Του Κωνσταντίνου Φλαμή
Ηταν Ιανουάριος του 2024 όταν η Πάτρα βρισκόταν και πάλι στο επίκεντρο λόγω της μηνιγγίτιδας. Τέσσερις φοιτητές νόσησαν με τη μία να νοσηλεύεται επί μακρόν στα Νοσοκομεία και τελικά να χάνει τα πόδια της. Οι γιατροί αναγκάστηκαν να ακρωτηριάσουν την 20χρονη φοιτήτρια του Μαθηματικού καθώς απειλείτο η ζωή της από σηψαιμία.
Οι δύο από τους τέσσερις φοιτητές που νόσησαν στο Πανεπιστήμιο Πάτρας έδωσαν μάχη να κρατηθούν στη ζωή, ενώ ένας εξ αυτών, ο 20χρονος φοιτητής του τμήματος Μηχανολόγων – Μηχανικών, νοσηλεύθηκε διασωληνωμένος στη ΜΕΘ του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Πάτρας στο Ρίο! Δέκα μήνες μετά η Πάτρα συγκλονίζεται και πάλι. Μία μαθήτρια του ΕΠΑΛ στην περιοχή της Αγίας Σοφίας καταρρέει μέσα στην τάξη. Νοσηλεύεται με μηνιγγίτιδα και μερικές εβδομάδες μετά, στις αρχές Δεκεμβρίου 2024 γίνεται γνωστό πώς έχασε τη μάχη. Και πριν μερικές ημέρες ο 20χρονος Σωκράτης «σβήνει» στο Νοσοκομείο Ρίου. Εξι κρούσματα, δύο νεκρά παιδιά, μέσα σε ένα χρόνο. «Πιστεύω ότι σε τέτοια περιστατικά, ειδικά όταν επαναλαμβάνονται χρειάζεται επιστημονική ενημέρωση και δωρεάν εμβολιασμός στις πληθυσμιακές ομάδες που είναι πιο ευάλωτες (το εμβόλιο είναι δοκιμασμένο εδώ και χρόνια) δήλωσε χθες στην «Γνώμη» ο πατέρας της 16χρονης που «έφυγε» τόσο άδικα πριν μερικές εβδομάδες.
Αν και ο εμβολιασμός κατά της βακτηριακής μηνιγγίτιδας Β’ συνιστάται στους φοιτητές τα εμβόλια είναι υψηλού κόστους και δεν καλύπτονται από τα ασφαλιστικά ταμεία. Ενας φοιτητής θα πρέπει να δώσει 300 ευρώ για να κάνει τις τρεις δόσεις. Στην πράξη… ελάχιστοι είναι αυτοί που κάνουν το εμβόλιο. «Η χορήγηση δωρεάν εμβολίου στους φοιτητές μετά το τελευταίο θανατηφόρο κρούσμα είναι ζήτημα του υπουργείου και του ΕΟΔΥ» δηλώνει στην «Γνώμη» η αντιπεριφερειάρχης Υγείας Αννα Μαστοράκου. Φυσικά το υπουργείο δεν έλαβε τέτοια απόφαση (θεωρεί μεγάλο έξοδο το δωρεάν εμβόλιο) και έτσι παρείχε στους εκατοντάδες φοιτητές και εργαζόμενους του Πανεπιστημίου… μόνο το χάπι για την χημειοπροφύλαξη.
Θα πρέπει να τονιστεί πώς το 40% των παιδιών στην Ελλάδα, μάλιστα έχει εμβολιαστεί με ιδιωτική δαπάνη.
Η κεραυνοβόλος μηνιγγίτιδα, σύμφωνα με την κ. Μαστοράκου, είναι μια μορφή της νόσου, κατά την οποία το μικρόβιο της μηνιγγίτιδας προκαλεί μικροβιαιμία και σηψαιμία. «Η δράση του μικροβίου ήταν τόσο γρήγορη που το παιδί κατέρρευσε»!
