Βελτιώνεται σταδιακά η εικόνα της παγκόσμιας οικονομίας που τείνει να αφήσει οριστικά πίσω της την ύφεση της πανδημίας και τον αντίκτυπο της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Παραμένουν, ωστόσο, ακόμη πολλά σύννεφα να σκοτεινιάζουν τον ορίζοντα και σίγουρα θα ήταν πρόωρη κάθε ιδιαίτερη αισιοδοξία. Αυτές είναι σε γενικές γραμμές οι εκτιμήσεις του ΔΝΤ για την παγκόσμια οικονομία, όπως διατυπώνονται στην εξαμηνιαία έκθεσή του που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα και εμφανίζει βελτιωμένη την εικόνα σε σύγκριση με τον Απρίλιο αλλά με αρκετούς αστερίσκους.
Το ΔΝΤ προβλέπει τώρα πως η παγκόσμια ανάπτυξη θα επιβραδυνθεί φέτος στο 3% από το 3,5% του περασμένου έτους, αλλά η τωρινή πρόβλεψή του μιλάει για ανάπτυξη κατά 0,2 εκατοστιαίες μονάδες υψηλότερη από την προηγούμενη και μάλλον απαισιόδοξη πρόβλεψη του Απριλίου. Εκτιμά πως ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει παγκοσμίως στο 6,8% από το 8,7% που σημαίνει 0,2 εκατοστιαίες μονάδες πιο κάτω από την προηγούμενη εκτίμηση. Προβλέπει, επίσης, πως θα υποχωρήσει περαιτέρω στο 5,2% το επόμενο έτος. Οπως υπογραμμίζει το ΔΝΤ, η επιβράδυνση συγκεντρώνεται κατά κύριο λόγο στις ανεπτυγμένες οικονομίες των οποίων ο ρυθμός ανάπτυξης θα περιοριστεί φέτος στο 1,5% από το 2,7% στο οποίο είχε φτάσει το 2022. Θα παραμείνει, άλλωστε, στα χαμηλά επίπεδα του 1,4% και το επόμενο έτος. Η επιβράδυνση θα είναι μεγαλύτερη για την Ευρωζώνη, που εξακολουθεί να υφίσταται τις συνέπειες από την εκτόξευση των τιμών της ενέργειας, συνεπακόλουθο του πολέμου στην Ουκρανία. Στον αντίποδα βρίσκονται οι αναδυόμενες αγορές και οι αναπτυσσόμενες οικονομίες καθώς το Ταμείο προβλέπει πως θα σημειώσουν ανάπτυξη 4,1% φέτος και το επόμενο έτος από το μόλις 3,1% του 2022.
Η επιβράδυνση συγκεντρώνεται κατά κύριο λόγο στις ανεπτυγμένες οικονομίες των οποίων ο ρυθμός ανάπτυξης θα περιοριστεί φέτος στο 1,5%, ενώ θα είναι μεγαλύτερη για την Ευρωζώνη.
Σχολιάζοντας έναν προς έναν τους μείζονες αποσταθεροποιητικούς παράγοντες που κλόνισαν την παγκόσμια οικονομία τα τελευταία χρόνια, το ΔΝΤ τονίζει πως η πανδημία του κορωνοϊού θεωρείται και τυπικά λήξασα και μαζί με αυτήν έχει υποχωρήσει το έμφραγμα στην εφοδιαστική αλυσίδα, με τα σχετικά προβλήματα να έχουν επιστρέψει στα προ πανδημίας επίπεδα. Το πρώτο τρίμηνο του έτους, όταν το περιβάλλον ήταν γεμάτο προκλήσεις, η οικονομική δραστηριότητα ήταν στιβαρή και ιδιαίτερα θετική η εικόνα των αγορών εργασίας. Οι τιμές της ενέργειας και των τροφίμων έχουν υποχωρήσει ραγδαία σε σχέση με τα υψηλά ρεκόρ που σημείωσαν εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, με αποτέλεσμα να υποχωρεί παγκοσμίως ο πληθωρισμός ταχύτερα από όσο είχε αρχικά εκτιμηθεί. Σε ό,τι αφορά την αστάθεια που παρουσιάστηκε τον Μάρτιο στο χρηματοπιστωτικό σύστημα με τις πτωχεύσεις περιφερειακών αμερικανικών τραπεζών και της ελβετικής Credit Suisse, η διαφαινόμενη κρίση τέθηκε εγκαίρως υπό έλεγχο χάρη στη δυναμική παρέμβαση των αμερικανικών και των ελβετικών αρχών.
