Στο πένθος βυθίστηκε το Βατικανό μετά την είδηση του θανάτου του Βενέδικτου ΙΣΤ΄ στα 95 του χρόνια, παραμονή της Πρωτοχρονιάς (31.12.2022). Ο πρώην πάπας έγινε το 2013 ο πρώτος ποντίφικας που παραιτήθηκε τους τελευταίους έξι αιώνες.
Ο Βενέδικτος ΙΣΤ’, κατά κόσμον Γιόζεφ Άλοϊς Ράτσινγκερ, δδιετέλεσε 265ος Πάπας, Επίσκοπος Ρώμης, επικεφαλής της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και ανώτατος άρχοντας του ανεξάρτητου κράτους-πόλεως του Βατικανού.
Έπειτα από την παραίτησή του, στις 28 Φεβρουαρίου 2013, έλαβε τον τίτλο «Επίτιμος Πάπας» (Pontifex emeritus) και εξακολουθούσε να προσφωνείται ως «Η Αγιότητά σας, Βενέδικτε ΙΣΤ’».
Ποιος ήταν ο Βενέδικτος
Ο Γιόζεφ Ράτσινγκερ γεννήθηκε στις 16 Απριλίου 1927 στο Μαρκτλ αμ Ινν, στη Βαυαρία της Γερμανίας. Ο πατέρας του ήταν αστυνομικός. Όταν έκλεισε τα 14 (1941) έγινε, όπως του επέβαλλε ο νόμος, υποχρεωτικά μέλος της χιτλερικής νεολαίας. Από την αρχή, όμως, δεν πήγαινε στις συναντήσεις και έκανε αίτηση για να παραιτηθεί από μέλος. Το 1943, σε ηλικία 16 ετών, υποχρεώθηκε από το Τρίτο Ράιχ να υπηρετήσει με τους υπόλοιπους συμμαθητές του στα αντιαεροπορικά πυροβόλα για την υπεράσπιση ενός εργοστασίου της BMW, έξω από το Μόναχο. Έκανε τη βασική εκπαίδευση και στάλθηκε στην Ουγγαρία, από όπου το 1944 ρισκάροντας τη θανατική ποινή κατάφερε να διαφύγει.
Από το 1946 μέχρι το 1951 σπούδασε θεολογία και φιλοσοφία. Το 1951 δέχτηκε το μυστήριο της Ιεροσύνης και το ’53 πήρε διδακτορικό στη Θεολογία. Το 1958, ο Ράτσινγκερ έγινε καθηγητής στην Ανώτατη Φιλοσοφική Θεολογική Σχολή του Φράιζιγκ. Μέχρι το 1977 εργάστηκε σε αυτόν τον τομέα στα Πανεπιστήμια του Μονάχου, του Μίνστερ, του Τίμπιγκεν και του Ρέγκενσμπουρκ. Από το 1962 μέχρι το 1965 ήταν σύμβουλος του Αρχιεπίσκοπου Κολονίας, του Καρδινάλιου Γιόζεφ Φρινγκς.
Το 1978 ο Καρδινάλιος Ράτσινγκερ συμμετείχε στην εκλογή του Ιωάννη Παύλου Α΄ και του Ιωάννη Παύλου Β΄. Ο Ιωάννης Παύλος Β΄ τον κάλεσε το 1981 να μείνει στη Ρώμη σαν ανώτερος σύμβουλος για θεολογικά ζητήματα.
Μετά τον θάνατο του Ιωάννη Παύλου Β΄, ο Ράτσινγκερ εξελέγη από το συμβούλιο των καρδιναλίων (κονκλάβιο) στις 19 Απριλίου 2005, και έγινε μετά τον Αδριανό ΣΤ΄ ο πρώτος Γερμανός Πάπας της Καθολικής Εκκλησίας μετά από 482 χρόνια!
Επιπλέον, στα 78 του χρόνια ήταν ο μεγαλύτερος σε ηλικία εκλεγμένος Πάπας από το 1730. Το όνομα που επέλεξε για την ενθρόνισή του ήταν Βενέδικτος ΙΣΤ΄.
