Η 75χρονη δισεκατομμυριούχος συνιδρύτρια της Panda Express, Πέγκι Τσέρνγκ, μετανάστευσε από το Χονγκ Κονγκ τη δεκαετία του 1960, πήρε διδακτορικό στην ηλεκτρολογία τη δεκαετία του 1970, και στη συνέχεια εγκατέλειψε αμέσως μια πολλά υποσχόμενη καριέρα στην ανάπτυξη λογισμικού για να χρησιμοποιήσει τις STEM δεξιότητές της σε μια εντελώς διαφορετική βιομηχανία: το fast food. Δημιούργησε έτσι το τέλειο μείγμα κινεζικής κουζίνας για τις αμερικανικές αρεσκείες, σύμφωνα με το Forbes.
Η ίδια χρηματοδοτεί ένα πρόγραμμα 100 εκατομμυρίων δολαρίων για την ανάμειξη των πρακτικών της ανατολικής και της δυτικής ιατρικής. «Όλα έχουν να κάνουν με το πώς μπορούμε να δώσουμε το καλύτερο που έχουμε ως Ασιάτες-Αμερικανοί στη Δύση», λέει.
Αυτό που ξεκίνησε ως ένα μόνο εστιατόριο σε ένα εμπορικό κέντρο της Νότιας Καλιφόρνιας έχει εξελιχθεί σε έναν κολοσσό 2.400 καταστημάτων, ο οποίος μοιράζει κάθε χρόνο προϊόντα αξίας άνω των 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε χώρους εστίασης, τερματικούς σταθμούς αεροδρομίων και παράθυρα drive-thru σε όλη τη χώρα.
Η μυστική σάλτσα «επιτυχίας» του Panda Express δεν είναι η διάσημη γλυκόξινη σάλτσα του, αλλά η τεχνική ικανότητα και το μεθοδικό μυαλό της Τσέρνγκ. «Πολλοί άνθρωποι στον χώρο της εστίασης δεν έχουν σπουδάσει μηχανικοί», λέει. «Έχω ένα πλεονέκτημα».
Η Τσέρνγκ σκέφτεται δομικά και συστηματικά: πώς να οργανώσει καλύτερα τα δεδομένα, πώς να σχεδιάσει ένα μενού που θα κλιμακωθεί, πώς να εκπαιδεύσει έναν νέο υπάλληλο πιο αποτελεσματικά. Αυτό έχει αποδειχθεί ανεκτίμητο. Όχι μόνο προσάρμοσε το λογισμικό πωλήσεων και ανάλυσης που προώθησε την ανάπτυξη της Panda Express, αλλά εφάρμοσε ένα αυστηρό πρόγραμμα σπουδών διαχείρισης για να εκπαιδεύσει τους 50.000 υπαλλήλους της Panda να σκέφτονται επίσης συστηματικά. Όλα αυτά τα κατάφερε δίνοντας βάση στο πόσο σημαντικό είναι να έχει κανείς πειθαρχία.
Το Panda Express έκανε την Τσέρνγκ πλούσια. Με εκτιμώμενη περιουσία 3,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων, είναι μία από τις 12 αυτοδημιούργητες γυναίκες -και μία από τις δύο αυτοδημιούργητες γυναίκες που γεννήθηκαν στην Ασία- στο Forbes 400. Ο σύζυγός της, συνιδρυτής και συνδιευθύνων σύμβουλος, Άντριου Τσέρνγκ, 76 ετών, αξίζει επιπλέον 3,1 δισεκατομμύρια δολάρια. Οι δύο τους κατέχουν το 100% της ιδιωτικής εταιρείας Rosemead, με έδρα την Καλιφόρνια, αλλά έχουν δεσμευτεί να μοιραστούν τον πλούτο. Σχεδόν οι μισοί από τους γενικούς διευθυντές πλήρους απασχόλησης της Panda έβγαλαν περισσότερα από 100.000 δολάρια πέρυσι, λέει η εταιρεία, ενώ ένας από αυτούς κέρδισε 277.000 δολάρια.
Η Πέγκι γεννήθηκε στη Βιρμανία το 1947, αλλά πέρασε μεγάλο μέρος της παιδικής της ηλικίας στη Ζανγκζού και στο Χονγκ Κονγκ. Μαθηματικό ταλέντο, φοίτησε στις ΗΠΑ στο Πανεπιστήμιο Baker σε μια μικρή πόλη του Κάνσας. Εκεί γνώρισε τον Άντριου, και οι δυο τους έμειναν μαζί ακόμα και όταν εκείνη μεταγράφηκε στο Oregon State με υποτροφία. Εκείνος τελικά μετακόμισε στο Λος Άντζελες για να βοηθήσει με οικογενειακές υποχρεώσεις. Η Πέγκι, που ονειρευόταν να γίνει εφευρέτης, πήρε μεταπτυχιακό στην επιστήμη των υπολογιστών και στη συνέχεια, το 1974, διδακτορικό στην ηλεκτρολογία από το Πανεπιστήμιο του Μιζούρι.
Το σημείο καμπής ήταν η παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 1982
Την επόμενη μέρα, το UCLA έπαιζε με το Michigan στο Rose Bowl, και πριν από το μεγάλο παιχνίδι η οικογένεια του θρυλικού προπονητή ποδοσφαίρου των Μπρούινς Τέρι Ντόναχιου σταμάτησε για δείπνο. «Μας άρεσε πολύ», θυμάται ο αδελφός του Τέρι, Πατ Ντόναχιου. Η οικογένεια έχτιζε ένα εμπορικό κέντρο στο κοντινό Γκλέντεϊλ και πρότεινε στους Τσέρνγκ να ανοίξουν ένα εστιατόριο εκεί. Η Πέγκι ήταν έτοιμη. Κουρασμένη να προσπαθεί να μεγαλώσει τρεις κόρες ενώ εργαζόταν με πλήρες ωράριο ως μηχανικός, είχε παραιτηθεί από τη δουλειά της. Οι Τσέρνγκ πήραν το ρίσκο, ανοίγοντας το πρώτο Panda Express αργότερα την ίδια χρονιά, προσφέροντας πιάτα του Panda Inn σε μια γρήγορη μορφή counter-service. Οι ουρές έφταναν μέχρι την πόρτα.
«Είχαν ένα υπέροχο εστιατόριο», λέει ο Ντόναχιου. «Δεν ξέραμε ότι είχαν μεγαλώσει τόσο σαν επιχείρηση, όπως τα McDonald’s για την Αμερική».