Κλιμάκιο του ΕΟΔΥ δεν έφθασε τελικά χθες στην Πάτρα, καθώς αυτό δεν κρίθηκε αναγκαίο. Πέρυσι ο ΕΟΔΥ, με αφορμή τα διαδοχικά κρούσματα της ίδιας οροομάδας μηνιγγίτιδας μέσα σε διάστημα τριών μηνών κρίθηκαν ως «έξαρση» της νόσου. Για τον λόγο αυτό, σε συνεργασία με τις τοπικές υγειονομικές αρχές και το Πανεπιστήμιο, ο Οργανισμός είχε λάβει προληπτικά μέτρα, όπως η χορήγηση χημειοπροφύλαξης στις στενές επαφές των ασθενών και η διενέργεια στοχευμένων εμβολιασμών.
«Υπάρχει κυκλοφορία του συγκεκριμένου μικροβίου στην κοινότητα των φοιτητών. Αυτό φαίνεται», ανέφερε η Άννα Μαστοράκου σχολιάζοντας το φαινόμενο των απανωτών κρουσμάτων και συμπλήρωσε:
«Βέβαια πέρασε ένας χρόνος. Από πέρυσι θεωρήσαμε πώς ό,τι κι αν είχε συμβεί θα έχει εξαφανιστεί. Συνήθως η μικροβιακή μηνιγγίτιδα μεταδίδεται τον χειμώνα. Δεν είχαμε άλλο κρούσμα στην Πάτρα, ωστόσο, ούτε στο Καρναβάλι πέρυσι είχαμε άλλο κρούσμα. Άρα δεν ξέρουμε για ποιο λόγο συμβαίνει εδώ».
Ο θάνατος του φοιτητή στην Πάτρα ξαναφέρνει για μία ακόμη φορά στην επικαιρότητα τη συζήτηση για την δωρεάν χορήγηση του εμβολίου κατά του μηνιγγιτιδόκοκκου τύπου Β στις ομάδες που το έχουν περισσότερο ανάγκη. Κάτι το οποίο ζήτησε και ο Δήμος της Πάτρας μέσω της δήλωσης του Δημάρχου Κώστα Πελετίδη. Το εμβόλιο κατά του μηνιγγιτιδοκόκκου τύπου Β (MenB) παρέχει προστασία -ιδιαίτερα σε βρέφη και νεαρά άτομα- από τη μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο και είναι ιδιαίτερα ακριβό. Συγκεκριμένα κοστίζει πάνω από 100-120 ευρώ ανά δόση.
Η έγκαιρη χορήγηση του μπορεί, ωστόσο, να μειώσει σημαντικά τα περιστατικά σοβαρών επιπλοκών, όπως ακρωτηριασμοί, νευρολογικές βλάβες ή θάνατοι. Σε βρέφη και παιδιά κάτω των 12 μηνών, το εμβόλιο μπορεί να μειώσει τη νοσηρότητα κατά περίπου 70-90%.
Πέρυσι με απόφαση της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών το εμβόλιο εντάχθηκε στο υποχρεωτικά εμβόλια του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών παιδιών και χορηγείται δωρεάν σε παιδιά ηλικίας κάτω των 18 μηνών (2 ή 3 δόσεις ανάλογα με την ηλικία έναρξης και μία αναμνηστική δόση), αλλά και σε άτομα οποιαδήποτε ηλικίας που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου (ανοσοκατεσταλμένους, άτομα με λειτουργική ή ανατομική ασπληνία, οικογενειακό ιστορικό μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου κ.α.)
Ωστόσο, αν και οι έφηβοι και κυρίως οι φοιτητές και νεαροί ενήλικες ανήκουν στην ομάδα υψηλού κινδύνου το εμβόλιο δεν χορηγείται δωρεάν από το κράτος. Παρόλα αυτά ο εμβολιασμός συστήνεται από τους γιατρούς,
Σε πολλές χώρες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο, το εμβόλιο χορηγείται σε νεαρούς ενήλικες. Ειδικά σε φοιτητές που διαμένουν σε κοιτώνες, λόγω της υψηλής πυκνότητας πληθυσμού, η οποία αυξάνει τη μετάδοση.
