Το διακύβευμα δεν ήταν ποτέ υψηλότερο στον πόλεμο Ουκρανίας-Ρωσίας. Την εβδομάδα που η σύγκρουση πέρασε την 1000ή ημέρα της, οι δυτικές δυνάμεις ενίσχυσαν σημαντικά το στρατιωτικό οπλοστάσιο της Ουκρανίας και το Κρεμλίνο απείλησε με τον πιο ηχηρό τρόπο, δείχνοντας ότι οι επιλογές του είναι όλες ανοιχτές, ακόμα και για πυρηνικό χτύπημα, σχολιάζει το BBC.
Η δυτική δράση
Την περασμένη Κυριακή ο απερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν έδωσε στην Ουκρανία την άδεια να χρησιμοποιήσει τους πυραύλους ATACMS μεγαλύτερου βεληνεκούς για να πλήξει στόχους, βαθιά στο έδαφος της Ρωσίας. Ήταν μια σημαντική αλλαγή πολιτικής από την Ουάσινγκτον, η οποία επί μήνες είχε αρνηθεί τα αιτήματα της Ουκρανίας να χρησιμοποιήσει τους πυραύλους εκτός των συνόρων της.
Αργότερα μέσα στην εβδομάδα, ο πρόεδρος Μπάιντεν πρόσθεσε ακόμα ένα στοιχείο στην αναβάθμιση του ουκρανικού οπλοστασίου. Επέτρεψε την χρήση ναρκών κατά προσωπικού. Οι συγκεκριμένες, απλές, αμφιλεγόμενες, αλλά εξαιρετικά αποτελεσματικές νάρκες αποτελούν κρίσιμο μέρος της άμυνας της Ουκρανίας στην ανατολική μετωπική γραμμή. Θεωρείται ότι η χρήση τους θα μπορούσε να βοηθήσει στην επιβράδυνση της προέλασης της Ρωσίας.
Άρα με 3 γρήγορες αποφάσεις, μέσα σε λίγες ημέρες, που όμως άλλαξαν πολλά στην ισορροπία, η Δύση έδειξε στον κόσμο ότι η υποστήριξή της προς την Ουκρανία δεν επρόκειτο να εξαφανιστεί, μάλλον να ενισχυθεί πρόκειται.
Αφού οι δυτικοί σύμμαχοι της Ουκρανίας αύξησαν τα διακυβεύματα στον πόλεμο, το ίδιο έκανε και η Μόσχα. Την Τρίτη, την 1000ή ημέρα του πολέμου, ο Πούτιν προώθησε αλλαγές στο πυρηνικό δόγμα της Ρωσίας, μειώνοντας το όριο για τη χρήση πυρηνικών όπλων.
Το δόγμα λέει τώρα ότι μια επίθεση από ένα μη πυρηνικό κράτος, εάν υποστηρίζεται από μια πυρηνική δύναμη, θα αντιμετωπίζεται ως κοινή επίθεση κατά της Ρωσίας. Στη συνέχεια, το Κρεμλίνο προχώρησε την απάντησή του ένα βήμα παραπέρα, αναπτύσσοντας έναν νέο τύπο πυραύλου – τον “Oreshnik” – για να πλήξει την ουκρανική πόλη Dnipro.
Ο Πούτιν ισχυρίστηκε ότι ο πύραυλος ταξίδεψε με 10 φορές την ταχύτητα του ήχου – και ότι “δεν υπάρχουν τρόποι αντιμετώπισης αυτού του όπλου”, τουλάχιστον σήμερα. Οι περισσότεροι παρατηρητές συμφωνούν ότι το χτύπημα σχεδιάστηκε για να στείλει μια προειδοποίηση: ότι η Ρωσία θα μπορούσε, αν το επέλεγε, να χρησιμοποιήσει τον νέο πύραυλο για να μεταφέρει ένα πυρηνικό όπλο.
Μια τέτοια στάση θα προκαλούσε κάποτε σοβαρή ανησυχία στη Δύση. Τώρα, όχι τόσο πολύ. Από την έναρξη της σύγκρουσης πριν από σχεδόν τρία χρόνια, ο Πούτιν έχει θέσει επανειλημμένα πυρηνικές “κόκκινες γραμμές”, τις οποίες η Δύση έχει επανειλημμένα αγνοήσει. Φαίνεται ότι πολλοί έχουν συνηθίσει τις πυρηνικές προειδοποιήσεις της Ρωσίας.
