Περί τις 1.400 αιτήσεις δέχεται, ετησίως το καθένα από τα δύο Κέντρα Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης της Αχαΐας, από παιδιά, που αντιμετωπίζουν ειδικές Εκπαιδευτικές ανάγκες και χρειάζονται εξατομικευμένη υποστήριξη προκειμένου να ανταποκριθούν στα μαθήματά τους και να προσαρμοστούν ομαλά στο σχολικό τους περιβάλλον.
Αίτια
Το φάσμα των παιδιών που έχουν ανάγκη αυτής της ιδιαίτερης στήριξης είναι ευρύ. Ξεκινά από αυτά με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες (δυσλεξία, δυσορθογραφία, δυσγραφία κ.ά.), συνεχίζεται με όσα παρουσιάζουν αναπτυξιακές διαταραχές (αυτισμού κ.λπ.) και φτάνει έως μαθητές με κάποια μορφή αναπηρίας (κινητικές, αισθητηριακές αναπηρίες κ.ά.).
Αύξηση
Σύμφωνα με την αν. προϊσταμένη του 2ου ΚΕΔΑΣΥ Αχαΐας, Ευθυμία Σεραφείμ, ο αριθμός των αιτήσεων που δέχονται οι συγκεκριμένοι Εκπαιδευτικοί Φορείς έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια σε σύγκριση με το παρελθόν. Η αύξηση αυτή αποδίδεται σε πολλούς παράγοντες: στις σύγχρονες κοινωνικές συνθήκες, στις αλλαγές που αυτές έχουν επιφέρει στο μεγάλωμα των παιδιών μέσα στην οικογένεια, αλλά και στη μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση γονέων και κοινωνίας απέναντι στις ανάγκες κάθε παιδιού.
Διαδικασία
Η αίτηση για την αξιολόγηση ενός παιδιού γίνεται είτε από τους γονείς είτε μέσω του σχολείου, αφού πρώτα εκπονήσει και εφαρμόσει πρόγραμμα εξατομικευμένης υποστήριξης. Η αξιολόγηση πραγματοποιείται από διεπιστημονική επιτροπή του ΚΕΔΑΣΥ, η οποία αποτελείται από ομάδα ειδικών (λογοθεραπευτή, εργοθεραπευτή, εκπαιδευτικό ειδικής αγωγής, ψυχολόγο, κοινωνικό λειτουργό κ.ά.) που αποφασίζουν και προτείνουν το είδος της υποστήριξης που χρειάζεται ο μαθητής (παράλληλη στήριξη, τμήματα ένταξης, Εξατομικευμένο Πρόγραμμα Εκπαίδευσης ή ειδικό σχολείο).
«Άρση των εμποδίων…»
Η κ. Σεραφείμ τονίζει στο «Νεολόγο»: «Στόχος της αξιολόγησης και των προτάσεων των επιτροπών δεν είναι μόνο η μαθησιακή ενίσχυση του μαθητή/τριας , ώστε να ανταποκριθεί στις σχολικές απαιτήσεις, αλλά κυρίως η άρση των εμποδίων και η ολιστική υποστήριξη του προκειμένου να επιτευχθεί η παρουσία του στο σχολικό περιβάλλον ως ίσο μέλος της σχολικής κοινότητας». Για αυτό και οι προτάσεις του ΚΕΔΑΣΥ βασίζονται σε εξατομικευμένη προσέγγιση, ανάλογα με το προφίλ του κάθε παιδιού, τις ανάγκες αλλά και τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντα του».
«Να μπορέσει να εξελιχθεί»
Όπως διευκρινίζει η προϊσταμένη του 1ου ΚΕΔΑΣΥ Αχαΐας, Μαρία Μπιλιάνη, στον «Ν», η αξιολόγηση του φορέα έχει παιδαγωγικό και ταυτόχρονα συμβουλευτικό χαρακτήρα. «Είναι δύο στοιχεία που πρέπει να τονίσουμε. Ο παιδαγωγικός χαρακτήρας της αξιολόγησης —και όχι ο ιατρικός— σημαίνει ότι δίνεται ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τη βελτίωση της ανάπτυξης του παιδιού και στη συνέχεια, με βάση το πρόγραμμα αυτό, παρατηρούμε τις αποκλίσεις του ανάλογα με την εξέλιξή του. Ο συμβουλευτικός χαρακτήρας της αξιολόγησης, από την άλλη, σημαίνει ότι οι γονείς δεν υποχρεούνται να ακολουθήσουν όσα τους προτείνονται από τη διεπιστημονική ομάδα και δεν υπάρχει καμία νομική κύρωση αν δεν το κάνουν. Ο στόχος μας είναι να μπορέσει να εξελιχθεί και να προχωρήσει το κάθε παιδί. Υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις γονέων που δεν μπορούν εύκολα να δεχθούν, για παράδειγμα, το να πάει το παιδί τους σε ένα ειδικό σχολείο. Όμως, εμπειρικά μόνο, όσοι γονείς δεν ακολούθησαν τη γνωμάτευση του φορέα είδαν εντέλει το παιδί τους να παλινδρομεί και, τελικά, να επιστρέφουν και πάλι στο ΚΕΔΑΣΥ μετά από ένα χρονικό διάστημα για νέα αξιολόγηση, έχοντας όμως στο μεσοδιάστημα χάσει σημαντικό χρόνο».