«Ο τραγικός χαμός του 20χρονου φοιτητή στην Πάτρα από μηνιγγίτιδα είναι συνέχεια πολλών άλλων παιδιών ή εφήβων που έχασαν τη ζωή τους ή κινδύνεψαν», αναφέρει ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ, Μιχάλης Γιαννάκος και εξηγεί:
«Ο μοναδικός τρόπος αποτελεσματικός και ασφαλής στη πρόληψη από μηνιγγίτιδα, είναι ο εμβολιασμός. Είναι χρέος λοιπόν της πολιτείας να παρέχει δωρεάν το εμβόλιο σε παιδιά και εφήβους. Ο λόγος που δεν χορηγείται δεν είναι επιστημονικός αλλά δημοσιονομικός. Παιδιά λοιπόν σήμερα πάνω των 18 μηνών, που οι γονείς τους δεν έχουν χρήματα, είναι ανεμβολίαστα από το εμβόλιο εναντίον της μηνιγγίτιδας. Να επισημάνουμε και έναν άλλο σοβαρό λόγο πλέον του οικονομικού κόστους. Όταν η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμού δεν εντάσσει το εν λόγω εμβόλιο σε ένα Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών δωρεάν δημιουργείται η εντύπωση στο κόσμο ότι δεν είναι απαραίτητο. Καιρός είναι να το πάρουν αλλιώς εκεί στην Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών», σχολιάζει.
Στην Ελλάδα ανοίγει ξανά η συζήτηση για την επέκταση της χορήγησης σε φοιτητές, ιδίως μετά τα περιστατικά μηνιγγίτιδας σε πανεπιστήμια. Το εμβόλιο, ωστόσο, κυκλοφορεί στο εμπόριο και μπορεί να το κάνει οποιοσδήποτε με σύσταση γιατρού και δική του δαπάνη.
ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΗΛΘΕ Ο ΕΟΔΥ
Όπως έγινε γνωστό στην παρούσα φάση κρίθηκε ότι δεν θα μεταβεί κλιμάκιο ειδικών του ΕΟΔΥ στην Πάτρα (όπως αρχικά είχε ανακοινωθεί) και ότι η κατάσταση είναι υπό έλεγχο με την αγαστή συνεργασία των αρμοδίων σε Αθήνα και Πάτρα. Οι ειδικοί κατέληξαν στην ενίσχυση της διαδικασίας χημειοπροφύλαξης που είναι το άμεσο μέτρο για την αντιμετώπιση της οξείας φάσης που διανύει τώρα η πόλη σε ό,τι αφορά τη μηνιγγίτιδα. Ο εμβολιασμός των ευάλωτων και ακάλυπτων εφήβων και νεαρών ενηλίκων φοιτητών σε αυτή τη φάση δεν θεωρείται απάντηση υγειονομική. Προϋπόθεση για τη χορήγηση εμβολίων είναι να ανακύψει συρροή κρουσμάτων, το οποίο σημαίνει ότι πρέπει σε μία περιοχή να αναφερθούν τουλάχιστον τρία σοβαρά περιστατικά της νόσου και εργαστηριακά αποτυπωμένα μέσα σε διάστημα τριών μηνών.
Σε ό,τι αφορά την Πάτρα – η οποία υπενθυμίζεται πως έχει δεκάδες χιλιάδες φοιτητές και παράλληλα τώρα βρίσκεται σε ρυθμό καρναβαλιού – πρακτικά αυτό σημαίνει ότι αν αναφερθεί ακόμη ένα κρούσμα μέχρι τέλος Φεβρουαρίου, θα μπορεί να δοθεί η εκκίνηση για τον εμβολιασμό.
Αντίστοιχη παρέμβαση είχε γίνει και την περασμένη άνοιξη, σύμφωνα με στελέχη του ΕΟΔΥ, ωστόσο θυμίζουμε πώς είχαν εμβολιαστεί μόλις 17 φοιτητές.
