Της Ολυμπίας Λόη*
Η κυβέρνηση εφηύρε νέο αφήγημα για τη δόμηση: το «Κατάστημα μίας Στάσης». Η ταλαιπωρία που υφίστανται διαχρονικά πολίτες και μηχανικοί από τις Πολεοδομίες για τις καθυστερήσεις, τη γραφειοκρατία και τη διαφθορά δεν πρόκειται να λυθεί με ψευδαισθήσεις…
Η Άδεια Δόμησης δεν είναι «μία στάση»
Η έκδοση οικοδομικής άδειας απαιτεί πολύμηνες ή πολύχρονες εγκρίσεις από πλήθος φορέων (Αρχαιολογία, Δασαρχεία, Συμβούλια Αρχιτεκτονικής, Περιβαλλοντική Αδειοδότηση κ.α.). Αυτές οι χρονοβόρες διαδικασίες δεν πρόκειται να εξαφανιστούν με τη μεταφορά αρμοδιοτήτων.
Την ίδια ώρα οι Δήμοι κρατούν την αρμοδιότητα για το Σχέδιο Πόλης και τις Χρήσεις Γης με αποτέλεσμα ο πολίτης να χρειάζεται τουλάχιστον δύο στάσεις: ΕΟΚΕΔ (Εθνικό Οργανισμό Κτηματολογίου και Ελέγχου Δόμησης) και Δήμο.
Άρα το «one stop shop» είναι απλώς ένα επικοινωνιακό τρικ.
Συγχώνευση Υποστελεχωμένων Υπηρεσιών
Η κυβέρνηση επικαλείται την υποστελέχωση των 185 ΥΔΟΜ (Υπηρεσίες Δόμησης) που σχεδιάζει να συγχωνεύσει σε 95 Κτηματολογικά Γραφεία. Δηλαδή, ενώνει δύο προβληματικούς φορείς – τις ΥΔΟΜ και το Κτηματολόγιο, που ήδη πάσχει από έλλειψη προσωπικού και στηρίζεται σε εξωτερικούς συνεργάτες. Το αποτέλεσμα; Ένα υπερ-φορέας πιο δυσκίνητος, πιο αδιαφανής, πιο ευάλωτος.
Συγκέντρωση Εξουσίας – Νέοι Κίνδυνοι
Ο ΕΟΚΕΔ θα διαχειρίζεται ταυτόχρονα τη βάση δεδομένων της ιδιοκτησίας στη χώρα και την αδειοδότηση της δόμησης. Αυτή η συγκέντρωση εξουσίας ανοίγει τον δρόμο σε:
- Πολιτικές παρεμβάσεις και τοποθέτηση ημετέρων.
- Επιλεκτική εξυπηρέτηση μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων.
- Νέα φαινόμενα διαφθοράς, όπως αυτά που ήδη έχουν καταγραφεί στο Κτηματολόγιο με «γρηγορόσημα».
Αντί για λύση, δημιουργείται ένα τέρας γραφειοκρατίας που απειλεί την ιδιοκτησία και την τσέπη των πολιτών.
Οι Πραγματικές Λύσεις
Οι καθυστερήσεις οφείλονται στο διάτρητο νομοθετικό πλαίσιο και στην υποστελέχωση όλων των υπηρεσιών. Για να μειωθεί η διαφθορά, χρειάζεται διαφάνεια και έλεγχος, όχι υπερσυγκεντρωτισμός.
Η μεταρρύθμιση δεν είναι η συγκέντρωση εξουσίας. Είναι οι δομικές αλλαγές:
- Άμεσες προσλήψεις μόνιμου προσωπικού
- Απλοποίηση της νομοθεσίας ώστε να εξαλειφθούν οι ασάφειες που τροφοδοτούν τη διαφθορά.
- Ψηφιακός συντονισμός των υπηρεσιών μέσω ενιαίας ηλεκτρονικής πύλης με αυστηρά χρονοδιαγράμματα.
- Διαφάνεια και δημόσιος έλεγχος στις άδειες, με δειγματοληπτικούς ελέγχους.
Συμπέρασμα
Η κυβέρνηση εκμεταλλεύεται την οργή των πολιτών για τις καθυστερήσεις και τη διαφθορά στις Πολεοδομίες. Αντί να διορθώσει τα θεμελιώδη προβλήματα και να προκαλέσει έναν ευρύ διάλογο με όλους τους εμπλεκόμενους, αποφασίζει αυθαίρετα φτιάχνοντας έναν υπερ-φορέα που θα είναι πιο δυσλειτουργικός και πιο επικίνδυνος. Το «one stop shop» είναι μύθος. Η πραγματική λύση βρίσκεται στην ενίσχυση, στον εκσυγχρονισμό και στον συντονισμό όλων των υφιστάμενων υπηρεσιών και όχι στη δημιουργία ενός νέου τέρατος γραφειοκρατίας.
*Η Ολυμπία Λόη είναι Aρχιτέκτων Mηχανικός, Αναπληρώτρια Γραμματέας Τομέα Χωροταξίας του ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ, υποψήφια βουλευτής Αχαΐας.
