Στον αστερισμό κορυφαίων ενεργειακών deals, παρά τις ανησυχίες και τις αβεβαιότητες που δημιουργούν η έλλειψη ηλεκτρικών δικτύων, οι περικοπές ενέργειας και η μειωμένη ζήτηση για ηλεκτρικό ρεύμα, βρίσκεται η ελληνική αγορά, προβλέποντας ένα θερμό καλοκαίρι κι ένα ακόμη πιο θερμό φθινόπωρο για τον κλάδο συνολικά. Οι καταιγιστικές εξελίξεις και οι μετοχικές αλλαγές επιβεβαιώνουν ότι η ενέργεια είναι ο πιο δραστήριος κλάδος της ελληνικής οικονομίας, καθώς μόνο το τελευταίο 12μηνο στην αγορά συνάφθηκαν συμφωνίες συνολικού ύψους 6 δισ. ευρώ, ενώ το πρόσφατο deal της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή με την κρατική εταιρεία των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων Masdar, συνολικού ύψους 3,2 δισ.ευρώ, ανεβάζει τον πήχη πάνω από τα 9 δισ. ευρώ.
Στις παραπάνω συμφωνίες περιλαμβάνονται η σύμπραξη μεταξύ της ΔΕΗ και της ΜΕTLEN (MYTILINEOS) στον τομέα των ΑΠΕ για ανάπτυξη φωτοβολταϊκών πάρκων έως 2 GW σε Ιταλία, Ρουμανία, Βουλγαρία και Κροατία. Επίσης περιλαμβάνεται το deal της Intrakat με τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες για την από κοινού ανάπτυξη χαρτοφυλακίου ΑΠΕ, ισχύος 2,7 GW, η εξαγορά από τη ΔΕΗ της Enel Romania και αντίστοιχα της Κωτσόβολος και η απόκτηση του υπολειπόμενου 25% της Ανεμος από τη Μοtor Oil. Επίσης στο ίδιο ενεργειακό χαρτοφυλάκιο προστίθεται η επένδυση της METLEN στον Καναδά για την ανάπτυξη φωτοβολταϊκών έργων, ισχύος 1,4 GW, αλλά και η εξαγορά του 50% της Εnel Green Power από τη Macquarie.
Μέσα σε αυτό τον ενεργειακό πυρετό έρχεται να προστεθεί το mega deal της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή με τους Αραβες της Masdar, το οποίο φέρνει σημαντική ρευστότητα στον όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ για να χρηματοδοτήσει τα μεγάλα επενδυτικά σχέδια στις παραχωρήσεις και στις υποδομές και παράλληλα βάζει στη χώρα μας έναν μεγάλο διεθνή παίκτη, με μετόχους την εθνική εταιρεία πετρελαίου του Αμπού Ντάμπι ADNOC, την επίσης κρατική ενεργειακή TAQA και το fund Mubadala.
Η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, στο τέλος του α’ τριμήνου του 2024, είχε εγκατεστημένη βάση 1.277 MW, με τον όμιλο να συνεχίζει την ανάπτυξή του με πρόσθετα έργα 63 MW, τα οποία βρίσκονται υπό κατασκευή. Ταυτόχρονα η εταιρεία τρέχει μια νέα επένδυση συνολικής αξίας 370 εκατ. ευρώ για την κατασκευή νέων έργων δυναμικότητας 560 MW διαφόρων τεχνολογιών. Τα έργα αυτά προβλέπεται να τεθούν σε λειτουργία το 2025.
Την ίδια στιγμή, το πλέγμα εξαγορών και νέων συμφωνιών επεκτείνεται και σε άλλους μεγάλους ενεργειακούς και βιομηχανικούς ομίλους της χώρας, όπως η METLEN, η ΔΕΗ, η Motor Oil και η HELLENIiQ ENERGY, με τις διαπραγματεύσεις να βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη δημιουργώντας σημαντικές ανακατατάξεις στην αγορά.
Με το βλέμμα στο εξωτερικό
Πρωταγωνιστικό ρόλο στις νέες κινήσεις αποκτά η METLEN, με τον κ. Ευάγγελο Μυτιληναίο να χτίζει το μέλλον της εταιρείας σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον που θα κορυφωθεί με την είσοδο των μετοχών από τη νέα χρονιά στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου.
