Με μία κίνηση που αιφνιδίασε σχεδόν τους πάντες ο πρωθυπουργός προέβη το Σάββατο τελικά στις αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα, μετά τις παραιτήσεις του Μάκη Βορίδη, από τη θέση του υπουργού Μετανάστευσης και τεσσάρων υφυπουργών, και όχι τη Δευτέρα ή την Τρίτη όπως αναμενόταν. Στις 2 το μεσημέρι, και χωρίς να έχουν συμπληρωθεί ούτε 24 ώρες από τις παραιτήσεις των «5» για την υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, γνωστοποίησε με γραπτή ανακοίνωση τα νέα πρόσωπα που μπαίνουν στην κυβέρνηση.
Είναι ξεκάθαρο ότι ο πρωθυπουργός δεν ήθελε να φουντώσει η ονοματολογία μέσα στο σαββατοκύριακο, και επιθυμούσε να μπει φρένο στη συζήτηση περί κρίσης που προκαλεί φθορά στην κυβέρνηση και τον ίδιο, γι’ αυτό και επέλεξε γρήγορες κινήσεις. Αποφάσισε λοιπόν να αναβάλει το ταξίδι του στα Χανιά, μετέβη το πρωί του Σαββάτου στο Μαξίμου και άρχισε τον γύρο των τηλεφωνημάτων στον κ. Πλεύρη και τους νέους υφυπουργούς.
Στο ενδιάμεσο δύο ακόμη στελέχη της Νέας Δημοκρατίας είχαν υποβάλει την παραίτησή τους. Πρόκειται για τον Ανδρέα Καρασαρίνη, γραμματέα, αγροτικών φορέων της ΝΔ και τον Γιάννη Τρουλλινό μέλος της πολιτικής επιτροπής του κόμματος.
Τα νέα πρόσωπα
Για τη θέση του Μάκη Βορίδη ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναζητούσε ένα πρόσωπο που θα είχε παρόμοιο πολιτικό προφίλ με αυτό του πρώην υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου και με την επιλογή του Θάνου Πλεύρη γίνεται ακριβώς αυτό, δηλαδή αλλαγή προσώπου, αλλά όχι πολιτικής. Το όνομα του κ. Πλεύρη είχε ακουστεί και στον προηγούμενο ανασχηματισμό, ενώ πληροφορίες αναφέρουν ότι αξιολογήθηκε θετικά και ο ρόλος του στην υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ, καθώς ήταν εκείνος που ενημέρωσε την Παρασκευή τον Κυριάκο Μητσοτάκη για το περιεχόμενο της δικογραφίας.
Ο κ. Πλεύρης θα συνεχίσει τη στρατηγική που είχε χαράξει ο κ. Βορίδης στο κρίσιμο υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου και αυτό σε μία κρίσιμη χρονική συγκυρία, με τις ροές από τις ανατολικές ακτές της Λιβύης προς την Κρήτη να αυξάνονται και την Ελλάδα να προωθεί, όπως έχει αναφέρει ο κ. Μητσοτάκης, μία αυστηρή, αλλά δίκαιη πολιτική στη διαχείριση του προσφυγικού-μεταναστευτικού.
Η πρώτη αποστολή του κ. Πλεύρη θα έχει ως σημείο-κλειδί τη Λιβύη. Συγκεκριμένα, θα συνοδεύσει τον αρμόδιο Επίτροπο Μετανάστευσης, μαζί με τους ομολόγους του από την Ιταλία και τη Μάλτα στην επίσκεψη που θα πραγματοποιηθεί στις 8 Ιουλίου στην ανατολική και στη δυτική Λιβύη. Εκεί θα αναζητεί φόρμουλα συνεργασίας με τις λιβυκές αρχές, προκειμένου να υπάρχει καλύτερη επιτήρηση των θαλάσσιων συνόρων της χώρας.
Για τη θέση του υφυπουργού Εξωτερικών, ο κ. Μητσοτάκης επέλεξε ένα πρόσωπο με δύο θητείες σε κυβερνητικά χαρτοφυλάκια. Ο Χάρης Θεοχάρης διετέλεσε υπουργός Τουρισμού από τον Ιούλιο του 2019 μέχρι τον Αύγουστο του 2021 και υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών από τον Ιούνιο του 2023 μέχρι τον Ιούνιο του 2024. Δύο είναι τα στοιχήματα για τον κ. Θεοχάρη, καθώς θα κληθεί να διαχειριστεί τη θετική ατζέντα με την Τουρκία εν αναμονή και του ανωτάτου συμβουλίου συνεργασίας, ενώ θα πρέπει να ετοιμάσει και τη χώρα για να αναλάβει την προεδρία του Συμβουλίου Ε.Ε το 2027.
