Το φρένο στην παραγωγή «μαύρου χρυσού» από τη Λιβύη προκάλεσε νέες ανοδικές τάσεις στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου που έφτασαν ξανά τα 81 δολάρια το βαρέλι. Οι εξελίξεις αυτές στη χώρα σε συνδυασμό με τις συνεχιζόμενες μεγάλες εντάσεις στη Μέση Ανατολή έχουν προκαλέσει νέο γύρο ανησυχίας στους επενδυτές, οδηγώντας τις τιμές στα υψηλότερα επίπεδα του τελευταίου δεκαημέρου.
Η στρόφιγγα της παραγωγής πετρελαίου στη Λιβύη άρχισε να κλείνει καθώς επεβλήθη διακοπή λειτουργίας πετρελαιοπηγών στα ανατολικά της χώρας, κλιμακώνοντας εκ νέου μια γενικότερη κρίση που επικρατεί εκεί εδώ και πολλά χρόνια.
Η παραγωγή στο κοίτασμα El-Feel στη νοτιοδυτική Λιβύη είχε σταματήσει χθες σύμφωνα με πηγές του Bloomberg, ενώ άλλοι τοπικοί φορείς ανέφεραν ότι θα σταματούσε σταδιακά η άντληση «μαύρου χρυσού» και σε εθνικό επίπεδο. Η προσπάθεια για πάγωμα όλης της παραγωγής και των εξαγωγών πετρελαίου που ανακοινώθηκε τη Δευτέρα από τις αρχές της ανατολικής Λιβύης ήρθε ως απάντηση στην απόφαση της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης στα δυτικά να αντικαταστήσει τον διοικητή της κεντρικής τράπεζας Σαντίκ Αλ-Καμπίρ (Sadiq Al-Kabir).
Η Λιβύη έχει χωριστεί στα δύο με τη δημιουργία διπλών κυβερνήσεων στα ανατολικά και τα δυτικά πριν από μια δεκαετία με τον εμφύλιο καλά να κρατεί. Η λειτουργία της κεντρικής τράπεζας ως απώτερη νομισματική αρχή προσφέρει τον έλεγχο σε πετροδολάρια τα οποία ανέρχονται σε πολλά δισ. δολάρια για αυτό και είναι το μήλο της έριδος.
Η Λιβύη η οποία έχει τα μεγαλύτερα γνωστά αποθέματα πετρελαίου σε όλη την Αφρική παρήγαγε περίπου 1,2 εκατ. βαρέλια πετρελαίου την ημέρα σύμφωνα με στοιχεία που αφορούν το 2023.
Μετά την πτώση του Μουαμάρ Καντάφι το 2011 η χώρα μαστίζεται από συνεχή αστάθεια και συγκρούσεις. Οι μεγάλοι ενεργειακοί της πόροι αποτέλεσαν βασικό πεδίο διαμάχης για όλους τους πολιτικούς μνηστήρες προκαλώντας πολλά και συχνά εμπόδια στη λειτουργία της οικονομίας. Οι μεγαλύτερες συγκρούσεις ξεκίνησαν το 2014 και το 2020 δημιουργήθηκε ελπίδα ότι θα έμπαινε οριστικό τέλος σε αυτές μετά την κατάπαυση του πυρός με την υποστήριξη του ΟΗΕ. Ομως δεν υπήρξε οριστικό πολιτικό διέξοδο.
Την ίδια στιγμή συνεχίζονται και οι συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή. Την Κυριακή το Ισραήλ ανακοίνωσε ότι πραγματοποίησε προληπτικά πλήγματα στον νότιο Λίβανο για να αποτρέψει επίθεσή της από τον Λίβανο της ισλαμικής οργάνωσης Χεζμπολάχ που υποστηρίζεται από το Ιράν. Η Χεζμπολάχ από την πλευρά της ανακοίνωσε πως κατάφερε να εκτοξεύσει εκατοντάδες ρουκέτες και μη επανδρωμένα αεροσκάφη με στόχο το Ισραήλ ως αντίποινα για τη δολοφονία του ανώτερου ηγέτη της τον Ιούλιο.
Η συνεχιζόμενη αυτή στρατιωτική σύγκρουση έχει εγείρει ανησυχίες για ευρύτερο πόλεμο στη Μέση Ανατολή, ιδίως δεδομένων των συνεχιζόμενων μεγάλων εντάσεων μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ. Επιπλέον, μια τέτοια σύγκρουση θα μπορούσε να οδηγήσει μεταξύ άλλων σε πρόσθετες δυτικές κυρώσεις στο Ιράν.
Το δολάριο
Τις τιμές του πετρελαίου επηρέασε και η νέα υποχώρηση του δολαρίου μετά το σήμα για μείωση των επιτοκίων του αμερικανικού νομίσματος μετά το συμπόσιο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ στο Jackson Hole του Ουαϊόμινγκ την Παρασκευή. Ο πρόεδρος της FED Τζερόμ Πάουελ αναφέρθηκε σε πιθανή μείωση των επιτοκίων τον Σεπτέμβριο, η οποία θεωρήθηκε ως μια κομβική αλλαγή στη νομισματική πολιτική της κεντρικής τράπεζας. Το δολάριο αναμένεται να συνεχίσει την πτωτική του τάση λόγω αυτής της αλλαγής πολιτικής, υποστηρίζοντας δυνητικά περαιτέρω άνοδο των τιμών του πετρελαίου το οποίο αποτιμάται διεθνώς στο αμερικανικό νόμισμα.
