Άλλαξαν πολλά στις συνήθειες των Ελλήνων όταν η πανδημία του κορωνοιού χτύπησε την πόρτα της υφηλίου, βιώνοντας πρωτόγνωρες καταστάσεις με απαγορεύσεις εξόδου, λουκέτων και υποχρεωτικής παραμονής επί μήνες μέσα στα σπίτια τους. Εμπορικά καταστήματα, εστιατόρια, κλαμπ, νυχτερινά κέντρα και καφέ σφραγίστηκαν και οι πολίτες λάμβαναν άδειες μετακίνησης μόνο για την εργασία τους, για ψώνια διατροφής, για γιατρούς και περπάτημα μόνο για μία ώρα. Έτσι αν και οι Έλληνες δεν είχαν ιδιαίτερα ανεπτυγμένη σχέση με την τεχνολογία, τους υπολογιστές και τις αγορές μέσω διαδικτύου, έκαναν στροφή υποχρεωτικά και έμαθαν πώς να ψωνίζουν απ΄όλο τον κόσμο μέσω του κινητού τους τηλεφώνου, κάτι που άρχισαν να απολαμβάνουν λόγω της ευκολίας να έρχονται ότι αγόραζαν στο σπίτι τους, κάνοντας φυσικά και υπερβολές στα έξοδα.
Το σκηνικό αυτό συνεχίστηκε μέχρι και τις αρχές του καλοκαιριού του 2024, όπου τόσο στην περιοχή μας, όσο και παγκοσμίως παρατηρείται διαφοροποίηση σε βάρος του ηλεκτρονικού εμπορίου και υπέρ των λεγόμενων φυσικών καταστημάτων, όπου οι καταναλωτές έχουν επαφή με τους επαγγελματίες, δοκιμάζουν τα προϊόντα που επιθυμούν να προμηθευτούν και μπορούν να πληρώσουν με ασφάλεια, γιατί τον τελευταίο χρόνο μεγάλη μερίδα από αυτούς προβληματιζόταν με τις online αγορές και αναζητούσε τον τρόπο αγορών που είχε επί δεκαετίες.
Είναι χαρακτηριστικό πως το 32% των καταναλωτών παγκοσμίως εξακολουθεί να επιθυμεί την προσωποποιημένη εξυπηρέτηση στα φυσικά καταστήματα, με βάση τα αποτελέσματα παγκόσμιας έρευνας της ΕΥ, Future Consumer Index (FCI), στην οποία συμμετείχαν περισσότεροι από 23.000 καταναλωτές από 30 χώρες.
«Αρχίζουν να ανακάμπτουν οι επιχειρήσεις»
«Επίσημα στοιχεία στην Ελλάδα και ιδιαίτερα τοπικά δεν υπάρχουν ακόμη. Μπορούμε να αναφέρουμε όμως ότι οι επιχειρήσεις με βάση τελευταίες έρευνες που υπάρχουν αρχίζουν σταδιακά να ανακάμπτουν σε μια περίοδο όπου το ηλεκτρονικό εμπόριο γνώρισε ραγδαία ανάπτυξη μετά την πανδημία. Αξιοποιώντας την εμπειρία και την προσωποποιημένη εξυπηρέτηση που οι καταναλωτές εκτιμούν, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις καταφέρνουν να μειώνουν τη διαφορά με το ηλεκτρονικό εμπόριο. Οι τοπικές επιχειρήσεις, μάλιστα, δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα σε ό,τι αφορά την τιμή και την ποιότητα, σε σχέση με τις μεγάλες πολυεθνικές, και αποτελούν σημαντικό παράγοντα στήριξης της τοπικής οικονομίας και κοινωνίας», δηλώνει η Πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Πάτρας, Ερμίνα Διονυσάτου και συμπληρώνει:
«Εξάλλου, στη συνάντησή μας με τον Πρύτανη κ. Μπούρα συζητήθηκαν προτάσεις για τον εκσυγχρονισμό του εμπορίου, με βασικό άξονα τη συνεργασία με τους φοιτητές. Η ιδέα είναι να δημιουργηθούν σημεία στα εμπορικά καταστήματα, τα οποία, ανάλογα με τη δραστηριότητα και την τοποθεσία τους, θα αποτελούν κέντρα συλλογής δεδομένων μέσω ερευνών. Αυτά τα στοιχεία, όπως στατιστικά δεδομένα για την κίνηση κατά τις εκπτωτικές περιόδους και άλλες σημαντικές περιόδους, θα βοηθήσουν στην καλύτερη κατανόηση της εμπορικής δραστηριότητας, προσφέροντας πολύτιμες πληροφορίες για τη λήψη στρατηγικών αποφάσεων σχετικά με την αγορά».