Αλλιώς γιατί οι δυτικοί ηγέτες δείχνουν έτοιμοι να ρισκάρουν με τις πυρηνικές απειλές της Ρωσίας;
Η μεταβλητή «Πεκίνο»
Το Πεκίνο έχει γίνει ζωτικός εταίρος της Μόσχας στις προσπάθειές της να αμβλύνει τις επιπτώσεις των κυρώσεων που της έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ και άλλες χώρες. Η δύση λοιπόν μπορεί να πιστεύει ότι το Πεκίνο θα αντιδρούσε με τρόμο στη χρήση πυρηνικών όπλων – αποθαρρύνοντας έτσι τον Πούτιν από το να κάνει πράξη τις απειλές του.
Είναι παγκόσμια η σύγκρουση;
Σε τηλεοπτικό του διάγγελμα, το βράδυ της Πέμπτης, ο Ρώσος πρόεδρος προειδοποίησε ότι ο πόλεμος έχει “αποκτήσει στοιχεία παγκόσμιου χαρακτήρα”. Την εκτίμηση αυτή επανέλαβε ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος δήλωσε ότι “η απειλή είναι σοβαρή και πραγματική όταν πρόκειται για παγκόσμια σύγκρουση”.
Οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο εμπλέκονται τώρα πιο βαθιά από ποτέ – ενώ η ανάπτυξη στρατευμάτων της Βόρειας Κορέας για να πολεμήσουν στο πλευρό της Ρωσίας, σημαίνει ότι ακόμα μία πυρηνική δύναμη μπαίνει στον πόλεμο.
Ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ Ουν δήλωσε την Πέμπτη ότι “ποτέ άλλοτε” η απειλή ενός πυρηνικού πολέμου δεν ήταν μεγαλύτερη, κατηγορώντας τις ΗΠΑ για την “επιθετική και εχθρική” πολιτική τους απέναντι στην Πιονγιάνγκ.
Η αλλαγή ηγεσίας στον Λευκό Οίκο
Γιατί συνέβησαν λοιπόν όλες αυτές οι αλλαγές μέσα στην εβδομάδα που πέρασε, διερωτάται η ανάλυση του BBC και εξηγεί: Ο πιθανότερος λόγος είναι η επικείμενη άφιξη του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος θα εισέλθει επίσημα στον Λευκό Οίκο στις 20 Ιανουαρίου.
Ενώ βρισκόταν στην προεκλογική εκστρατεία, ο Τραμπ υποσχέθηκε να τερματίσει τον πόλεμο εντός “24 ωρών”. Οι γύρω του, όπως ο εκλεγμένος αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς, έχουν δηλώσει ότι αυτό θα σημαίνει συμβιβασμούς για την Ουκρανία, πιθανότατα με τη μορφή παραχώρησης εδαφών στο Ντονμπάς και την Κριμαία.
Αυτό όμως έρχεται σε αντίθεση με τη διαφαινόμενη στάση της κυβέρνησης Μπάιντεν – οι αποφάσεις της οποίας αυτή την εβδομάδα έδειξαν την επιθυμία να περάσει όσο το δυνατόν περισσότερη βοήθεια από την πόρτα προς την Ουκρανία, πριν από την ανάληψη των καθηκόντων του Τραμπ.
Αλλά ορισμένοι είναι πιο αισιόδοξοι για τις προοπτικές της Ουκρανίας με τον Τραμπ στην εξουσία. Ο ίδιος ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι το Κίεβο θα ήθελε να τερματίσει τον πόλεμο με “διπλωματικά μέσα” το 2025.
Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας Dmytro Kuleba δήλωσε αυτή την εβδομάδα στο BBC: «Ο πρόεδρος Τραμπ αναμφίβολα θα καθοδηγείται από έναν στόχο, να προβάλει τη δύναμή του, την ηγεσία του… Και να δείξει ότι είναι ικανός να επιλύσει προβλήματα που ο προκάτοχός του απέτυχε να επιλύσει».
«Όσο κι αν η πτώση του Αφγανιστάν προκάλεσε σοβαρή πληγή στη φήμη της εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης Μπάιντεν, αν το σενάριο που αναφέρατε το υιοθετήσει ο πρόεδρος Τραμπ, η Ουκρανία θα γίνει το Αφγανιστάν του, με τις ίδιες συνέπειες. Και δεν νομίζω ότι είναι αυτό που επιδιώκει», είπε ο Κούλεμπα.
Οι εξελίξεις αυτής της εβδομάδας μπορεί να μην είναι η αρχή μιας ανεξέλεγκτης κλιμάκωσης του πολέμου – αλλά είναι η αρχή μιας μάχης για την ισχυρότερη διαπραγματευτική θέση σε πιθανές μελλοντικές συνομιλίες για τον τερματισμό του.
