Πανηγύρια δεκαπενταύγουστου 2024: Ο Ιούλιος φεύγει, και έρχεται ο Αύγουστος, ο μήνας των διακοπών, ο μήνας της επίσκεψης σε χωριά και νησιά, ο μήνας των πανηγυριών και των γλεντιών.
Νέοι και νέες, καθώς και μεγαλύτερης ηλικίας άτομα, μαζεύονται στις πλατείες νησιών και χωριών και χορεύουν πιασμένοι χέρι-χέρι υπό τους ήχους των ελληνικών παραδοσιακών τραγουδιών. Το κρασί ρέει άφθονο, ενώ κάθε πανηγύρι ανάλογα την περιοχή στην οποία διοργανώνεται έχει και τα δικά του τοπικά εδέσματα.
Πανηγύρια δεκαπενταύγουστου 2024: Τα πανηγύρια συνθέτουν μαζί με άλλες παραδοσιακές πρακτικές και τελετουργίες την ιδιαίτερη συλλογική ταυτότητα κάθε τόπου στην Ελλάδα και κρατούν ισχυρούς τους δεσμούς των ντόπιων με τους συγγενείς και τους φίλους που έχουν «μεταναστεύσει» στα μεγάλα αστικά κέντρα.
Άλλωστε, αυτή η εσωτερική μετανάστευση, η οποία γεννά και την έντονη νοσταλγία για την επαρχία και τον τόπο καταγωγής είναι που προσέδωσε στα πανηγύρια ένα έντονα συναισθηματικό φορτίο που δεν είχαν αρχικά. Έτσι, το πανηγύρι άρχισε να ταυτίζεται με την ανάγκη επανένωσης των ντόπιων με τους απόδημους, οι οποίοι επέστρεφαν στον τόπο τους τα καλοκαίρια για να δουν τους δικούς τους, να γευτούν παραδοσιακά φαγητά και να χορέψουν όλοι μαζί.
Στη σημερινή μορφή τους, τα πανηγύρια αποτελούν πόλο έλξης για χιλιάδες επισκέπτες από πολλά διαφορετικά μέρη της Ελλάδας και του εξωτερικού, ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, με αποτέλεσμα αν δεν πας νωρίς, να μην βρίσκεις θέση να κάτσεις!
Ως γνωστόν, καλοκαίρι χωρίς πανηγύρι στο χωριό δεν γίνεται! Κάθε μέρα του Αυγούστου όλο και κάπου διοργανώνεται ένα πανηγύρι!
Σε πλατείες, σε προαύλια εκκλησιών, αλλά και σε άλλους ανοιχτούς χώρους, στήνονται μεγάλα τραπέζια και πλαστικές καρέκλες, ενώ ποτά και φαγητά προσφέρονται σε αφθονία και ο κόσμος χορεύει μέχρι το πρωί στους ρυθμούς που παίζουν δεξιοτέχνες οργανοπαίχτες παραδοσιακών τραγουδιών.
Τα πανηγύρια του Αυγούστου αποτελούν ξεχωριστό κεφάλαιο για τα νησιά του Αιγαίου και αποτελούν πόλο έλξης για τους τουρίστες. Απ’ άκρη σ’ άκρη του Αιγαίου, τα πανηγύρια δεκαπενταύγουστου 2024 αποτελούν σημείο αναφοράς για τους ντόπιους, μια αφορμή για να σμίξουν οι οικογένειες που έχουν σκορπίσει, να γνωριστούν τα νεότερα μέλη της οικογένειας μεταξύ τους και να αναβιώσουν συνήθειες αιώνων.
Κάθε Δεκαπενταύγουστο, με αφορμή τον εορτασμό της Κοίμησης της Θεοτόκου, χιλιάδες πιστών με ιδιαίτερη κατάνυξη προστρέχουν στα αναρίθμητα προσκυνήματα που είναι αφιερωμένα στη Παναγία. Το τελετουργικό της ημέρας ξεκινά με τη λιτάνευση της εικόνας της Παναγιάς και συνεχίζεται με το πανηγύρι: την εορταστική μάζωξη των ντόπιων, των επισκεπτών, αλλά και των ξενιτεμένων, που επιλέγουν τη μέρα αυτή για να επιστρέψουν στον τόπο τους, να διασκεδάσουν και να βιώσουν το αντάμωμα.