Η έρευνα
• Το 57% των καταναλωτών θέλουν να «δουν», να «αγγίξουν» και να «αισθανθούν» τα προϊόντα πριν τα αγοράσουν,
• Το 55% ανησυχούν για το αυξανόμενο κόστος ζωής,
• Πάνω από 72% εστιάζουν περισσότερο στη σχέση ποιότητας/τιμής,
• Το 66% των καταναλωτών θεωρεί τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας εξίσου καλά με τα επώνυμα και
• Το 38% δεν σχεδιάζουν να επιστρέψουν σε επώνυμα προϊόντα.
Για τη ζωή μετά την πανδημία τα ευρήματα της έρευνας έχουν ενδιαφέρον μιας και πολλοί καταναλωτές στρέφονται σε έναν πιο «προσγειωμένο» τρόπο ζωής, με:
• το 68% να επανεξετάζουν το πώς ξοδεύουν τον χρόνο τους και
• το 47% να δηλώνουν πως μαγειρεύουν περισσότερο στο σπίτι.
Επίσης το 85% των καταναλωτών ανησυχεί για τα οικονομικά του και το 72% θα αναζητήσουν τη μεγαλύτερη δυνατή αξία από τις αγορές τους (value for money) στο μέλλον.
«Απάτες εις βάρος των καταναλωτών»
Από την πλευρά του ο εκ της Δυτικής Ελλάδας καταγόμενος Πρόεδρος του Ινστιτούτου Καταναλωτών Ελλάδας Γιώργος Λεχουρίτης, θεωρεί ότι η στροφή των καταναλωτών στα φυσικά καταστήματα, ήταν αποτέλεσμα των πολλαπλών και αυξανόμενων περιστατικών απάτης, καθώς νιώθουν και είναι απροστάτευτοι τόσο οι ίδιοι όσο φυσικά και το περιεχόμενο των καρτών τους.
«Με βάση τα τελευταία στοιχεία της αγοράς που ερευνά το ΙΝΚΑ-Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας σχετικά με το ηλεκτρονικό εμπόριο διαπιστώθηκε ότι όλο και λιγότεροι καταναλωτές επισκέπτονται τα ηλεκτρονικά καταστήματα ένεκα της απάτης και της κοροϊδίας. Κάθε μέρα καταγράφουμε καταγγελίες εκατοντάδων πολιτών Καταναλωτών σχετικά με το ηλεκτρονικό κατάστημα. Έτσι ακριβώς ο κόσμος γυρίζει ξανά στο φυσικό κατάστημα που είναι το μόνο σίγουρο πως η επιλογή του προϊόντος είναι αυτό που επιλέγει ο πολίτης καταναλωτής. Εμείς από την αρχή ως ΙΝΚΑ Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας είχαμε προτείνει μητρώο ηλεκτρονικών καταστημάτων με την εγγύηση της πολιτείας. Αντί αυτού η Γενική γραμματεία εμπορίου ψάχνει να εξαφανίσει τις οργανώσεις Καταναλωτών με στοιχεία που ζητά έτσι ώστε να σταματήσουμε να υπάρχουμε γιατί τους ενοχλεί η παρουσία μας. Στοιχεία που άπτονται των προσωπικών δεδομένων των πολιτών Καταναλωτών και τα θέλουν για δικούς τους λόγους απειλών ίσως και εκβιασμών», καταλήγει λέγοντας ο κ. Λεχουρίτης.
Νεολόγος*