«Ζούμε σε ένα θλιβερό σκηνικό. Οι 200.000 νεκροί από τον Covid που στην πραγματικότητα είναι σχεδόν 300.000 και το άθλιο ύφος των κυβερνώντων μας που προτιμούν να ρίχνουν το φταίξιμο στις εφημερίδες επειδή αναδεικνύουν το πρόβλημα, τα άλλα έξι ή εφτά ή δέκα εκατομμύρια των φτωχών που προστίθενται στις τάξεις της εξαθλίωσης […], η βία, οι νεκροί που ξεχύνονται στην επιφάνεια της γης από παράνομους ομαδικούς τάφους, οι γυναικοκτονίες, οι μισογύνηδες που κατοικοεδρεύουν στο προεδρικό μέγαρο. Ολα χάλια. Ολα πικρά».
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον θλίψης, βίας και θανάτου που περιέγραφε το άρθρο γνώμης της μεξικανικής εφημερίδας «El Universal» ήρθε να προστεθεί η εξοργιστική δολοφονία της Βικτόρια Σαλασάρ, της μετανάστριας από το Ελ Σαλβαδόρ που βρήκε βάναυσο θάνατο στα χέρια τεσσάρων αστυνομικών στο τουριστικό θέρετρο Τουλούμ, κάτω από συνθήκες που θύμιζαν έντονα τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ στη Μινεάπολη των ΗΠΑ πάλι από τέσσερις αστυνομικούς, εκ των οποίων ο ένας κάθεται στο εδώλιο του κατηγορουμένου από την περασμένη Δευτέρα.
Τη δολοφονία της άτυχης γυναίκας το περασμένο Σάββατο, που ξεσήκωσε θύελλα διαμαρτυριών όχι μόνο στο Μεξικό, αλλά και σε πολλά άλλα μέρη του κόσμου, έμελλε να ακολουθήσει μια πραγματικά αποφράδα εβδομάδα για τη χώρα. Οχι μόνο στο κεφάλαιο της ενδημικής βίας, αλλά και σε αυτό της πανδημίας. Ετσι, τη Δευτέρα έγινε γνωστό ότι ο πραγματικός αριθμός των νεκρών από τον κορονοϊό είναι κατά πάσα πιθανότητα κατά 60% υψηλότερος από ό,τι πιστευόταν ώς τώρα, ένα δεδομένο που ίσως αλλάζει και την παγκόσμια κατάταξή του στον αριθμό των θανάτων από την πανδημία.
Η αναθεωρημένη έκθεση του μεξικανικού υπουργείου Υγείας δείχνει ότι ώς το τέλος της έκτης εβδομάδας του 2021 είχαν καταγραφεί 294.287 θάνατοι σχετιζόμενοι με τον Covid-19, πολύ πάνω από τον αριθμό των 182.301 που είχε δοθεί νωρίτερα. Αν προσθέσουμε σε αυτούς τουλάχιστον άλλους 26.772 θανάτους που σημειώθηκαν μετά τα μέσα Φεβρουαρίου, ο συνολικός αριθμός των θυμάτων του κορονοϊού στο Μεξικό πρέπει να υπερβαίνει τις 321.000.
Eλάχιστα τεστ
Αυτό το στοιχείο τοποθετεί τη χώρα μεν κάτω από τις ΗΠΑ, όπου οι νεκροί μέχρι την Πέμπτη ανέρχονταν συνολικά σε 551.638, σύμφωνα με την καταμέτρηση των «New York Times», τη φέρνει όμως πάρα πολύ κοντά στη Βραζιλία του Μπολσονάρο, δεύτερη παγκοσμίως στον αριθμό των θυμάτων, όπου οι νεκροί μέχρι προχθές ξεπερνούσαν τις 325.000. Σημειωτέον ότι το Μεξικό έχει 126 εκατομμύρια πληθυσμό, χαμηλότερο και από τις ΗΠΑ (300 εκατ.) και από τη Βραζιλία (211 εκατ.).
Οι ειδικοί στο Μεξικό προειδοποιούσαν από καιρό ότι ο πραγματικός αριθμός των θανάτων πρέπει να ήταν πολύ μεγαλύτερος, βασιζόμενοι κυρίως στον μικρό αριθμό τεστ που πραγματοποιούνταν. Αυτή η τελευταία αριθμητική διαφορά βγήκε ύστερα από επανέλεγχο των πιστοποιητικών θανάτου και του λεγόμενου «περισσεύματος θανάτων», της διαφοράς που προκύπτει συγκρίνοντας τους αριθμούς των θανάτων την περίοδο της πανδημίας με τους αντίστοιχους των προηγούμενων ετών προ πανδημίας.
«Το περίσσευμα θανάτων που συγκεντρώθηκε τον τελευταίο χρόνο δεν δείχνει μόνο πόσο “σοβαρή” και “θανάσιμη” ήταν η πανδημία του Covid-19 αναφορικά με τους θανάτους που επιβεβαιωμένα οφείλονταν στον ιό. Μας δίνει, επίσης, μια εικόνα και για τους ανθρώπους που πέθαναν από κορονοϊό, χωρίς όμως αυτός να πιστοποιηθεί ως αιτία θανάτου τους, λόγω του ότι δεν έγιναν τεστ, αλλά και για τους «παράπλευρους θανάτους» ασθενών με χρόνια νοσήματα, τους οποίους δεν μπόρεσε να περιθάλψει το σύστημα υγείας, καθώς είχε επικεντρώσει όλες του τις δυνάμεις στην πανδημία», έγραφε η εφημερίδα «El Sol de Mexico».