Τα πανηγύρια αποτυπώνουν, με τον πιο αυθεντικό τρόπο, την πολιτισμική ταυτότητα, την ιδιοσυστασία του τόπου. Τη γιορτινή αυτή ημέρα, στον περίβολο του ναού ή στην πλατεία του χωριού στήνονται τρικούβερτα γλέντια. Λαούτα, τσαμπούνες και βιολιά δίνουν το σύνθημα και το κέφι «ανάβει» με χορούς κυκλωτικούς στα ζωηρά βήματα ενός μπάλου ή ενός ικαριώτικου ρυθμού.
Πανηγύρια δεκαπενταύγουστου 2024: Δεν υπάρχει νησί στην ελληνική επικράτεια που την ημέρα του Δεκαπενταύγουστου να μην γιορτάζει!
Όπου, λοιπόν, και αν σας βρίσκει το φετινό τριήμερο, φορέστε την καλή σας διάθεση και περάστε έξω από κάποιο πανηγύρι, όλα τα υπόλοιπα θα έρθουν μόνα τους.
Τα καλύτερα πανηγύρια δεκαπενταύγουστου 2024 στα ελληνικά νησιά:
Ικαρία
Πανηγύρια δεκαπενταύγουστου 2024: Ενταγμένο στο Εθνικό Ευρετήριο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας, το ικαριώτικο πανηγύρι αποτελεί πόλο έλξης για επισκέπτες τόσο από την Ελλάδα όσο και το εξωτερικό. Από τα περίπου 80 πανηγύρια που διοργανώνονται, το πιο δημοφιλές και το μεγαλύτερο του Αιγαίου είναι αυτό της Λαγκάδας τον Δεκαπενταύγουστο, γνωστό ως «της Παναγιάς της Ρέιβερ».
Ο κόσμος απολαμβάνει παραδοσιακό φαγητό, πίνει ικαριώτικο κρασί και χορεύει Ικαριώτικο συρτό σε ένα μοναδικό σκηνικό κάτω από τα άστρα. Ξεχωριστό θεωρείται και το πανηγύρι στο Γιαλισκάρι, δίπλα στη θάλασσα. Επίσης, στη γιορτή του Αγίου Αλεξάνδρου στις 30 Αυγούστου, ο κόσμος συρρέει στο χωριό Κουνιάδοι για το ομώνυμο πανηγύρι.
Τήνος
Πανηγύρια δεκαπενταύγουστου 2024: Τα πανηγύρια αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής των ντόπιων. Το πανηγύρι λαμβάνει χώρα στην κεντρική πλατεία του χωριού με μπάλο και συρτό υπό τους ήχους βιολιών και άλλων παραδοσιακών μουσικών οργάνων, με τους τραγουδιστές να επιδίδονται σε αυτοσχέδια δίστιχα.
Τα αυγουστιάτικα πανηγύρια είναι της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα στο Πριάστρο και στη Καρυά στις 6/8, η Κοίμηση της Θεοτόκου στη Χώρα και στο Βρυσί τον Δεκαπενταύγουστο και τα υπόλοιπα μοιράζονται μεταξύ 18 και 29/8 σε Αγάπη, Πύργο, Τσικνιά και Κώμη.
Κέρκυρα
Πανηγύρια δεκαπενταύγουστου 2024: Οι Κερκυραίοι διακρίνονται από βαθύτατο θρησκευτικό συναίσθημα και οι σημαντικότερες γιορτές τους συνδέονται με τον Χριστό, την Παναγία, το Άγιο Πνεύμα και τον προστάτη του νησιού Άγιο Σπυρίδωνα. Τα πανηγύρια ξεκινούν στις 6 Αυγούστου οπότε τιμάται η Μεταμόρφωση του Σωτήρα στο Ποντικονήσι, στο Περιβόλι, στον Στρινύλα, στο Παλαιοχώρι, στους Αγίους Δέκα και στον Άγιο Ματθαίο.
Τον Δεκαπενταύγουστο στις Καρουσάδες, στις Περουλάδες και στον Σταυρό του Δήμου Αχιλλείων, οι επισκέπτες συρρέουν για το πανηγύρι με τα καλύτερα ψητά του νησιού, όπου ο χορός υπό τον ήχο βιολιών καλά κρατεί, ενώ άφθονος άρτος προσφέρεται από τις εκκλησίες. Ξεχωριστό πανηγύρι προς τιμήν της Θεοτόκου διοργανώνεται στον Ιερό Ναό Πλατυτέρας.
Αμοργός
Πανηγύρια δεκαπενταύγουστου 2024: Ένα μαγευτικό θέαμα έχουν την τύχη να απολαύσουν όσοι βρεθούν τον Δεκαπενταύγουστο στα Κατάπολα της Αμοργού. Μετά τη Λειτουργία ακολουθεί η περιφορά της εικόνας της Παναγιάς Καταπολιανής την οποία συνοδεύουν τα καΐκια από τη θάλασσα σφυρίζοντας, ενώ οι καπετάνιοι ρίχνουν καπνογόνα.
