ΣΤΟ ΝΕΟ ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ – ΑΡΧΕΙΑΚΟ ΥΛΙΚΟ ΤΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ ΑΠΟ ΤΑ ΝΑΖΙΣΤΙΚΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ ΚΑΤΟΧΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΤΟ ‘73
Τα εγκαίνια της έκθεσης με τίτλο «Τιμάμε τους αγώνες του λαού μας», που διοργανώνει ο Δήμος της Πάτρας στον ιστορικό χώρο του νέου Δημαρχείου, πραγματοποιήθηκαν το βράδυ της Τρίτης 5 Νοεμβρίου, φέρνοντας στο προσκήνιο δυο κορυφαίες ιστορικές στιγμές. Αυτές της απελευθέρωσης από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής και της εξέγερσης του Πολυτεχνείου το 1973.
Για την φιλοξενία της έκθεσης επιλέχθηκε το ιστορικό κτίριο του παλαιού Αρσακείου (νέο δημαρχείο), το οποίο μεταξύ άλλων είναι ενταγμένο στη συλλογική μνήμη της πόλης και για τη χρήση του στη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου και της γερμανικής κατοχής.
Ο Δήμαρχος της Πάτρας Κώστας Πελετίδης στον χαιρετισμό του τόνισε ότι «Με τα σημερινά εγκαίνια ανοίγουν οι εκδηλώσεις τιμής των αγώνων του λαού μας.
Μέσα στο Νοέμβρη και το Δεκέμβρη οι εργαζόμενοι, η νεολαία, ο πατραϊκός λαός θα έχουν τη δυνατότητα να εμβαθύνουν στην πρόσφατη ιστορία της πόλης μας, να γνωρίσουν τις λαμπρές σελίδες των λαϊκών αγώνων. Ταυτόχρονα, να γνωρίσουν και αυτούς που θέλουν να οδηγήσουν στο σκοτάδι τον άνθρωπο, τις αξίες της ζωής.
Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες της έκθεσης, αξίζει όμως να δούμε σημεία του «μεγάλου κάδρου» και κάποια χαρακτηριστικά γεγονότα.
Η χώρα μας, ο λαός μας, γνώρισε τις συνέπειες της κυριαρχίας του φασισμού, είτε ως διακυβέρνηση της χώρας στα χρόνια 1936 – 1940 και 1967 – 1974, είτε την περίοδο που ήταν υπό κατοχή από τις ναζιστικές δυνάμεις το 1940 – 1944. Γνωρίσαμε την ακραία, την πιο ωμή και καταπιεστική μορφή που εμφανίζει ο καπιταλισμός, όταν βρίσκεται σε δυσκολία εξασφάλισης της κυριαρχίας του και αποδοχής του από τον λαό.
Ο φασισμός, όταν βρίσκεται στην εξουσία, είναι μια τρομοκρατική δικτατορία, χρησιμοποιεί τις πιο ακραίες μεθόδους για να χειραγωγήσει την εργατική τάξη. Επιτίθεται και προσπαθεί να εξαφανίσει τους εκφραστές του σοσιαλισμού – κομμουνισμού. Με σαφήνεια, με λόγο, διακηρύξεις και έργα το εφάρμοσε σε όλες τις περιπτώσεις. Με τον σωβινισμό και τον ρατσισμό προσπαθεί να κυριαρχήσει ιδεολογικά και πολιτικά.
Η έκθεση που εγκαινιάζουμε σήμερα πορεύεται με την αλήθεια, αποκαλύπτει αυτό που επιμελώς θέλουν να κρύψουν, τον χαρακτήρα του φασισμού – ναζισμού ως τέκνο του καπιταλισμού.
Αξίζει να προβληματιστούμε με τα λόγια του Μπρεχτ:
«Ο φασισμός είναι μια ιστορική φάση όπου μπήκε τώρα ο καπιταλισμός κι έτσι είναι κάτι το καινούργιο και παλιό μαζί. Ο καπιταλισμός στις φασιστικές χώρες υπάρχει πια μονάχα σαν φασισμός κι ο φασισμός δεν μπορεί να πολεμηθεί παρά σαν καπιταλισμός στην πιο ωμή και καταπιεστική του μορφή, σαν ο πιο θρασύς κι ο πιο δόλιος καπιταλισμός. Πώς, λοιπόν, τώρα να πει κάποιος αντίπαλος του φασισμού την αλήθεια για το φασισμό όταν δε θέλει να πει τίποτα για τον καπιταλισμό, που τον προκαλεί; Πώς να ‘χει η αλήθεια αυτή πραχτική σημασία; Αυτοί που είναι αντίπαλοι του φασισμού χωρίς να ‘ναι αντίπαλοι του καπιταλισμού, αυτοί που παραπονιούνται για τη βαρβαρότητα που αιτία τάχα έχει τη βαρβαρότητα την ίδια, μοιάζουν μ’ ανθρώπους που θέλουν το μερτικό τους απ’ τ’ αρνί χωρίς όμως να σφαχτεί το αρνί. Θέλουν να φάνε το κρέας, να μη δουν όμως τα αίματα. Αυτοί θα ικανοποιηθούν αν ο χασάπης πλύνει τα χέρια του προτού φέρει το κρέας στο τραπέζι».