Οπως αναφέρει το ΔΝΤ, αναγκαστικά χρησιμοποιεί μέσους όρους ανάπτυξης που, όμως, συγκαλύπτουν τις συχνά μεγάλες αποκλίσεις ανάμεσα σε χώρες ή ολόκληρες γεωγραφικές ζώνες. Εν προκειμένω, η αναπτυσσόμενη και αναδυόμενη Ασία θα σημειώσει φέτος ανάπτυξη 5,3%, ενώ πρόκειται να πληγούν πολλές οικονομίες που παράγουν εμπορεύματα και θα δουν να μειώνονται τα έσοδά τους από τις εξαγωγές. Το Ταμείο τονίζει, επίσης, ότι οι ταχύτεροι ρυθμοί ανάπτυξης και η αποκλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων καταδεικνύουν πως η παγκόσμια οικονομία κινείται στη σωστή κατεύθυνση. Υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι εξακολουθούν να υπάρχουν κίνδυνοι περαιτέρω επιβράδυνσης της οικονομίας δεδομένου ότι πολλά στοιχεία καταδεικνύουν πως η οικονομική δραστηριότητα χάνει την κεκτημένη ταχύτητα. Η παγκόσμια στροφή στην περιοριστική νομισματική πολιτική έχει φέρει τα επιτόκια σε επίπεδα που προκαλούν ύφεση. Εχει αρχίσει να επηρεάζεται η δραστηριότητα, να επιβραδύνεται η αύξηση των πιστώσεων στους τομείς της οικονομίας εκτός του χρηματοπιστωτικού και να αυξάνονται οι δόσεις και τα επιτόκια που πρέπει να καταβάλουν τα νοικοκυριά.
Επιπλέον, υπάρχουν επί μέρους προβλήματα σε διάφορες γεωγραφικές ζώνες. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, έχει σχεδόν εξανεμισθεί το πλεόνασμα αποταμίευσης που συγκέντρωσαν τα αμερικανικά νοικοκυριά εξαιτίας της πανδημίας και των lockdowns και στο οποίο κατέφυγαν όταν αντιμετώπισαν την αύξηση του κόστους διαβίωσης και των επιτοκίων. Στην Κίνα, άλλωστε, η ανάκαμψη παραπαίει μετά την επανεκκίνηση της δεύτερης οικονομίας στον κόσμο, καθώς έχει δεχθεί καίριο πλήγμα ο τομέας των ακινήτων που μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την παγκόσμια οικονομία. Το Ταμείο δεν παραλείπει να τονίσει πως ο δομικός πληθωρισμός από τον οποίο έχουν αφαιρεθεί οι ευμετάβλητες τιμές της ενέργειας και των τροφίμων παραμένει σε επίπεδα σαφώς υψηλότερα από τους στόχους των κεντρικών τραπεζών. Το Ταμείο προβλέπει, πάντως, πως θα αποκλιμακωθεί σταδιακά από το 6% στο οποίο θα φτάσει φέτος στο 4,7% το 2024. Πρόκειται για πάλι για πρόβλεψη σαφώς πιο αισιόδοξη από την προηγούμενη, καθώς αυτή τη φορά μιλάει για πληθωρισμό κατά 0,4 εκατοστιαίες μονάδες χαμηλότερο. Απηχώντας, πάντως, τις δηλώσεις πολιτικών ηγετών και στελεχών κεντρικών τραπεζών, το Ταμείο σημειώνει ότι η μάχη κατά του πληθωρισμού κατηγορηματικά δεν έχει κερδηθεί ακόμα.
