Νέα αύξηση ρεκόρ αναμένεται φέτος στον αριθμό των τουριστών που θα έρθουν στην Ελλάδα για τις καλοκαιρινές τους διακοπές, αλλά στο ερώτημα ποιος θα στρώσει τα κρεβάτια και ποιος θα τους σερβίρει πρωινό, οι Έλληνες ξενοδόχοι δεν έχουν βρει ακόμα απάντηση.
Κι αυτό γιατί οι δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας που άδειασαν στα χρόνια της πανδημίας, δεν θα καλυφθούν ούτε φέτος.
Σε εθνικό επίπεδο, εκτιμάται ότι στην αιχμή της θερινής σεζόν του 2022 καταγράφηκαν 60.225 ελλείψεις θέσεων, από τις 262.981 θέσεις εργασίας που προβλέπονται βάσει οργανογράμματος στα ξενοδοχεία. Δηλαδή, το ποσοστό έλλειψης ανήλθε σε 23% ή περισσότερες από 1 στις 5 θέσεις δεν καλύφθηκε. Το ποσοστό έλλειψης ήταν παρόμοιο σε όλα σχεδόν τα τμήματα και κυμαινόταν από 21% έως 24%.
Τα παραπάνω στοιχεία προκύπτουν από την επικαιροποιημένη μελέτη του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ) με θέμα: «Απασχόληση και ελλείψεις εργατικού δυναμικού στα ελληνικά ξενοδοχεία στην αιχμή της θερινής σεζόν 2022». Η μελέτη εκπονήθηκε με την αξιοποίηση πρωτογενούς έρευνας που διενήργησε το Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ) του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΞΕΕ) στα ξενοδοχεία – μέλη του ΞΕΕ. Σε σχέση με τα αντίστοιχα μεγέθη για την αιχμή της θερινής σεζόν του 2021, το 2022 καταγράφηκε αύξηση των θέσεων εργασίας, ενώ το ποσοστό των ελλείψεων παρέμεινε ίδιο.
ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ
Αναφορικά με το ποσοστό των ελλείψεων σε σχέση με τις θέσεις που προβλέπονται στο οργανόγραμμα, αυτό είναι υψηλότερο για τα ξενοδοχεία στις περιοχές της Στερεάς Ελλάδας (42%), της Θεσσαλίας (34%), της Αν. Μακεδονία και Θράκης (32%) και της Δυτικής Μακεδονίας (31%).
Η έρευνα στη Δυτική Ελλάδα έγινε μεταξύ 29 ξενοδοχείων όπου διαπιστώθηκε πως ο μέσος όρος των κενών θέσεων εργασίας είναι στο 20%, ενώ σε κάποιες ειδικότητες οι ελλείψεις προσωπικού είναι πολύ μεγαλύτερες.
Συγκεκριμένα, το ποσοστό των ελλείψεων προσωπικού στον τομέα του Front Office στη Δυτική Ελλάδα είναι εξαιρετικά υψηλό και κυμαίνεται μεταξύ 13% και 68% με το τελευταίο να αφορά στην ειδικότητα του concierge (άτομο που ασχολείται αποκλειστικά με έναν πελάτη και διευθετεί αιτήματα ή επιλύει προβληματικές καταστάσεις κατά τη διάρκεια των διακοπών του). Πρόκειται για ειδικότητα που απευθύνεται σε τουρίστες υψηλού εισοδήματος σε πολυτελείς μονάδες.
Στην ειδικότητα των γενικών διευθυντών, πληροφορικού-ΙΤ και οικονομικών υπηρεσιών, τα ξενοδοχεία της Δυτικής Ελλάδας δεν έχουν αυτή τη στιγμή κενές θέσεις, καθώς όλες οι προβλεπόμενες από τα οργανογράμματα είναι καλυμμένες.
Ελλείψεις όμως υπάρχουν σε ειδικότητες πωλήσεων και μάρκετινγκ που κυμαίνονται μεταξύ 18% και 35%.
ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
Μεγαλύτερες ελλείψεις προσωπικού που φτάνουν το 42%, υπάρχουν σε θέσεις καμαριερών και πλυντηρίου.
Στην ειδικότητα σερβιτόρου, βοηθού σερβιτόρου και barista οι ελλείψεις προσωπικού κυμαίνονται στο 17%-20% και φτάνουν μέχρι 50% στην ειδικότητα του sommelier.
Και στις ειδικότητες κουζίνας (μάγειρας Α, Β, Γ και λαντζέρης), οι ελλείψεις ξεκινούν από 12% φτάνουν στο 50% (βοηθού ζαχαροπλάστη), ενώ στις λοιπές υποστηρικτικές υπηρεσίες (τεχνικής υποστήριξης, αποθηκάριου και κηπουρού), οι ελλείψεις προσωπικού φτάνουν το 28%. Τέλος, στις υπηρεσίες spa οι ελλείψεις προσωπικού στη Δυτική Ελλάδα ανέρχονται στο 36%.
