«Η δύναμη είναι η μόνη πηγή της νομιμότητας του Πούτιν», λέει ο Αμπάς Γκαλιάμοβ, ένας πρώην λογογράφος του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, που τώρα ζει στο Ισραήλ και εργάζεται ως σύμβουλος.
Μιλώντας στους New York Times, με αφορμή τη στρατιωτική προέλαση του ουκρανικού στρατού στο νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας, είπε: «Σε μια κατάσταση, στην οποία αποδεικνύεται ότι δεν έχει δύναμη, η νομιμότητά του θα αρχίσει να εκμηδενίζεται».
Την Κυριακή συμπληρώθηκαν 200 ημέρες από την έναρξη της πολυμέτωπης ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Η ειδησεογραφία, ωστόσο, δεν ήταν κολακευτική για το Κρεμλίνο: Το αντίθετο.
Ο ουκρανικός στρατός, εφαρμόζοντας μία αντεπίθεση-αστραπή, αιφνιδίασε το ρωσικό στρατό κι ανακατέλαβε τουλάχιστον 3.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα στην περιφέρεια του Χαρκόβου, αλλά και στο Ντονέτσκ, και 500 τετραγωνικά χιλιόμετρα στη Χερσώνα.
Οι New York Times σημειώνουν ότι η κατάρρευση των ρωσικών δυνάμεων -το Σαββατοκύριακο που πέρασε- δημιουργεί ένα νέο είδος πρόκλησης στον Πρόεδρο Πούτιν: υπονομεύει την εικόνα της ισχύος του, αυτή ακριβώς που οικοδομεί επί δύο δεκαετίες.
Την Κυριακή, ο ρωσικός στρατός συνέχισε να υποχωρεί από θέσεις στη βορειοανατολική Ουκρανία, τις οποίες είχε καταλάβει και κρατούσε επί μήνες. Τα δελτία ειδήσεων της ρωσικής κρατικής τηλεόρασης ανέφεραν ότι πρόκειται για μια προσεκτικά σχεδιασμένη «επιχείρηση ανασυγκρότησης», επαινώντας τον ηρωισμό και τον επαγγελματισμό των ρωσικών στρατευμάτων.
Το Κίεβο αλλά και διεθνή ΜΜΕ έκαναν λόγο (ακόμα και) για άτακτη υποχώρηση του ρωσικού στρατού, που αιφνιδιάστηκε από την ουκρανική επίθεση.
Οι ΝΥΤ επισημαίνουν ότι η ρωσική υποχώρηση προκάλεσε την οργή των υποστηρικτών του πολέμου. Ο Πούτιν δέχθηκε πυρά και από συμμάχους του, όπως ο ηγέτης της Τσετσενίας Ραμζάν Καντίροφ, ο οποίος παραδέχτηκε δημόσια ότι η «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» δεν προχωράει βάσει σχεδίου.
Εσωτερικοί τριγμοί
Την ίδια ώρα, ο Πούτιν αντιμετωπίζει και μία ακόμη πρόκληση: Δημοτικοί σύμβουλοι 18 περιφερειών της Μόσχας και της Αγίας Πετρούπολης κάλεσαν τον Ρώσο πρόεδρο να παραιτηθεί. Την έκκληση δημοσίευσε η δημοτικός σύμβουλος της περιφέρειας Σεμιόνοφσκι της Αγίας Πετρούπολης Ξένια Τορτσιόμ.
«Εμείς οι δημοτικοί σύμβουλοι της Ρωσίας, θεωρούμε ότι οι ενέργειες του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν βλάπτουν το μέλλον της Ρωσίας και των πολιτών της», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Την περασμένη εβδομάδα το δημοτικό συμβούλιο του Σμολνίνσκογιε στην Αγία Πετρούπολη με απόφασή του είχε ζητήσει από τους βουλευτές της Κρατικής Δούμας (κάτω βουλής) να απαγγείλουν την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας κατά του Ρώσου προέδρου για την κήρυξη του πολέμου κατά της Ουκρανίας και ως εκ τούτου να παυθεί από τα καθήκοντά του. Υπέρ ψήφισαν επτά δημοτικοί σύμβουλοι, ενώ τρεις δήλωσαν αποχή.
Την επομένη ημέρα (9/9), οι δημοτικοί σύμβουλοι που υπέγραψαν την έκκληση κλήθηκαν στο αστυνομικό τμήμα, όπου τους ασκήθηκε διοικητική δίωξη για «δυσφήμηση» του ρωσικού στρατού.
