώ διαγράφεται κάτι ξεχωριστό.
Χορευτές από διαφορετικά σχήματα και από όλο τον κόσμο, περιφέρονταν σε κεντρικά σημεία της πόλης ενώ οι χαρακτηριστικές πορτοκαλί αφίσες άλλαξαν την όψη της Καλαμάτας που απέκτησε τον χαρακτήρα μιας ανοιχτής γιορτής. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα με τους χορευτές του μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, οι οποίοι απέσπασαν θερμότατο χειροκρότημα, με αυτή την ιδιαίτερη παράσταση χορού επιστημονικής φαντασίας, το Future Cargo, στην κεντρική, τεράστια πλατεία της Καλαμάτας, σε μια δημιουργία των Frankie Requardt & David Rosenberg. Ενα τεράστιο φορτηγό που έμοιαζε να κουβαλάει ένα μυστηριώδες φορτίο, έκρυβε μια συναρπαστική περφόρμανς καθώς όταν τα ρολά του κοντέινερ σηκώθηκαν αποκάλυψε μια πολύ ιδιόμορφη σκηνή με τους χορευτές του μπαλέτου της ΕΛΣ να χορεύουν σε έναν κινούμενο ιμάντα.
Στα πηγαδάκια πάντως στα πέριξ του Φεστιβάλ η παράσταση που συζητήθηκε όσο καμία ήταν αναμφίβολα αυτή της Μαγκί Μαρέν με το May B, βασισμένη σε ένα έργο του Σάμιουελ Μπένετ, ένα μαγικό, σιωπηλό, μυστηριακό χορευτικό αστερισμό που επιβεβαίωσε την μοναδική γλώσσα του χορού ως μέσου έκφρασης. Ταυτόχρονα επέβαλε αυτή την αδιόρατη κίνηση που ακροβατεί ανάμεσα στο ζωικό και το ανθρώπινο, την οποία είδαμε και στα τελετουργικά σύμπαντα του Νταμιέν Ζαλέ-αλλά με διαφορετικό τρόπο. Στη δική του εσωτερική τριλογία του έργου Thrice, που αποτελούνταν από τρία μέρη, τα “Gusts“, “Les Medusées” και “Brise-lames“, ο εσωτερικός διάλογος παρέπεμπε στα αρχέγονα τελετουργικά, στη δυναμική της μεταμόρφωσης, και στον χορό που διαβάζεται παράλληλα με τα μουσικά κείμενα και τις εικαστικές δημιουργίες.
Το Les Medusées ουσιαστικά συνιστά την εξέλιξη ενός από τα πρώιμα εμβληματικά έργα του κορυφαίου χορογράφου και δημιουργού ενώ το Brise-lames Είναι προϊόν μιας συνεργασίας με τον εικαστικό καλλιτέχνη JR για εννέα χορευτές της Όπερας του Παρισιού κατά τη διάρκεια της πανδημίας το 2020, το οποίο παρουσιάστηκε, για πρώτη φορά στο κοινό, (εκτός από την ταινία που είχε σκηνοθετήσει η Λουίτζι Ναρμπονί. Η μινιμαστική, αφαιρετική προσέγγισή του Ζαλέ βρήκε το μουσικό αντίστοιχο στις υπέροχες μουσικές-τόσο στο σαξόφωνο του καταξιωμένου Νορβηγού μουσικού Bending Giske, που ακούστηκε στην πρώτη ενότητα, όσο και στη σύνθεση και την εκτέλεση του διακεκριμένου Ιάπωνα πιανίστα Koki Nakano. Οι κινήσεις έκαναν τα χορευτικά σύνολα να μοιάζουν άλλοτε με μέδουσες στη θάλασσα, άλλοτε με την τρομακτική μέδουσα της μυθολογίας αλλά και με γλυπτά που άλλαζαν θέσεις και σχήματα. Να θυμίσουμε ότι ο Γαλλοβέλγος δημιουργός, Νταμιάν Ζαλέ είναι ένας από τους καταξιωμένους διεθνώς χορογράφους, που προσεγγίζει τον χορό μέσα από θεωρητικά κείμενα, αρχαίες τελετουργίες σε σχέση με τα εικαστικά σύμπαντα αλλά και με το θέατρο και τη μόδα. Είναι γνωστό ότι έχει υπάρξει κεντρικός χορογράφος της Μαντόνα, έχει κάνει τον Τομ Γιόρκ να δηλώσει ότι του έχει αλλάξει την ιδέα για τον χορό ως φόρμα, έχει εμπνεύσει τη Μαρίνα Αμπράμοβιτς και τον Πολ Τόμας Άντερσον.
Επίσης, ήταν ο σύμβουλος και χορογράφος του πολυσυζητημένου, Οσκαρικού Emilia Pérez του Jacques Audiard. Το 2022 τιμήθηκε από τη γαλλική κυβέρνηση με τον τίτλο του Αξιωματούχου του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων για τη συμβολή του στις τέχνες. Αυτό που θα μας μείνει, πάντως, στο μυαλό από την παράσταση του Ζαλέ είναι, η τελευταία ενότητα, το Bride-James, και ειδικά η σκηνή με τους χορευτές να σχηματίζουν με τα σώματά τους ένα φουσκωτό σκάφος παραπέμποντας στα ταξίδια των μεταναστών, την αγωνία και τη μάχη που δίνουν με την ίδια τη ζωή, μια εικόνα που μιλάει όσο χίλιες αναφορές τις ημέρες που ζούμε.