«Λιγότερα ταμπού…»
Σύμφωνα με την κ. Μπιλιάνη, η αύξηση των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες ή αναπτυξιακές διαταραχές οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στην καλύτερη ενημέρωση τόσο των γονέων όσο και της εκπαιδευτικής κοινότητας. «Τα ζητήματα αυτά υπήρχαν και παλαιότερα. Ο κόσμος, όμως, δεν γνώριζε. Αυτή είναι η μεγάλη διαφορά σε σύγκριση με σήμερα. Έχουμε κάνει σημαντικό αγώνα τα προηγούμενα χρόνια, ως φορέας, για την ενημέρωση αυτή. Έχουμε επίσης συμβάλει στο γεγονός ότι, σε μεγάλο ποσοστό, έχουν μειωθεί τα στερεότυπα και τα ταμπού που αντιμετωπίζουν αυτά τα παιδιά στο σχολικό τους περιβάλλον. Ειδικότερα για τη φετινή χρονιά, θεωρώ επίτευγμα το ότι καταφέραμε, μετά από πιέσεις, να αυξήσουμε στην περιοχή μας τα Τμήματα ένταξης και, κατά συνέπεια, τους Εκπαιδευτικούς ειδικής αγωγής στα σχολεία μας».
Αλ. Κυριαζή: «Η έγκαιρη διάγνωση και η βελτίωση των εργαλείων αξιολόγησης»
Αξιοσημείωτη άνοδος καταγράφεται τα τελευταία χρόνια στον αριθμό των παιδιών που λαμβάνουν λογοθεραπεία και υπηρεσίες πρώιμης παρέμβασης, σύμφωνα με ειδικούς του χώρου. Η τάση αυτή, όπως επισημαίνεται, δεν οφείλεται απαραίτητα σε μεγαλύτερη συχνότητα δυσκολιών, αλλά κυρίως στη βελτίωση των εργαλείων αξιολόγησης και στην αυξημένη ενημέρωση των γονέων.
Όπως εξηγεί η λογοθεραπεύτρια και επιστημονική υπεύθυνη του Κέντρου Ειδικών Θεραπειών «ΑΞΙΟΛΟΓΟΝ», Αλεξάνδρα Κυριαζή, πλέον η επιστημονική κοινότητα διαθέτει πιο αξιόπιστα και εξειδικευμένα μέσα, ικανά να εντοπίζουν δυσκολίες λόγου, ομιλίας και επικοινωνίας ήδη από πολύ μικρή ηλικία.
«Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια σαφής και τεκμηριωμένη αύξηση των παιδιών που παρακολουθούν λογοθεραπεία και υπηρεσίες πρώιμης παρέμβασης. Η άνοδος αυτή σχετίζεται με πολλούς παράγοντες.
Αρχικά, η επιστημονική κοινότητα έχει πλέον στη διάθεσή της πιο αξιόπιστα εργαλεία αξιολόγησης, γεγονός που επιτρέπει την έγκαιρη αναγνώριση δυσκολιών λόγου, ομιλίας και επικοινωνίας ήδη από τη βρεφική ηλικία.
Επιπλέον, οι γονείς είναι πλέον περισσότερο ενημερωμένοι, ενώ το εκπαιδευτικό σύστημα προωθεί τη στενή συνεργασία με ειδικούς, διευκολύνοντας την παραπομπή για αξιολόγηση. Σε αντίθεση με προηγούμενες δεκαετίες, στη δική μας γενιά συχνά δεν υπήρχε ανάλογη ευαισθητοποίηση. Παρότι οι δυσκολίες υπήρχαν, σε πολλές περιπτώσεις δεν αναγνωρίζονταν εγκαίρως, είτε λόγω έλλειψης πληροφόρησης είτε λόγω κοινωνικών ταμπού.
Η ύπαρξη κάποιας δυσκολίας συχνά ερμηνευόταν ως «αργή ωρίμανση» ή αποδιδόταν στον χαρακτήρα του παιδιού, με αποτέλεσμα να καθυστερεί η παρέμβαση. Σήμερα, τα πιο συχνά μαθησιακά ζητήματα που παρατηρούνται αφορούν τη φωνολογική επεξεργασία, τη δυσκολία στη συγκέντρωση, την κατανόηση σύνθετων οδηγιών και την οργάνωση του σχολικής ρουτίνας. Παράλληλα, σημαντικό ποσοστό παιδιών παρουσιάζει αναπτυξιακές διαταραχές στο φάσμα του αυτισμού, διάσπαση ελλειμματικής προσοχής και υπερικινητικοτητας ή αναπτυξιακή διαταραχή λόγου, οι οποίες απαιτούν συστηματική και εξατομικευμένη υποστήριξη».
ΝΕΟΛΟΓΟΣ