Ένα δεύτερο χαρακτηριστικό γεγονός, εδώ της περιοχής μας μάλιστα, που αξίζει να τονίσουμε και δείχνει το χαρακτήρα του φασισμού, έχει να κάνει με το πώς εκτελέστηκε ο Μήτσος Ρεμπούτσικας από την Κάτω Αχαΐα. Φοιτητής μέλος της ΟΚΝΕ, πιάστηκε πριν την Κατοχή, το 1939, από το καθεστώς Μεταξά και κλείστηκε στην Ακροναυπλία. Από εκεί, αντί να απελευθερωθεί για να πολεμήσει τους κατακτητές, παραδόθηκε μαζί με άλλους κομμουνιστές και αγωνιστές κρατούμενους στις κατοχικές δυνάμεις και εκτελέστηκε απ’ αυτές στα 39 του χρόνια, το Μάη του 1944 στην Καισαριανή. Η κυβέρνηση δηλαδή Μεταξά, θεωρούσε πιο επικίνδυνους τους κομμουνιστές κρατούμενους απ’ τους κατακτητές!
Σε λίγο, θα έχουμε τις εκδηλώσεις για την 17η Νοέμβρη 1973, για το Πολυτεχνείο, τους αγώνες των φοιτητών μας, την αντιδικτατορική πάλη του λαού μας. Θα ακούσουμε ξανά τις γενικόλογες αναφορές για την αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία, την «ενότητα», το «δημοκρατικό τόξο».
Τι συσκοτίζεται σ’ αυτές τις επετείους; Η αιτία της δικτατορίας, ότι είναι παιδί του εκμεταλλευτικού συστήματος του καπιταλισμού και όχι κάποιων «τρελών».
Η επαναφορά της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας δεν μπορεί να κρύψει τη βαρβαρότητα που βιώνουν τα λαϊκά στρώματα. Η φτώχεια, η ανεργία, η μη ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών του λαού εν έτει 2024 δεν είναι εξ ουρανού, είναι αποτέλεσμα του ίδιους του συστήματος που κυριαρχεί, του καπιταλισμού».
Την έκθεση προλόγισε ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού Αποστόλης Αγγελής ο οποίος επεσήμανε Πως « Μέσα από το υλικό της έκθεσης αναδεικνύονται δυο κορυφαίες στιγμές των αγώνων του λαού τους οποίους και τιμάμε. Αυτές της απελευθέρωσης της Πάτρας από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής και της εξέγερσης του Πολυτεχνείου το 1973 σε συνδυασμό με το ρόλο της πόλης σε αυτή».
Ο κ. Αγγελής ευχαρίστησε όλους τους φορείς αλλά και φυσικά πρόσωπα που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του δήμου και πρόσφεραν αφιλοκερδώς το υλικό που είχαν στην κατοχή τους. Πρόσθεσε επίσης πως στόχος είναι η έκθεση να αποτελέσει σημείο αναφοράς και ανάδειξης της συλλογικής μνήμης όπως γίνεται και στο ιστορικό καταφύγιο στα Ψηλαλώνια, το οποίο έχει γίνει σημείο αναφοράς για σχολεία και συλλόγους.
Στα εγκαίνια παραβρέθηκαν αντιδήμαρχοι, δημοτικοί και διαμερισματικοί σύμβουλοι, πρόεδροι συλλόγων και φορέων.
Το υλικό για την πραγματοποίηση της έκθεσης παραχώρησαν οι εξής φορείς, σύλλογοι, κόμματα και φυσικά πρόσωπα, τους οποίους ο δήμος της Πάτρας ευχαριστεί θερμά:
ΑΣΚΙ (Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας), ΓΑΚ (Γενικά Αρχεία Κράτους) Αχαΐας, Δημοτική Πινακοθήκη Ιωαννίνων, Ιστορικό Αρχείο ΚΚΕ, Μουσείο Τύπου ΕΣΗΕΠΗΝ( ( Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Πελοποννήσου-Ηπείρου-Νήσων), Σύλλογή Έργων Τέχνης alpha bank, e-museum Αθανασιάδης, Οικογένεια Βασίλη Κ. Λάζαρη, Λορέττα Γαῒτη, Μαριάννα Κατράκη, Χρήστος και Πάνος Μοσχανδρέου, Νίκος Νικολινάκος, Γιάννης Παπακωνσταντίνου, Δημήτρη Κοσμόπουλος, συγγραφέας του βιβλίου «ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ (1967-1974)»
Οι προβολές περιλαμβάνουν, απόσπασμα από το Ντοκιμαντέρ «Μνήμες» του κινηματογραφιστή Νίκου Καβουκίδη, Βομβαρδισμός και Απελευθέρωση της Πάτρας από το αρχείο της ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, Μέρες Πολυτεχνείου» από τη σειρά «Παρασκήνιο» / ΑΡΧΕΙΟ ΕΡΤ Α.Ε
Έκθεση Φωτογραφίας «ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ 1973»
Βασίλης Καραγεώργος – Δημήτρης Α. Αλατάς, Πολιτιστική Εταιρεία «Καλλίχωρον», Φωτογραφικά αρχεία: «PictureGREECE», Κείμενα – Επιμέλεια: Αθανάσιος Αλατάς
Η έκθεση θα διαρκέσει έως την Πέμπτη 14 Δεκεμβρίου.
Ώρες λειτουργίας: καθημερινές 10.00 -16.00, Σάββατο 10.00 – 13.00