Βενέδικτος ο «σκληροπυρηνικός» Ποντίφικας
Ο Βενέδικτος ΙΣΤ΄ θεωρείτο Πάπας που έμεινε προσηλωμένος στις παραδοσιακές απόψεις της Καθολικής Εκκλησίας. Δέχτηκε κριτική για την αμετακίνητη θέση κατά της χρήσης προφυλακτικών.
Τον Σεπτέμβριο του 2006 βρέθηκε στο στόχαστρο του μουσουλμανικού κόσμου. Όλα ξεκίνησαν από τις δηλώσεις του που έγιναν κατά την επίσκεψή του στη Γερμανία, στις 14 Σεπτεμβρίου 2006.
Δανειζόμενος αυτούσιο τμήμα διαλόγου του Βυζαντινού αυτοκράτορα Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγου με Πέρση λόγιο και θέμα τις αλήθειες του Ισλάμ και του Χριστιανισμού, είπε: «Ο αυτοκράτορας μιλά για το θέμα του τζιχάντ, του ιερού πολέμου. Έλεγε, και μεταφέρω αυτούσια τη φράση: Δείξε μου τι νέο έφερε ο Μωάμεθ και εκεί θα βρεις μόνον πράγματα διαβολικά και απάνθρωπα, όπως η διαταγή του να διαδοθεί η πίστη που κήρυττε με το σπαθί».
Εν μέσω πολλών αντιδράσεων, ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ΄ πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Κωνσταντινούπολη κατόπιν πρόσκλησης του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου Α΄.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης αυτής, επισκέφτηκε την Αγία Σοφία, αλλά και το Μπλε Τζαμί, σε μια προσπάθεια κατευνασμού των αντιδράσεων του μουσουλμανικού κόσμου απέναντι στο πρόσωπό του.
Αντιδράσεις, όμως, καταγράφονται και από μέλη της κοινότητας του Αγίου Όρους για τα όσα διαδραματίστηκαν στον Πατριαρχικό ναό του Αγίου Γεωργίου στις 30 Νοεμβρίου, την ημέρα μνήμης του Αγίου Ανδρέα (θρονική εορτή για το Οικουμενικό Πατριαρχείο), δηλαδή τη συμμετοχή του Πάπα στην τέλεση Θείας Λειτουργίας και τις τιμές που του αποδόθηκαν εντός του Ιερού Ναού.
Παραίτηση – βόμβα
Στις 11 Φεβρουαρίου 2013, ημέρα της εορτής της Παναγίας της Λούρδης, που το 1992 είχε θεσπιστεί από τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β΄ ως παγκόσμια ημέρα των αρρώστων, ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ΄ ανακοίνωσε σε ιδιωτικό εκκλησιαστικό συμβούλιο ότι θα παραιτείτο του αξιώματός του στις 28 Φεβρουαρίου 2013, λόγω της επιδεινούμενης υγείας του.
Την ίδια ημέρα το Βατικανό επιβεβαίωσε την είδηση και ανέφερε ότι ο Παπικός Θρόνος θα είναι κενός (Sede Vacante) από τις 28 Φεβρουαρίου 2013 στις 20:00 (τοπική ώρα) έως την ανάδειξη του διαδόχου από το Κονκλάβιο του 2013.
Η κίνηση αυτή ήταν εντελώς απρόσμενη, καθώς όλοι οι Ποντίφικας διατηρούσαν το αξίωμά τους μέχρι τον θάνατό τους. Είναι ο πρώτος Πάπας από τον Γρηγόριο ΙΒ΄ το 1415 που παραιτήθηκε του αξιώματός του, και ο δεύτερος Πάπας Βενέδικτος, με τον προηγούμενο να είναι ο Πάπας Βενέδικτος Θ΄.
Ο Βενέδικτος ΙΣΤ΄ δήλωσε ότι μετά την παραίτησή του, θα συνέχιζε να υπηρετεί την εκκλησία «μέσω μιας ζωής αφιερωμένης στην προσευχή».
Σε μία από τις τελευταίες συναντήσεις του πρώην πάπα με τον τον νυν, ο Φραγκίσκος καλούσε σε προσευχές για την υγεία του προκατόχου του.