Την ίδια ημέρα, στην επίσημη ιστοσελίδα του δημοτικού συμβουλίου της περιφέρειας Λομονόσοφσκι της Μόσχας, δημοσιεύθηκε έκκληση των δημοτικών συμβούλων προς τον πρόεδρο Πούτιν με την οποία του ζητούσαν να παραιτηθεί. Στην έκκλησή τους οι δημοτικοί σύμβουλοι ανέφεραν ότι για την ευημερία της χώρας πρέπει να αλλάζει η εξουσία και επεσήμαναν ότι μετά τη δεύτερη θητεία του Ρώσου προέδρου «όλα πήγαν ανάποδα».
Η ουκρανική προέλαση
Ο ουκρανικός στρατός ανακοίνωσε ότι ανέκτησε 500 τετραγωνικά χιλιόμετρα εδάφους από τις ρωσικές δυνάμεις μέσα σε δύο εβδομάδες αντεπίθεσης στην περιοχή της Χερσώνας (νότια), μια πρώτη αριθμητική εκτίμηση των ουκρανικών κερδών. «Οι επιτυχίες μας αυτές τις δύο εβδομάδες είναι αρκετά πειστικές», δήλωσε η στρατιωτική εκπρόσωπος για τον νότο, Ναταλία Γκουμενιούκ, και πρόσθεσε: «Απελευθερώσαμε περίπου 500 τ. χλμ. κυρίως τις κοινότητες Βισοκοπίλια, Μπιλογκίρκα, Σούχι, Σταβόκ και Μιρολιουμπίφκα».
Από την πλευρά της, η Ρωσία δήλωσε πως βομβάρδισε ζώνες στην περιοχή του Χαρκόβου που ανακαταλήφθηκαν τις τελευταίες ημέρες από τις δυνάμεις του Κιέβου στη διάρκεια μιας ξαφνικής αντεπίθεσης. «Στις ζώνες των κοινοτήτων Κουπιάνσκ και Ιζιούμ, επλήγησαν μαχητές και εξοπλισμός του εθνικιστικού σχηματισμού Kraken της 113ης μηχανοκίνητης ταξιαρχίας εδαφικής άμυνας και της 93ης μηχανοκίνητης ταξιαρχίας», ανέφερε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Άμυνας.
Το τρίτο στάδιο του πολέμου
Στο μεταξύ, σε συνέντευξη στη Monde, ο Ουκρανός υπουργός Άμυνας Ολεξίι Ρέζνικοφ δήλωσε πως ο πόλεμος στην Ουκρανία εισήλθε στο «τρίτο στάδιο» και οι ουκρανικές στρατιωτικές επιτυχίες θα έχουν αποτέλεσμα «χιονοστιβάδας» μέχρι την ήττα του ρωσικού στρατού.
«Η εκστρατεία αντεπίθεσης είναι το τρίτο στάδιο», τόνισε, καθώς οι δυνάμεις του Κιέβου προωθούνται γρήγορα στις ανατολικές και νότιες περιοχές της χώρας και δηλώνουν ότι έχουν ανακτήσει 3.000 τετραγωνικά μέτρα εδάφους από τις αρχές Σεπτεμβρίου. «Το πρώτο στάδιο στον πόλεμο είχε σκοπό να αποτρέψει τους Ρώσους. Το δεύτερο, να εγκαθιδρύσει μια ισορροπία ανάμεσα σε εκείνους και σε εμάς στο μέτωπο, να σταθεροποιήσει το μέτωπο, και να δοκιμάσει τις ικανότητες αντοχής τους», πρόσθεσε.
«Το επιτελείο μας εκπόνησε ένα σχέδιο ανάλογα με τον εξοπλισμό που έχουμε λάβει από τους εταίρους μας – αρχίσαμε να χρησιμοποιούμε τα κινητά συστήματα πυροβολικού Himars για να αποκόψουμε τις γραμμές επιμελητειακής υποστήριξης του εχθρού, να καταστρέψουμε τις αποθήκες καυσίμων, πυρομαχικών του κ.λπ. Είναι το τρίτο στάδιο του πολέμου που ξεκίνησε στον νότο και στον βορρά στους τομείς της Χερσώνας και του Χαρκόβου», υπογράμμισε.
Ο σκοπός της Ουκρανίας είναι «η απελευθέρωση όλων των κατεχόμενων εδαφών, περιλαμβανομένης της Κριμαίας (που προσαρτήθηκε το 2014), του Λουγκάνσκ και του Ντονέτσκ. Οι συνοριοφρουροί μας θα εγκαταστήσουν τα φυλάκια τους στα ρωσοουκρανικά σύνορα, εκεί όπου βρίσκονταν το 1991», συμπλήρωσε.