Ενα σύστημα υγείας αδύναμο να αντεπεξέλθει στην τεράστια κρίση, αλλά και μια ηγεσία που δεν φαίνεται να πήρε τόσο στα σοβαρά τον κορονοϊό όσο θα έπρεπε. Ο κεντροαριστερός πρόεδρος του Μεξικού Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ ή ΑΜΛΟ, όπως τον αποκαλούν εν συντομία, ακολούθησε από την αρχή της πανδημίας μια τακτική με περιορισμένα τεστ και χωρίς αυστηρά λοκντάουν για τον περιορισμό της μετάδοσης, προτάσσοντας την οικονομία και φυσικά, χωρίς να περιορίσει τον τουρισμό.
Το Μεξικό δεν έκλεισε ποτέ τα σύνορά του, ούτε απαίτησε από τους ταξιδιώτες να επιδείξουν αρνητικό μοριακό τεστ κατά την είσοδό τους στη χώρα (όπως άλλωστε και η Ελλάδα). Αποτέλεσμα; Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού, ήταν η πρώτη χώρα στη Λατινική Αμερική και η τρίτη στον κόσμο με τη μεγαλύτερη τουριστική κίνηση μέσα στο 2020.
Κι αυτή η «χαλαρότητα» ήταν γενικότερη. Ο ΑΜΛΟ δεχόταν επικρίσεις από την αντιπολίτευση και τον Τύπο επειδή εμφανιζόταν συχνά χωρίς μάσκα, δίνοντας το κακό παράδειγμα στους πολίτες. Τελικά, νόσησε και ο ίδιος ελαφρά από κορονοϊό στις αρχές του χρόνου, ενώ την επόμενη εβδομάδα πρόκειται να εμβολιαστεί, όπως ανακοινώθηκε την Πέμπτη.
Οι εμβολιασμοί είναι ένα άλλο προβληματικό κεφάλαιο και όχι μόνο στο Μεξικό, για να είμαστε ειλικρινείς. Ξεκίνησαν τον Δεκέμβριο και προχωρούν με αργούς ρυθμούς, λόγω της ανεπαρκούς ποσότητας εμβολίων, αλλά και της δυσπιστίας μεγάλης μερίδας του κόσμου. Σύμφωνα με δημοσκόπηση που έγινε στις αρχές Μαρτίου, μόνο το 52% των Μεξικανών είναι πρόθυμο να εμβολιαστεί. Το 20% εξέφραζε αμφιβολίες, ενώ το 28% δήλωνε πως δεν το σκοπεύει. Μέχρι στιγμής έχουν εμβολιαστεί μόνο 6,1 εκατομμύρια άτομα.
Κι αυτό μολονότι η κυβέρνηση έχει παραγγείλει πάνω από 234 εκατ. δόσεις εμβολίων από πέντε διαφορετικές εταιρείες: AstraZeneca, Pfizer, το ρωσικό Sputnik V και τα κινέζικα Sinovac και CanSino. Το πρώτο εμβόλιο που έφτασε στη χώρα και άρχισε να χορηγείται στον πληθυσμό ήταν αυτό της Pfizer/BioNTech στις 23 Δεκεμβρίου. Ενώ όμως η κυβέρνηση είχε συμφωνήσει με την εταιρεία για 34,4 εκατ. δόσεις, έχει παραλάβει κάτι περισσότερες από 3,8. Τον Φεβρουάριο έφτασαν τα πρώτα AstraZeneca και Sputnik V, ενώ μέσα στον Μάρτιο ήρθαν και οι πρώτες παραλαβές και από Κίνα.
Ο Λόπες Ομπραδόρ μίλησε πριν από λίγες μέρες για «κούρσα κόντρα στον χρόνο» προκειμένου να εμβολιαστούν όλοι των άνω των 60 μέχρι τα τέλη Απριλίου, προτού σκάσει και τρίτο κύμα της πανδημίας στη χώρα. Κάτι που φοβούνται πολλοί λόγω των μεταλλάξεων, αλλά και της εορταστικής κινητικότητας των ημερών, καθώς αύριο είναι το Πάσχα των Καθολικών.
Πρόσφατα, η κυβέρνηση Μπάιντεν στις ΗΠΑ ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να στείλει στο Μεξικό 2,5 εκατ. περισσευούμενες δόσεις του εμβολίου της AstraZeneca κι άλλο 1,5 εκατομμύριο στον Καναδά. Με μη ομολογούμενο αντάλλαγμα, όπως συμφωνούν σχεδόν οι πάντες, την εντατικοποίηση των προσπαθειών του Μεξικού να ανακόψει την έξοδο μεταναστών προς τον Βορρά. Γιατί η «αλληλεγγύη», και δη η εμβολιαστική, δεν είναι ποτέ δωρεάν.