Το βράδυ, στην Παναγιά την Επανωχωριανή προσφέρονται αμοργιανά ρακόμελα και οι ντόπιες σπεσιαλιτέ πατατάτο και ξιδάτο. Πολύ ξεχωριστό είναι και το πανηγύρι του Χριστού στις 6 Αυγούστου. Στην κεντρική πλατεία –Λόζα στην ντοπιολαλιά– όπου προσφέρεται δωρεάν αθερίνα, μπακαλιάρος και σαλάτες, ενώ ντόπιοι μουσικοί παίζουν βιολί και λαούτο για να σύρει ο κόσμος το χορό.
Θάσος
Πανηγύρια δεκαπενταύγουστου 2024: Ο Δεκαπενταύγουστος στη Θάσο, γνωστός και ως Πάσχα του καλοκαιριού, γιορτάζεται στον Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Ραχώνι, στη Μονή της «Παναγούδας» στις Μαριές και στα χωριά Ποτός και Παναγία. Από το πρωί, έξω από τους ναούς στήνονται μεγάλα καζάνια όπου ετοιμάζεται κοκκινιστό κρέας με κριθαράκι, το κλουμπάνι ή κουρμπάνι.
Μετά τη Λειτουργία, οι πιστοί συγκεντρώνονται στον προαύλιο κάθε ναού, το φαγητό μοιράζεται δωρεάν και ο κόσμος γευματίζει σε ατμόσφαιρα γιορτής. Παλιότερα, στα πανηγύρια που κρατούσαν 2-3 μέρες ανάμεσα στο κρασί, το τσίπουρο και στον χορό γίνονταν τα οικονομικά αλισβερίσια, οι γνωριμίες και τα προξενιά.
Κάρπαθος
Πανηγύρια δεκαπενταύγουστου 2024: Πιστοί στα ήθη και στα έθιμα των προγόνων τους, οι Καρπάθιοι τιμούν στα πανηγύρια τους προστάτες Αγίους των χωριών τους, με λαούτα, λύρες, τσαμπούνες, μαντινάδες, χορούς και παραδοσιακά εδέσματα. Από τα πιο γνωστά πανηγύρια είναι του Δεκαπενταύγουστου που πραγματοποιούνται σε όλο νησί, αλλά ξεχωρίζουν στο Απέρι, στο Διαφάνι, στις Μενετές και στην Όλυμπο.
Εκεί γίνεται και το πανηγύρι του Άι-Γιάννη στη Βρουκούντα (29/8). Οι γυναίκες φορούν εξαιρετικής τέχνης πολύχρωμες παραδοσιακές ενδυμασίες, το φαγητό προσφέρεται δωρεάν κι ακολουθεί γλέντι μέχρι πρωίας.
Κάσος
Πανηγύρια δεκαπενταύγουστου 2024: Το πανηγύρι της Πέρα Παναγιάς τον Δεκαπενταύγουστο αποτελεί σημείο συνάντησης των αποδήμων στο παλιό χωριό Παναγία, με τους ονομαστούς καραβομαραγκούς και καπεταναίους. Μετά τη Λειτουργία και το προσκύνημα της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας, αρχίζει ο χορός υπό τους ήχους της λύρας και του λαούτου, με τους Κασιώτες να σκαρώνουν μαντινάδες και τον κόσμο να απολαμβάνει κασιώτικα ντολμαδάκια, κόκκινο πιλάφι, κρέας κοκκινιστό και πατάτες τηγανητές.
Λίγες μέρες πριν, μια μικρή ομάδα ντόπιων πηγαίνουν πόρτα-πόρτα για να συγκεντρώσουν χρήματα και διάφορα χρήσιμα υλικά για το κασιώτικο πιάτο του πανηγυριού. Μετά τον Εσπερινό, όλοι βοηθούν στην προετοιμασία του φαγητού, ενώ οι γυναίκες συγκεντρώνονται στον αυλόγυρο για το τύλιγμα των ντολμάδων.
Νάξος
Πανηγύρια δεκαπενταύγουστου 2024: Κάθε χωριό πανηγυρίζει τον προστάτη Άγιο του και μετά τις λατρευτικές εκδηλώσεις ακολουθεί γλέντι μέχρι το ξημέρωμα, με νησιώτικα τραγούδια, χορούς και φαγοπότι. Το πανηγύρι στήνεται στην «πλάτσα» (πλατεία) του χωριού και στις γύρω ταβέρνες.
