Τα νεαρά παιδιά διακινδυνεύουν το σώμα και το μυαλό τους όταν υπηρετούν στο IDF.
Είναι δύσκολο να αντισταθείς σε έναν σκληρό διοικητή και να αντισταθείς στην πίεση των ομότιμων που ενθαρρύνει τη βαρβαρότητα.
Υπάρχει μία ολισθηρή κατηφόρα της βαναυσότητας και βαριά ηθικά διλήμματα που κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Όλα αυτά παρακίνησαν τον Yoel Elizur να γράψει ένα δοκίμιο στο Ηaaretz τόσο ως παππούς όσο και ως ψυχολόγος που έχει ερευνήσει την εμπειρία των στρατιωτών με τη βαναυσότητα.
Η έρευνα
Η Nuphar Ishay-Krien ήταν ο αξιωματικός κοινωνικής πρόνοιας δύο λόχων πεζικού που σταθμεύουν στη νότια Λωρίδα της Γάζας κατά τη διάρκεια της πρώτης ιντιφάντα (1987-93).
Μίλησε με τους στρατιώτες και εκείνοι της ανοίχτηκαν.
Τέσσερα χρόνια αργότερα, ο Yoel Elizur επέβλεψε τη μεταπτυχιακή ερευνητική μελέτη της για τη βάναυση συμπεριφορά των στρατιωτών.
Χρησιμοποίησε εμπιστευτικές συνεντεύξεις για να διερευνήσει την ηθική παρέκκλιση, τις ωμότητες και τα συνακόλουθα ζητήματα ψυχικής υγείας.
Το επιστημονικό τους άρθρο δημοσιεύθηκε αργότερα ως πρώτο κεφάλαιο στο βιβλίο «Η Κηλίδα ενός ελαφρού σύννεφου: Ισραηλινοί στρατιώτες, ο στρατός και κοινωνία στην Ιντιφάντα» το 2012.
Τα πρώτα αποτελέσματα
Προσδιορίστηκαν 5 ομάδες στρατιωτών με βάση τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας.
1.Μια μικρή ομάδα «Callous» αποτελούνταν από αδίστακτους στρατιώτες, μερικοί από τους οποίους ομολόγησαν πράξεις βίας και πριν από το στρατό.
Αυτοί οι στρατιώτες διέπραξαν τις περισσότερες από τις σκληρές φρικαλεότητες.
Η δύναμη που διέθεταν ήταν μεθυστική:
▪ «Είναι σαν ναρκωτικό … νιώθεις ότι είσαι ο νόμος, εσύ φτιάχνεις τους κανόνες. Λες και από τη στιγμή που φεύγεις από τον τόπο που ονομάζεται Ισραήλ και μπαίνεις στη Λωρίδα της Γάζας, είσαι Θεός». Έβλεπαν τη βαρβαρότητα ως έκφραση δύναμης και αρρενωπότητας.
▪ «Δεν έχω πρόβλημα με τις γυναίκες. Η μία μου πέταξε μια παντόφλα, οπότε της έδωσα μια κλωτσιά εδώ (δείχνοντας την κοιλιά), τα έσπασα όλα εκεί. Δεν μπορεί να κάνει παιδιά σήμερα».
▪ «Ο Χ πυροβόλησε τέσσερις φορές έναν Άραβα στην πλάτη και πρόβαλέ ως δικαιολογία την αυτοάμυνα. Τέσσερις σφαίρες στην πλάτη από απόσταση δέκα μέτρων… μια εν ψυχρώ δολοφονία. Κάναμε τέτοια πράγματα κάθε μέρα».
▪ «Ένας Άραβας περίπου 25 ετών, περπατούσε στο δρόμο, δεν πέταξε πέτρα, τίποτα. Του έριξε μια σφαίρα στο στομάχι. Τον πυροβόλησε στο στομάχι, και πέθαινε στο πεζοδρόμιο, και φύγαμε αδιάφοροι».
Αυτοί οι στρατιώτες ήταν ανένδοτοι και δεν ανέφεραν ότι υπέστηκαν ηθική βλάβη. Κάποιοι από αυτούς καταδικάστηκαν από στρατοδικεία και από αυτό ένιωσαν πικραμένοι και προδομένοι.
2. Μια μικρή, ιδεολογικά βίαιη ομάδα υποστήριξε τις θηριωδίες χωρίς να λάβουν μέρος σ’ αυτές.
Πίστευαν στην εβραϊκή υπεροχή και υποτιμούσαν τους Άραβες.
Δεν αναφέρθηκαν ψυχικά τραύματα σε αυτήν την ομάδα.
3. Μια μικρή αδιάφθορη ομάδα αντιτάχθηκε στην επιρροή των βίαιων, σκληροτράχηλων ιδεολογικών ομάδων στο στρατό.
Αρχικά ήταν φοβισμένοι από βάναυσους διοικητές, αργότερα κράτησαν μια ηθική στάση και συνέχισαν να αναφέρουν τις φρικαλεότητες στον διοικητή της μεραρχίας.
Μετά την απόλυσή τους, οι περισσότεροι από αυτούς θεώρησαν την υπηρεσία τους ως ουσιαστική και ενδυναμωτική.
Ωστόσο, ένας απ’ αυτούς παρενοχλήθηκε σοβαρά, εξοστρακίστηκε και μετατέθηκε σε άλλη μονάδα. Είχε περιπέσει σε κατάθλιψη και, μετά την απόλυσή του, έφυγε από τη χώρα.