Εκτός από την «πλήρη απελευθέρωση» των ουκρανικών εδαφών, το Κίεβο διεκδικεί «έναν εντελώς καθαρό οδικό χάρτη για την πληρωμή επανορθώσεων από τους Ρώσους και την εγκαθίδρυση της ευθύνης τους για τα εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν από την έναρξη της εισβολής στις 24 Φεβρουαρίου».
Απαντώντας σε ερώτηση για το ενδεχόμενο ενός μακρού πολέμου, ο Ρέζνικοφ δεν έκανε προβλέψεις, ωστόσο αρκέστηκε να σχολιάσει: «Θα είναι σαν χιονοστιβάδα, θα αρχίσει να κυλάει, να κυλάει, και θα γίνεται όλο και πιο μεγάλη, όλο και πιο μεγάλη… Και θα δούμε τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στον κόσμο να σημάνει υποχώρηση».
20 χωριά σε 24 ώρες
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του BBC, οι ουκρανικές δυνάμεις ξεπέρασαν τον αριθμό των Ρώσων κατά οκτώ προς ένα στην αντεπίθεση της περασμένης εβδομάδας στην περιοχή του Χαρκόβου, τόνισε κορυφαίος αξιωματούχος της Ρωσίας στην περιοχή.
Ο Βιτάλι Γκάντσεφ, μιλώντας στη ρωσική τηλεόραση, είπε ότι ο στρατός της Ουκρανίας είχε καταλάβει χωριά στο βορρά και διέσχισε τα ρωσικά σύνορα.
Ο ουκρανικός στρατός υποστηρίζει ότι ανακατέλαβε τις τελευταίες 24 ώρες τουλάχιστον 20 χωριά στα βορειοανατολικά της χώρας.
Το Βρετανικό υπουργείο Άμυνας σημείωσε ότι οι επιτυχίες του ουκρανικού στρατού θα έχουν «σημαντικές επιπτώσεις» στον συνολικό επιχειρησιακό σχεδιασμό της Ρωσίας.
Η αντίδραση του Κρεμλίνου
Την ίδια ώρα, πάντως, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δεν έδειξε να πτοείται, λέγοντας ότι οι επιχειρήσεις στην Ουκρανία θα συνεχιστούν «μέχρι να εκπληρωθούν όλοι οι αρχικοί στόχοι». Ο πρόεδρος Πούτιν ενημερώνεται συνεχώς για τις τελευταίες εξελίξεις, πρόσθεσε.
Συμπλήρωσε ότι οι ρωσικές δυνάμεις πραγματοποιούν επιδρομές στις περιοχές που η Ουκρανία ανακατέλαβε, μεταξύ άλλων τις στρατηγικής σημασίας πόλεις Ιζιούμ και Κουπιάνσκ. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Ιζιούμ αποτέλεσε για μήνες βασικό προπύργιο της Ρωσίας στη βορειοανατολική Ουκρανία.
Σύμφωνα με τους ΝΥΤ, οι ρωσικές δυνάμεις αντέδρασαν με εκτόξευση πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς και αεροπορικές επιδρομές. Αργά την Κυριακή, η Μόσχα επιτέθηκε σε εγκαταστάσεις στο Χάρκοβο, αφήνοντας πολλούς πολίτες χωρίς ρεύμα και νερό. Πληροφορίες που μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων Ukrinform λένε ότι οι υπηρεσίες αποκαταστάθηκαν τάχιστα και μέχρι το πρωί της Δευτέρας είχαν επιλυθεί τα προβλήματα.
Για τις Ηνωμένες Πολιτείες, η προέλαση ήταν μια ενθαρρυντική εξέλιξη και υποδηλώνει ότι τα ρωσικά στρατεύματα βρίσκονταν σε αναταραχή. Ωστόσο, ανώτεροι αξιωματούχοι του Πενταγώνου και του Λευκού Οίκου ζήτησαν προσοχή, εκφράζοντας αμφιβολίες για την ικανότητα των ουκρανικών δυνάμεων να ωθήσουν τη Ρωσία πίσω στις γραμμές που υπήρχαν στις 23 Φεβρουαρίου, μια ημέρα πριν από την εισβολή.
Ο Σέρχιι Γκράμπσκι, πρώην συνταγματάρχης του ουκρανικού στρατού, προειδοποίησε ότι το να φτάσει κανείς πολύ μακριά μπορεί να αφήσει τον ουκρανικό στρατό αδύνατο και ευάλωτο. «Τώρα – και είναι οδυνηρό για μένα να το πω ως Ουκρανός – πρέπει να αποφασίσουμε πού θα σταματήσουμε», είπε.