ΝΤΟΜΙΝΟ ΦΥΓΗΣ: ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ ΠΑΝΤΟΥ
Ο Χρήστος Κανελλής
«Υπάρχει πρόβλημα με το προσωπικό» δήλωσε στην εφημερίδα «Πελοπόννησος» ο αντιπρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Αχαΐας Χρήστος Κανελλής. Από την πανδημία και μετά, που έκλεισαν για μια διετία πάρα πολλά ξενοδοχεία (σσ 40% σύμφωνα με επίσημες πηγές), δημιουργήθηκε ένα ντόμινο φυγής εξειδικευμένων εργαζομένων προς άλλους κλάδους για λόγους βιοποριστικούς. Ετσι, από το 2022 που ο κλάδος επέστρεψε σε κανονικούς ρυθμούς, αντιμετωπίζει πρόβλημα το οποίο φέτος θα είναι ακόμα πιο έντονο.
Ο κ. Κανελλής τόνισε ότι η μετακίνηση προσωπικού από το εξωτερικό δεν αποτελεί λύση γιατί θα αφορά εργαζόμενους τρίτης βαθμίδας, δηλ. βοηθητικό προσωπικό στην κουζίνα και σε τεχνικές εργασίες. Οι σοβαρές ελλείψεις, είναι στην υποδοχή και στο σέρβις, εκεί δηλαδή που απαιτείται εξειδικευμένο και καταρτισμένο προσωπικό.
«Υπάρχει πρόβλημα έντονο και οξύ με αβεβαιότητα σε όλα τα ξενοδοχεία ιδίως τα εποχιακά» είπε ο αντιπρόεδρος της ΕΞΑ.
Ο Ηλίας Μετζελόπουλος
Το φαινόμενο της έλλειψης προσωπικού στον κλάδο του τουρισμού, επιβεβαιώνει στην «Πελοπόννησο» και ο ξενοδόχος, μέλος της Ενωσης Ξενοδόχων Αχαΐας, Ηλίας Μεντζελόπουλος. Οπως είπε «η μεγάλη ζημιά έγινε στα χρόνια του κορονοϊού, όπου μεγάλος αριθμός εργαζομένων έφυγε για να εργαστεί αλλού και δεν ξαναγύρισε». Ο κ. Μεντζελόπουλος τόνισε ότι λίγο έως πολύ, σε όλες τις ειδικότητες του κλάδου της φιλοξενίας παρουσιάζονται ελλείψεις.
ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ
Η εποχικότητα και οι συχνά αντίξοες συνθήκες εργασίας αποτελούν τα βασικά αντικίνητρα απασχόλησης στα ελληνικά ξενοδοχεία. Δεν είναι όμως τα μόνα: Η επιδοματική πολιτική και η μαύρη εργασία σε συνδυασμό με τις μεγάλες αλλαγές που συντελούνται στη νοοτροπία των εργαζομένων, ειδικά των νεότερων γενεών, συμβάλλουν επίσης στη δημιουργία μεγάλου ελλείμματος εργαζομένων στον τουρισμό.
Ζήτημα είναι βεβαίως και το επίπεδο των μισθών που καταβάλλονται. Το πρόβλημα είναι τόσο μεγάλο ώστε πριν από δύο εβδομάδες ψηφίστηκε ρύθμιση που επιτρέπει την εισαγωγή εργαζομένων από το εξωτερικό προκειμένου να καλυφθούν τα μεγάλα κενά που αναμένονται και φέτος. Και αυτό σε μια χώρα που η ανεργία παραμένει στα επίπεδα του 10%. Τώρα, νέα έρευνα δείχνει πως το μέγεθος του προβλήματος είναι μεγαλύτερο απ’ ό,τι αρχικά είχε εκτιμηθεί.
Δέκα είναι επιγραμματικά οι βασικές αιτίες του φαινομένου, σύμφωνα με τις έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί αλλά και τις μαρτυρίες ξενοδόχων και εργαζομένων:
- Δύσκολες συνθήκες εργασίας (χειρωνακτική ένταση).
- Ακατάλληλα καταλύματα διαμονής.
- Συχνές αλλεπάλληλες και βραδινές βάρδιες.
- Διπλά και τριπλά καθήκοντα, εποχικότητα (εξαντλητική εργασία τον Ιούλιο και τον Αύγουστο και τουλάχιστον έξι μήνες με επίδομα ανεργίας).
- Επιδοματική πολιτική που κινητροδοτεί τη μαύρη εργασία.
- Μη ανταγωνιστικά πλέον επίπεδα αμοιβών, απουσία οργανωμένων επιχειρηματικών δομών σε μεγάλο αριθμό ξενοδοχείων χαμηλότερων κατηγοριών.
- Αλλαγές στη νοοτροπία των νεότερων σε ηλικία εργαζομένων.
- Απώλεια εμπιστοσύνης στην αξιοπιστία της απασχόλησης στα ξενοδοχεία εξαιτίας της πανδημίας.
- Ανταγωνισμός από άλλους κλάδους όπως η οικοδομή και το λιανικό εμπόριο.
Μικρότερες ελλείψεις εμφανίζουν οι πολύ καλά οργανωμένες τουριστικά περιοχές και τα πεντάστερα ξενοδοχεία.