Η εταιρεία έχει ήδη προαναγγείλει ράλι εξαγορών στη βρετανική πρωτεύουσα, με στόχο την επέκταση στον κλάδο της προμήθειας και την είσοδο στα βρετανικά νοικοκυριά, κίνηση με την οποία θα κάνει αισθητή την παρουσία της στην αγορά της Γηραιάς Αλβιόνας. Η ενεργειακή μετάβαση έχει διευρύνει το πεδίο δραστηριοτήτων, με τη METLEN να στρέφεται στις ΑΠΕ όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στη διεθνή αγορά.
Η ανάπτυξη στον κλάδο των Aνανεώσιμων Πηγών Ενέργειας συνεχίζεται, με την εταιρεία να προσανατολίζεται σε επενδύσεις ύψους 3,3 δισ. ευρώ τα επόμενα τέσσερα χρόνια στην Ιταλία. Στα πλάνα της διοίκησης φαίνεται να μπαίνει πιο δυναμικά και η παραγωγή μεταλλικών κατασκευών για αμυντικά συστήματα, εν όψει των προοπτικών που ανοίγονται με την αμυντική πολιτική της Ευρώπης.
Με αυτές τις προοπτικές φαίνεται να συνδέεται η εξαγορά δεύτερου εργοστασίου από τη ΜΕΤΚΑ στον Βόλο, την οποία προανήγγειλε ο κ. Μυτιληναίος στη γενική συνέλευση των μετόχων. Η πόρτα δεν έχει κλείσει ούτε για τον κλάδο διύλισης, με τη διοίκηση του ομίλου να επιβεβαιώνει πρόσφατα ότι διαθέτει μετοχική συμμετοχή στη HELLENIiQ ENERGY, αρνούμενη όμως να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με το ακριβές ποσοστό των μετοχών και τον σχεδιασμό του ομίλου. Προς τα τέλη του μήνα αναμένεται να δοθούν τα ισχυρά σήματα και της διοίκησης της HELLENIiQ ENERGY σχετικά με την πορεία των διαβουλεύσεων για την απόκτηση του 100% των μετοχών της Elpedison, για την οποία θα δοθεί μάχη με τους Ιταλούς συνεταίρους της Edison.
Λευκός καπνός, πάντως, για τη συμφωνία δεν αναμένεται να βγει πριν από τα τέλη Ιουλίου, με την αποτίμηση της εταιρείας να υπολογίζεται, κατά πληροφορίες, συν/πλην στα 500 εκατ. Με βάση το μοντέλο δημοπρασίας που έχει επιλεγεί, ο νικητής θα κριθεί με προσφορές και αντιπροσφορές βάσει της συμφωνίας μετόχων.
Οι τελευταίοι διαθέτουν τόσο το δικαίωμα πώλησης (put option) του δικού τους 50% όσο και το δικαίωμα αγοράς (call option) του 50% των άλλων μετόχων.
Ακόμη πάντως και να τελειώσει η υπόθεση της Elpedison, η HELLENIiQ ENERGY θα συνεχίσει να βρίσκεται στο προσκήνιο λόγω πιθανών μετοχικών ανακατατάξεων από την πλευρά των βασικών μετόχων ή ενός δεύτερου placement, το οποίο συνεχίζει να είναι πάνω στο τραπέζι χωρίς μέχρι στιγμής να έχει αποφασιστεί ο χρόνος υλοποίησης.
Ο παράγοντας ΔΕΗ
Στο επίκεντρο νέων κινήσεων εντός αλλά και εκτός Ελλάδας βρίσκεται αντίστοιχα και η ΔΕΗ, η οποία σκοπεύει να συνεχίσει τον διεθνή βηματισμό της πάνω στον ενεργειακό διάδρομο της ΝΑ Ευρώπης. Αυτό προδιαγράφει νέες κινήσεις εξαγορών για ανάπτυξη του πράσινου πυλώνα της εταιρείας σε αγορές όπως η Βουλγαρία, αλλά κι ένα νέο ξεκίνημα στις τηλεπικοινωνίες, για το οποίο η αγορά έχει προεξοφλήσει ότι θα έχει ευρύτερες προεκτάσεις.