Τα πανηγύρια του Δεκαπενταύγουστου κυριαρχούν και τα μοναστήρια της Φανερωμένης και της Αγιάς έχουν την τιμητική τους. Σε Απείρανθο, Γαλήνη, Εγγαρές, στήνονται μεγάλες γιορτές. Στο Φιλώτι το γλέντι κρατά τρεις ημέρες με παραδοσιακούς χορούς –συρτός, μπάλος, βλάχα– υπό τους ήχους βιολιού, λαούτου και τσαμπούνας, πάντα συνοδεία μεζέδων και ντόπιου κρασιού.
Νίσυρος
Πανηγύρια δεκαπενταύγουστου 2024: Ξεχωριστό το εννιάμερο πανηγύρι τον Δεκαπενταύγουστο στη Μονή της Παναγίας Σπηλιανής. Από τις 6 Αυγούστου, έρχονται από τα γύρω νησιά οι λεγόμενες εννιαμερίτισες που διαμένουν στη μονή, ψάλλουν το μοιρολόι της Παναγίας και παραμονή του πανηγυριού ετοιμάζουν το κόλλυβο που θα μοιραστεί την επομένη. Μετά τον Εσπερινό στους προσκυνητές προσφέρονται ρεβύθια.
Την επομένη μετά τη λιτανεία ξεκινάει το πανηγύρι με άφθονο κρασί, μουσική και τον χαρακτηριστικό χορό της «κούπας». Εκεί ένας άνδρας τιμά μια φίλη ή συγγενή οδηγώντας την στην κεφαλή του χορού και δίνοντάς της την «κούπα» όπου ρίχνει χρήματα, μέχρι να οδηγηθεί άλλη στο μπροστάρι. Τα έσοδα προορίζονται για ενίσχυση των οικονομικών των εκκλησιών και Μονών του νησιού.
Πάρος
Πανηγύρια δεκαπενταύγουστου 2024: Ο Δεκαπενταύγουστος στην Πάρο είναι συνδεδεμένος με την Παναγία Εκατονταπυλιανή. Πλήθος κόσμου συγκεντρώνεται στην Παροικιά για να προσκυνήσει την εικόνα της Μεγαλόχαρης. Το βράδυ, μετά την περιφορά του επιταφίου της Παναγίας, ακολουθεί πανηγυριώτικο γλέντι με κρασί, μεζέδες, παραδοσιακή μουσική και χορούς στην παραλία της Παροικιάς.
Στη Νάουσα, τα φωταγωγημένα καΐκια στο λιμάνι και τα βεγγαλικά που σκάνε στον ουρανό συνθέτουν ένα μαγευτικό σκηνικό. Αξίζει να μείνετε στο νησί μέχρι τις 23 Αυγούστου για το πανηγύρι των Πειρατών. Θα απολαύσετε μια αναπαράσταση της επιδρομής του Μπαρμπαρόσα το 1537, με ντόπιους ως πειρατές να κλέβουν γυναίκες Ναουσαίων και να δίδεται μάχη για να τις πάρουν πίσω.
Πάτμος
Πανηγύρια δεκαπενταύγουστου 2024: Τον Δεκαπενταύγουστο μετά τον Εσπερινό στήνεται το φημισμένο πανηγύρι της Παναγιάς του Γερανού. Από τον Εσπερινό και μετά, πλήθος κόσμου συρρέει στο σημαιοστολισμένο ξωκκλήσι στην κορυφή του λόφου, με τη μαγευτική θέα. Τα τοπικά εδέσματα κάνουν την εμφάνισή τους και η ζωντανή μουσική από ντόπιους οργανοπαίκτες δίνει τον ρυθμό.
Την ίδια μέρα γιορτάζει η εκκλησία της Παναγίας στην πλατεία του Πάνω Κάμπου όπου γίνεται ολονύχτιο πανηγύρι. Στο «νησί της Αποκάλυψης» όπου ο Ευαγγελιστής Ιωάννης συνέγραψε το ομώνυμο έργο, δεν θα μπορούσε να μην τηρείται το έθιμο της περιφοράς του χρυσοποίκιλτου επιταφίου της Παναγίας, με τις καμπάνες του μοναστηριού και των άλλων εκκλησιών να ηχούν ασταμάτητα.
Σέριφος
Πανηγύρια δεκαπενταύγουστου 2024: Το πιο ξακουστό πανηγύρι είναι της «Ξυλοπαναγιάς» στη μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου τον Δεκαπενταύγουστο, που πραγματοποιείται επί τρεις ημέρες γύρω από τη γέρικη ελιά της πλατείας στο χωριό Παναγιά. Πήρε το όνομά του από τις ξύλινες ράβδους που χρησιμοποιούσαν οι άνδρες στους «τσακωμούς» μεταξύ τους για την κατάκτηση της ομορφότερης γυναίκας.
