Η κατάλληλη ηλικία στην οποία θα επιτρέψουν στο παιδί τους να έχει smartphone είναι ένα ζήτημα που απασχολεί πολλούς γονείς, την ώρα μάλιστα που μελέτες έχουν δείξει ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης προβλημάτων ψυχικής υγείας. Οι πιέσεις ωστόσο από συνομήλικους των παιδιών και οι προκλήσεις, καθιστούν δύσκολη την επιβολή των κανόνων στο σπίτι.
Ο Jonathan Haidt, καθηγητής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, ο οποίος συμμετέχει στο κίνημα για την παιδική ηλικία χωρίς smartphone, δίνει κάποιες συμβουλές για τους γονείς, τονίζοντας πως το πρόβλημα είναι ότι ο καθένας ενεργεί μόνος του ενώ απαιτείται συλλογική δράση.
Η οργάνωση Smartphone Free Childhood με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, η οργάνωση Wait Until 8th με έδρα το Όστιν, η Unplugged στον Καναδά, η No Es Momento στο Μεξικό και η Heads Up Alliance στην Αυστραλία, είναι μερικά παραδείγματα έκτασης του φαινομένου και προσπάθειας αντιμετώπισής του συλλογικά.
Ο Haidt αναφέρει ότι υπάρχουν αυτό που αποκαλεί «τέσσερις απλές νόρμες» που μπορούν να βοηθήσουν τους γονείς να καθυστερήσουν να δώσουν τα smartphones στα παιδιά και τους εφήβους τους.
Οι τέσσερις κανόνες
1. Όχι smartphones πριν από τα 14
Ο πρώτος κανόνας είναι να μην δίνουμε στα παιδιά smartphones πριν από την ηλικία των 14 ετών. Αφήστε τα να έχουν ένα flip phone, αλλά να θυμάστε ότι ένα smartphone δεν είναι πραγματικά τηλέφωνο, αλλά μια συσκευή πολλαπλών χρήσεων μέσω της οποίας ο κόσμος μπορεί να φτάσει στα παιδιά σας.
Τα παιδιά που έλαβαν το πρώτο τους smartphone σε μεγαλύτερη ηλικία αναφέρουν λιγότερες βλάβες στην ψυχική υγεία, διαπίστωσε παγκόσμια μελέτη σε 27.969 άτομα ηλικίας 18-24 ετών από την αμερικανική μη κερδοσκοπική εταιρεία Sapien Labs το 2023.
Επιπλέον διαπιστώθηκε ότι το 74% των ερωτηθέντων γυναικών που πήραν το πρώτο τους τηλέφωνο στην ηλικία των έξι ετών δήλωσαν ότι στεναχωριούνται ή δυσκολεύονταν, αλλά αυτό μειώθηκε στο 52% για εκείνες που πήραν το πρώτο τους smartphone στην ηλικία των 15 ετών. Για τους άνδρες ερωτηθέντες, τα συναισθήματα αυτά μειώθηκαν από 42% για όσους απέκτησαν το πρώτο τους smartphone σε ηλικία έξι ετών, σε 36% για όσους απέκτησαν το πρώτο τους smartphone σε ηλικία 18 ετών.
2. «Όχι» σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης πριν από τα 16
Ο δεύτερος είναι οι γονείς να περιμένουν μέχρι τα 16 πριν επιτρέψουν στα παιδιά τους να έχουν λογαριασμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Οι εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης προσπαθούν να αντιμετωπίσουν ορισμένες από τις ανησυχίες των γονέων. Για παράδειγμα, το Instagram της Meta εισήγαγε εφηβικούς λογαριασμούς για παιδιά έως 16 ετών, οι οποίοι είναι ιδιωτικοί, έχουν περιορισμένες ρυθμίσεις που μπορούν να αφαιρεθούν μόνο από τους γονείς και οι ειδοποιήσεις απενεργοποιούνται κατά τη διάρκεια ορισμένων περιόδων. Άλλες προσπάθειες στην ίδια κατεύθυνση, περιλαμβάνουν την έναρξη του YouTube Kids από την Google το 2015, ως ξεχωριστή εφαρμογή με φιλικό προς τα παιδιά περιεχόμενο και ελέγχους.
Ο Haidt δήλωσε ότι η κυβέρνηση και οι εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να προχωρήσουν τα πράγματα παραπέρα, εφαρμόζοντας ελέγχους επαλήθευσης της ηλικίας. Η Αυστραλία είναι μία από τις λίγες χώρες που έχει θέσει σε εφαρμογή απαγόρευση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για παιδιά κάτω των 16 ετών.
3. Σχολεία χωρίς τηλέφωνα
Ο τρίτος κανόνας του Haidt είναι να υπάρχουν σχολεία χωρίς τηλέφωνα, κάτι που θα πρέπει να επιβάλλεται με νόμο.
Τα περισσότερα σχολεία στην Αγγλία εφαρμόζουν απαγόρευση ή περιορισμούς όσον αφορά τη χρήση τηλεφώνων στα σχολεία και τον τελευταίο χρόνο υπήρξε προσπάθεια να μετατραπούν οι οδηγίες σε νόμο. Η Zhengzhou έγινε η πρώτη πόλη στην Κίνα που ψήφισε νομοθεσία για τον περιορισμό της χρήσης τηλεφώνου από τους μαθητές στα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Οι λόγοι για την απαγόρευση των τηλεφώνων στα σχολεία περιλαμβάνουν την αύξηση της προσοχής στην τάξη και την καλλιέργεια μιας πιο προσωπικής κοινωνικοποίησης.
4. Περισσότερο ελεύθερο παιχνίδι
Ο τέταρτος προτεινόμενος κανόνας είναι η αντικατάσταση της «ψηφιακής» παιδικής ηλικίας με δραστηριότητες της πραγματικής ζωής. Χρειαζόμαστε «πολύ περισσότερο ελεύθερο παιχνίδι και ανεξαρτησία στον πραγματικό κόσμο» και «πρέπει να δώσουμε στα παιδιά πίσω μια συναρπαστική παιδική ηλικία», τονίζει ο Haidt.
Επιπλέον, ο Zach Rausch, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και επικεφαλής της έρευνας «The Anxious Generation», προτείνει να συνεργαστούν και να οργανωθούν όλοι μαζί οι γονείς των παιδιών της ίδιας τάξης.
Ο Rausch προτείνει επίσης την επαναφορά της παιδικής ηλικίας που βασίζεται στο παιχνίδι, όπου τα παιδιά έχουν την αυτονομία να παίζουν στην ύπαιθρο, να είναι ανεξάρτητα και να παίρνουν ρίσκα, κάτι που είναι «πραγματικά ζωτικής σημασίας για την ανθρώπινη ανάπτυξη».