Η Επιχείρηση στις 27 Ioυνίου καλείται να περάσει από την τακτική γενική συνέλευση των μετόχων την απόσχιση του τηλεπικοινωνιακού κλάδου χονδρικής και την εισφορά του στη θυγατρική FiberGrid, μέσω της οποίας η ΔΕΗ θα μπει δυναμικά στις τηλεπικοινωνίες. Η πρόσκληση που απεύθυνε πρόσφατα η Επιχείρηση στους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους να αξιοποιήσουν πιλοτικά το δίκτυο οπτικής ίνας που έχει αναπτύξει αποτελεί το πρώτο βήμα στα telecoms που κάποιοι εκτιμούν ότι δεν θα περιοριστεί στις υπηρεσίες χονδρικής (πώληση υποδομών στους operators για να παράσχουν τις υπηρεσίες τους στο retail) αλλά και σε απευθείας παρουσία στη λιανική μέσω αντίστοιχης συμφωνίας ή εξαγοράς.
Το γεγονός μάλιστα ότι η ΔΕΗ διαθέτει ρευστότητα 5,4 δισ. ευρώ, από τα οποία 2,8 δισ. σε μετρητά, δείχνει τη δυνατότητά της να εμπλακεί σε νέες στρατηγικές συμφωνίες που θα τη βοηθήσουν να εξαπλωθεί περαιτέρω σε Ελλάδα και εξωτερικό με νέα χαρτοφυλάκια ΑΠΕ και νέο σχεδιασμό.
Oι πράσινες συμφωνίες της Μotor Oil
Το σημαντικότερο, πάντως, είναι ότι τα χρυσοφόρα deals της ενέργειας δεν αναμένεται να τελειώσουν εδώ. Την περασμένη εβδομάδα οριστικοποιήθηκε η συμμαχία Ηλέκτωρ – Motor Oil, αντί τιμήματος 114,7 εκατ. ευρώ, ολοκληρώνοντας μια συμφωνία που κυοφορούνταν στην αγορά για μεγάλο διάστημα, με την οποία κλείνει ένας μεγάλος κύκλος θωράκισης του ομίλου στα περιβαλλοντικά έργα. Η Ηλέκτωρ αποτελεί τη ναυαρχίδα των εξαγορών στον τομέα της διαχείρισης αστικών αποβλήτων και έρχεται να προστεθεί στο πράσινο κύμα συμφωνιών που ήδη έχει συνάψει η εταιρεία στον τομέα της διαχείρισης απορριμμάτων, της ανακύκλωσης λιπαντικών και της εμπορίας βιοκαυσίμων, τον οποίο υπηρετούν οι θυγατρικές LPC, Thalis και Verd. Μέσω των εταιρειών αυτών ο όμιλος χτίζει μια ηγετική παρουσία στη ραγδαία αναπτυσσόμενη αγορά της κυκλικής οικονομίας.
Η επόμενη συμφωνία αναμένεται να έρθει από τον τομέα της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας. Η Motor Oil εμφανίζεται από καιρό να έχει διαπραγματευτεί τη συμμετοχή της στο υπεράκτιο αιολικό της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ στην Αλεξανδρούπολη, επιλογή που μένει να επιβεβαιωθεί υπό το νέο πλέον πρίσμα της εξαγοράς της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή. Το γεγονός ότι η Μotor Oil έχει ρίξει από καιρό γέφυρες με τους νέους μετόχους της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή επιβεβαιώνουν τα δύο μνημόνια συνεργασίας με τις εταιρείες Masdar και ADNOC που έχει συνάψει από το 2022 η θυγατρική MORE (Motor Oil Renewable Energy), με σκοπό τη διαμόρφωση ενός πλαισίου συνεργασίας και ανάπτυξης σε νέες επενδυτικές ευκαιρίες και δυνατότητες στην Ελλάδα.