Παλιά, το πρώτο ζευγάρι που θα χόρευε γύρω από την ελιά θα παντρευόταν τον ίδιο χρόνο. Μετά τη Λειτουργία ξεκινάει το γλέντι που θα συνεχιστεί για δύο ακόμα μέρες. Ντόπιοι και επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν φάβα με ελιές, ντομάτες και κρεμμύδι, κοφτό μακαρονάκι με κατσίκι κοκκινιστό, τουρλού, πατάτες κυδωνάτες με βραστό κατσίκι.
Σίκινος
Πανηγύρια δεκαπενταύγουστου 2024: Αγαπημένος καλοκαιρινός προορισμός για τους λάτρεις των πανηγυριών. Στις 15 Αυγούστου γίνεται πανηγύρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Επισκοπή, με τοπικά εδέσματα, χορούς και τραγούδια από παραδοσιακά συγκροτήματα. Στην Αλοπρόνοια, από το τέλος Αυγούστου έως τα Χριστούγεννα, τα βράδια που βγαίνουν οι βάρκες για να ψαρέψουν καλαμάρια με το «καυτερό» στήνονται τρικούβερτα γλέντια.
Η παραμονή της Κοίμησης της Θεοτόκου περιλαμβάνει αρτοκλασία και Λειτουργία στον Ι.Ν. της Παντάνασσας, ενώ ανήμερα λιτανεύεται η εικόνα. Κυρίαρχο έθιμο του νησιού, ο «πανηγυράς», η οικογένεια του οποίου φιλοξενεί στο σπίτι της την εικόνα όλη τη χρονιά, περιποιείται την αντίστοιχη εκκλησία και φτιάχνει το μελωμένο παστέλι που προσφέρεται στη γιορτή.
Σίφνος
Πανηγύρια δεκαπενταύγουστου 2024: Οι κάτοικοι της Σίφνου διοργανώνουν πανηγύρια σε ξωκκλήσια και μοναστήρια όλο τον χρόνο. Στα περισσότερα προσφέρονται ρεβυθάδα και κοκκινιστό κρέας με μακαρόνια – μαγειρεμένα σε φωτιά με ξύλα -, ενώ το κρασί ρέει άφθονο. Αν βρεθείτε στο νησί, αξίζει να πάτε στο πανηγύρι του Προφήτη Ηλία του Αψηλού στις 19 Ιουλίου.
Μετά τον Εσπερινό, το γλέντι ξεκινάει υπό τους ήχους βιολιού και λαούτου (στην ντοπιολαλιά το δίδυμο των μουσικών λέγεται τακίμι), ενώ οι συμμετέχοντες επιδίδονται σε τραγούδι, χορό και αυτοσχέδιες ρίμες. Κυρίαρχο εθιμικό στοιχείο, όπως και στη Σίκινο, ο «πανηγυράς».
Αυτό γιατί στο παρελθόν πολλές εκκλησίες ανήκαν σε ιδιώτες που έπαιρναν την εικόνα σπίτι τους για να τη φροντίζουν καλύτερα.
Σύρος
Πανηγύρια δεκαπενταύγουστου 2024: Το πανηγύρι του Αγίου Κυριάκου στο χωριό Δανακός στις 8 Αυγούστου «παντρεύει» τα θρησκευτικά έθιμα με τις τοπικές παραδόσεις και αποτελεί πόλο έλξης για ντόπιους και επισκέπτες.
Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας προσφέρονται μαστίχα, λουκούμι και καρπούζι, όπως ορίζει το έθιμο. Στη συνέχεια, έξω από το φωταγωγημένο γραφικό ξωκκλήσι στήνεται παραδοσιακό γλέντι, με ζωντανή ορχήστρα, τραγούδι και χορό.
Επίσης την τρίτη Παρασκευή του Αυγούστου διοργανώνεται στην παραλία του Φοίνικα η φημισμένη βραδιά της «Κακαβιάς», όπου στήνεται τρικούβερτο γλέντι. Εντυπωσιακή και η περιφορά διά θαλάσσης της εικόνας της Παναγιάς Θαλασσινής στον κόλπο του Μέγα Γιαλού στις 22 Αυγούστου.
Για όσους πάλι προτιμούν κάτι πιο μπρουτάλ, τα πανηγύρια στη Μεσσηνία με τα κλαρίνα και τη γουρνοπούλα στα πιάτα είναι must.