4. Μια μεγάλη ομάδα αποτελούνταν από στρατιώτες χωρίς προηγούμενη τάση για βία.
Η συμπεριφορά τους επηρεάστηκε περισσότερο από τις διαταγές των κατώτερων αξιωματικών και τα πρότυπα της ομάδας.
Μερικοί από αυτούς που διέπραξαν φρικαλεότητες ανέφεραν ηθικά και ψυχικά τραύματα: «Ένιωσα σαν ναζί… ήταν ακριβώς σαν να ήμασταν εμείς οι Ναζί και αυτοί οι Εβραίοι».
5. Οι αυτοσυγκρατημένοι ήταν μια μεγάλη ομάδα στρατιωτών με ηθικές βάσεις που τηρούσαν τα στρατιωτικά πρότυπα και δεν διέπρατταν θηριωδίες.
Απάντησαν στη βία των Παλαιστινίων μόνο σε καταστάσεις που ήταν απειλητικές για τη ζωή τους, με ισορροπημένους και νομικά δικαιολογημένους τρόπους. Δεν ανέφεραν ότι υπέστησαν ηθικές βλάβες.
Η ιδεολογική βιαιότητα
Η εξέτασή των δεδομένων από τον Elizur έδειξε παρόμοια ομαδοποίηση στρατιωτών με κάποιες σημαντικές διαφορές.
Πιο αξιοσημείωτο είναι ότι οι ομάδες των Άψυχων και Ιδεολογικά Βίαιων στρατιωτών φαίνεται να είναι μεγαλύτερες, πιο ακραίες και να εκφράζουν την ιδεολογία τους αψηφώντας τα πρότυπα του IDF και το εξασθενημένο δικαστικό σύστημα.
Τα εγκώμια στην κηδεία του Shuvael Ben-Natan , ενός εφέδρου που σκοτώθηκε στον Λίβανο το 2024, απεικονίζουν αυτή τη στροφή.
Ένας στην κηδεία επευφήμησε τη δολοφονία από τον Ben-Natan ενός 40χρονου Παλαιστίνιου που μάζευε ελιές με τα παιδιά του στη Δυτική Όχθη.
Μέλη της στρατιωτικής του μονάδας του Ban-Natan αναφέρθηκαν στο πώς τόνωσε το ηθικό τους στη Γάζα βάζοντας φωτιά σε ένα σπίτι χωρίς έγκριση.
Άλλοι, δήλωσαν τη δέσμευσή τους να συνεχίσουν με εμπρησμό και εκδίκηση στη Γάζα, τον Λίβανο και τητη Δυτική Όχθη.
Καθώς αυξάνεται η επιρροή των στρατιωτών των Ιδεολογικά Βίαιων στρατιωτών, οι Αδιάφθοροι περιθωριοποιούνται.
Οι «Αδιάφθοροι» και ο αυξανόμενος σαδισμός
Ο Max Kresh, ένας έφεδρος στρατιώτης, δήλωσε την αντίθεσή του στη συμμετοχή σε εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας όπως η «ισοπέδωση της Γάζας». Αντιμετωπίστηκε με κοινωνικό εξοστρακισμό: «Με έδιωξαν από την ομάδα μου. Μου ξεκαθάρισαν ότι δεν με ήθελαν. Επέστρεψα ψυχικά συντετριμμένος».
Το Sde Teiman, ένα διαβόητο κέντρο κράτησης, είναι ένας μικρόκοσμος βαναυσότητας στον τρέχοντα πόλεμο.
Έγινε διαβόητο όταν ένας Αδιάφθορος βετεράνος γιατρός ανέφερε σημάδια σοβαρής σεξουαλικής κακοποίησης σε έναν κρατούμενο.
Στη συνέχεια, εννέα έφεδροι στρατιώτες του IDF συνελήφθησαν ως ύποπτοι για σοδομισμό και άλλες μορφές κακοποίησης.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα των ΜΜΕ, υπάρχουν 36 έρευνες σχετικά με θανάτους κρατουμένων που κρατούνταν στο Sde Teiman από τις 7 Οκτωβρίου 2023 .
Πλήρης απανθρωποποίηση
Μαρτυρίες απελευθερωθέντων Παλαιστινίων που συγκεντρώθηκαν από την ισραηλινή ΜΚΟ για τα ανθρώπινα δικαιώματα B’Tselem, δείχνουν ότι οι κρατούμενοι υποβάλλονται σκληρή, αυθαίρετη βία σε συχνή βάση, ταπείνωση και υποβάθμιση, σκόπιμη πείνα και άλλες καταχρηστικές πρακτικές.
Ένας εκπαιδευόμενος περιέγραψε τη βαναυσότητα.
«Είδα πολλούς σαδιστές εκεί. Άτομα που απολαμβάνουν να προκαλούν πόνο σε άλλους. … Αυτό που ήταν πιο ανησυχητικό: πόσο εύκολα και γρήγορα οι απλοί άνθρωποι μπορούν να αποστασιοποιηθούν και να μην βλέπουν την πραγματικότητα μπροστά στα μάτια τους».
Ομοίως, ένας έφεδρος γιατρός δήλωσε: «Υπάρχει πλήρης απανθρωποποίηση εδώ. Δεν τους αντιμετωπίζεις πραγματικά σαν να είναι ανθρώπινα όντα… εκ των υστέρων, το πιο δύσκολο πράγμα για μένα είναι αυτό που ένιωσα ή πραγματικά αυτό που δεν ένιωσα όταν ήμουν εκεί. Με ενοχλεί που δεν με ενόχλησε».