Ο πρωθυπουργός για τη θέση του υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης επέλεξε έναν βουλευτή που προέρχεται από έναν νομό που δίνει έμφαση στην πρωτογενή τομέα. Ο κ. Ανδριανός είναι βουλευτής Αργολίδας και ασχολείται εδώ και χρόνια με τα αγροτικά θέματα. Από τις 25 Ιουνίου 2013 μέχρι τις 27 Ιανουαρίου 2015 διετέλεσε υφυπουργός Αθλητισμού στη συγκυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας-ΠΑΣΟΚ.
Πρώτη παρουσία σε κυβερνητική θέση για τον νέο υφυπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Χρήστος Δερμεντζόπουλο, ο οποίος αναλαμβάνει το Κτηματολόγιο που σε ένα βαθμό συνδέεται και με τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Η επιλογή του κ. Δερμεντζόπουλου, ο οποίος ανήκει στη νέα γενιά των βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας, έχει και γεωγραφικά κριτήρια. Ο κ. Δερμεντζόπουλος είναι βουλευτής Έβρου, με τον ακριτικό νομό να μπαίνει στην ανθρωπογεωγραφία του υπουργικού συμβουλίου, από την οποία απουσίαζε μετά τον τελευταίο ανασχηματισμό.
Τι θα πει ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο Υπουργικό Συμβούλιο
Μεγάλη σημασία έχει η τοποθέτησή του στο Υπουργικό Συμβούλιο, που θα συνεδριάσει τη Δευτέρα στις 12 το μεσημέρι, δύο ώρες μετά την ορκωμοσία του νέου Υπουργού και των νέων Υφυπουργών.
Εκεί ο κ. Μητσοτάκης αναμένεται να στείλει αυστηρά μηνύματα προς το εσωτερικό της κυβέρνησης, αλλά και της παράταξης κατ’ επέκταση, ότι δεν θα δεχθεί τέτοιου είδους συμπεριφορές στο μέλλον. Δύο πράγματα αναμένεται να ζητήσει από τα κυβερνητικά στελέχη: δουλειά και αποτελεσματικότητα. Σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση θέλει να ξεκαθαρίσει εδώ και τώρα το τοπίο γύρω από την υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ, προκειμένου να εστιάσει στην πρόοδο της οικονομίας και την ελάφρυνση της μεσαίας τάξης, ενόψει και της ΔΕΘ.
Ταυτόχρονα, ο Πρωθυπουργός αναμένεται να βάλει τέλος στα σενάρια περί πρόωρων εκλογών που διακινούνται τα τελευταία 24ωρα, κάτι που ήδη έκανε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, μιλώντας στο MEGA το πρωί του Σαββάτου.
Πρόταση προανακριτικής από το ΠΑΣΟΚ
Την ίδια ώρα, τα ξίφη τους ακονίζουν τα κόμματα της αντιπολίτευσης που ετοιμάζουν τις επόμενες κοινοβουλευτικές κινήσεις τους και αναμένεται να εντείνουν περαιτέρω την πίεση προς την κυβέρνηση. Το ΠΑΣΟΚ δεν αποκλείεται να καταθέσει αίτημα για σύσταση προανακριτικής επιτροπής ακόμα και εντός του προσεχούς δεκαημέρου βάζοντας στο κάδρο τους Μάκη Βορίδη και Λευτέρη Αυγενάκη με ξεκάθαρες αναφορές για ποινική ευθύνη και των δύο στους χειρισμούς τους επί θητείας τους στο υπουργείο Ανάπτυξης.
Στο Μαξίμου κρατούν προς το παρόν αποστάσεις από το θέμα «προανακριτική», παρότι θεωρείται πιθανή, ενώ δεν αποκλείεται με βάση τα έως τώρα δεδομένα η κυβέρνηση να μην καταθέσει δική της πρόταση, αλλά να περιμένει τις κινήσεις της αντιπολίτευσης και επί των προτάσεών της να αντιπαρατεθεί. Ωστόσο μένει να φανεί τι θέλουν και οι ίδιοι υπουργοί στα ονόματα των οποίων σκόνταψε η Ευρωπαία εισαγγελέας και έστειλε τη δικογραφία στη βουλή. Ο Μάκης Βορίδης από την πλευρά του, παρότι δηλώνει ότι δεν έχει πράξει τίποτα επιλήψιμο, διαμηνύει ότι αν η βουλή και προφανώς η ΚΟ της ΝΔ κρίνουν ότι τέλεσε κάποιο ποινικό αδίκημα, ας συσταθεί προανακριτική επιτροπή. Σε συνέντευξή του στη Realnews αναφέρει χαρακτηριστικά: «Αν οι βουλευτές κρίνουν ότι υπάρχουν ενδείξεις ενοχής μου, να συστήσουν προκαταρκτική επιτροπή. Αν όχι, να απορρίψουν την πρόταση του ΠΑΣΟΚ».