Ο ρόλος των τραπεζών
Πίσω όμως από την αυξημένη κινητικότητα στον κλάδο της ενέργειας, με νέες συμφωνίες και εξαγορές και τη φωτεινή πλευρά του φεγγαριού, υπάρχει και η άλλη πλευρά, η πιο θαμπή, που συνδέεται με το μεγάλο έλλειμμα σε συστήματα αποθήκευσης για την καλύτερη διαχείριση της παραγόμενης ενέργειας αλλά και τις αναταράξεις που προκαλεί η ενεργειακή μετάβαση. Ο κ. Μυτιληναίος επανέλαβε πρόσφατα ότι η Ευρώπη έβαλε στις ΑΠΕ «μπροστά το κάρο από το άλογο» κι αυτό θα το πληρώσει.
Για παράδειγμα, η έλλειψη ηλεκτρικών δικτύων ώστε να μεταφέρουν την παραγόμενη ενέργεια και να ενισχύσουν τις εξαγωγές έχει αρχίσει να δημιουργεί σοβαρά απόνερα και να φρενάρει επενδυτικά σχέδια προκαλώντας μεγάλες ανησυχίες και στις τράπεζες.
Ο διευθύνων σύμβουλος της EDPR Ηellas (της 4ης μεγαλύτερης εταιρείας ΑΠΕ στην Ε.Ε.) Διονύσης Ανδρωνάς δήλωσε πρόσφατα ότι η μητρική πορτογαλική εταιρεία θα αναθεωρήσει το μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα από τα 20 δισ. στην 5ετία, στα 12 δισ., με στόχο να προσθέτει 3 GW νέων ΑΠΕ τον χρόνο αντί 4-5 GW ετησίως. Η αλλαγή των σχεδίων, όπως τόνισε, είναι μια προσαρμογή που κρίθηκε αναγκαία καθώς απαιτείται να προηγηθούν επενδύσεις στα δίκτυα που ακόμη δεν έχουν γίνει. Ο κ. Ανδρωνάς, σχολιάζοντας και το θέμα με τις αρνητικές τιμές, είπε ότι επηρεάζουν τη βιωσιμότητα των έργων αλλά η επίδρασή τους εξαρτάται από τον τρόπο που κάθε εταιρεία κάνει διαχείριση της ενέργειας αλλά και τον κανονισμό που θα καθορίσει τη σειρά που θα μπαίνουν τα έργα στην αγορά.
Η πορτογαλική εταιρεία δεν είναι η μόνη που αποφασίζει να κατεβάσει τον πήχη των πράσινων σχεδίων. Σε αντίστοιχη ρότα έχουν μπει η ιταλική Enel, μειώνοντας έως και 5 GW τον στόχο, αλλά και αρκετές άλλες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις λόγω των υψηλών επιτοκίων, των περικοπών και των χαμηλών τιμών. Η κατάσταση αυτή έχει θορυβήσει και τις τράπεζες, οι οποίες ζητούν νέες εξασφαλίσεις για να χρηματοδοτήσουν έργα, εξέλιξη που επηρεάζει τους ανεξάρτητους παραγωγούς αλλά και τους ξένους επενδυτές οι οποίοι θα χρειαστεί να βάλουν πιο βαθιά το χέρι σε equity και να μετριάσουν το ρίσκο συνάπτοντας PPA. Η κατάσταση αυτή αναμένεται να επιβραδύνει την ανάπτυξη των ΑΠΕ αν συνδυαστεί μάλιστα με τον δεδηλωμένο σχεδιασμό της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ να σταματήσει η λειτουργική ενίσχυση των έργα.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι το ΥΠΕΝ προσανατολίζεται στον επανασχεδιασμό των διαγωνισμών για έργα αποθήκευσης ενέργειας και πιθανώς και για τις άλλες τεχνολογίες, στο θέμα των επιδοτήσεων που πρέπει να λαμβάνουν και του τρόπου λειτουργίας τους.
Με τις προωθούμενες ενέργειες, τα αναγκαία έργα αποθήκευσης που χρειάζεται το ενεργειακό σύστημα της χώρας θα γίνουν, αλλά δίχως τη χορήγηση λειτουργικής και επενδυτικής ενίσχυσης που εξασφάλιζαν οι δύο πρώτοι διαγωνισμοί με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.
Πρόθεση του ΥΠΕΝ είναι οι μονάδες αποθήκευσης ενέργειας να συμμετέχουν απευθείας στην αγορά, δηλαδή να μην εξασφαλίζουν εγγυημένο έσοδο με «ταρίφα» αλλά ούτε στήριξη στο CaPex.