«Ως προς την ποινική διάσταση θα συνεχίσουμε να διαβάζουμε τα δεδομένα, τα στοιχεία, γιατί είναι άλλο πράγμα η αξιολόγηση ατομικών πολιτικά συμπεριφορών και είναι ένα άλλο πράγμα το να στείλεις έναν άνθρωπο έστω και στο Δικαστικό Συμβούλιο. Και πρέπει αφού διαβάσεις τη δικογραφία να δεις ότι υπάρχουν στοιχεία που να «δένουν», έστω και σε επίπεδο ενδείξεων, μια ποινική ευθύνη. Και όταν έρθει η ώρα της Βουλής, της κατάθεσης των προτάσεων, με σεβασμό -και στις προτάσεις που θα κατατεθούν και στους πολίτες πριν και πάνω από όλα- θα τοποθετηθούμε χωρίς πολιτικούς όρους αλλά μόνο με τα στοιχεία που υπάρχουν» τόνισε για το θέμα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
Τα επόμενα βήματα για τον ΟΠΕΚΕΠΕ
Αυστηρές κυρώσεις προβλέπονται σε νομοθετική ρύθμιση, σε όποιους τυχόν δυσχεραίνουν την μεταβίβαση όλων των στοιχείων του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ, η οποία αποκτά πλήρη πρόσβαση στα δεδομένα του οργανισμού, στις υποδομές και στους φορείς που συνεργάζεται.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με άρθρο του νομοσχεδίου για τον νέο τελωνειακό κώδικα που έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση έως και τις 8 Ιουλίου, η ΑΑΔΕ αποκτά πλήρη πρόσβαση στα δεδομένα του ΟΠΕΚΕΠΕ. Αυτό σημαίνει ότι με τη κατάθεση και ψήφιση του νομοσχεδίου, η Ανεξάρτητη Αρχή θα πρέπει να αρχίσει να έχει πρόσβαση όχι μόνο στα δεδομένα αλλά και στις υποδομές του Οργανισμού και των φορέων που συνεργάζεται.
Δεν είναι μόνο ότι η ΑΑΔΕ θα αποκτήσει πρόσβαση στα πάντα, αλλά αν διαπιστωθεί ότι κάποιοι δεν τήρησαν τις υποχρεώσεις τους ή μέρος αυτών, τότε πέρα από πειθαρχικές κυρώσεις θα βρεθούν αντιμέτωποι με πρόστιμα 10.000 – 100.000 ευρώ ανά παράβαση.
Τι σημαίνει πρόσβαση σε δεδομένα και υποδομές;
Όλα τα διοικητικά και τεχνικά στελέχη του Οργανισμού – από υπαλλήλους και συνεργαζόμενους φορείς, μέχρι τα Κέντρα Υποδοχής Δηλώσεων και τους εργολάβους έργων – υποχρεούνται να παρέχουν άμεση πρόσβαση στην ΑΑΔΕ σε:
- κτιριακές & πληροφοριακές υποδομές
- οικονομικά έγγραφα & συμβάσεις (δημόσιο ή ιδιωτικό)
- δικαιολογητικά & στοιχεία λειτουργίας
- διαχείριση ευρωπαϊκών ταμείων
- στελέχωση & οργανωτική δομή ΟΠΕΚΕΠΕ
- διαχείριση προμηθειών, πληρωμών & προϋπολογισμών
Εκείνο το οποίο σχεδιάζεται και σε συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι να συσταθεί μια μεικτή επιτροπή από Έλληνες αλλά και Ευρωπαίους τεχνοκράτες.
Σύμφωνα με την ΕΡΤ, ύστερα από συνάντηση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Κωστή Χατζηδάκη με τον με τον Επίτροπο Γεωργίας και Τροφίμων, Κριστόφ Χάνσεν στις Βρυξέλλες, η συνεργασία των ελληνικών αρχών με τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αρχίζει από την ερχόμενη εβδομάδα. Στόχος είναι η όλη διαδικασία απορρόφησης του ΟΠΕΚΕΠΕ από την ΑΑΔΕ να έχει γίνει στο δεύτερο εξάμηνο του 2026.
