Έρχονται νέες ανατιμήσεις στα ράφια του σούπερ μάρκετ με το νέο έτος του 2023, με αυξήσεις έως και άνω των 10% σε βασικούς κωδικούς προϊόντων. Market pass και καλάθι του νοικοκυριού φιλοδοξούν να βάλουν φρένο στο ράλι των ανατιμήσεων, κάτι που φαίνεται δύσκολο να επιτευχθεί, μιας και οι προβλέψεις για το νέο έτος κάνουν λόγο για αυξήσεις των τιμών σε τουλάχιστον 500 προϊόντα.
Οι τελευταίοι τιμοκατάλογοι που έφθασαν από τους προμηθευτές στις αλυσίδες των σούπερ μάρκετ, μαρτυρούν ότι το 2023 οι καταναλωτές θα συνεχίσουν να παλεύουν με το τέρας της ακρίβειας. Ανατιμήσεις που θα φτάσουν ακόμα και διψήφιο ποσοστό αναμένεται να υπάρξουν στα παρακάτω προϊόντα:
Ελαιόλαδο
Τυροκομικά
Ζυμαρικά
Απορρυπαντικά
Βρεφικές πάνες
Αναψυκτικά
Φρυγανιές
Μπισκότα
Ζήτημα βιωσιμότητας θέτουν οι αλυσίδες – Αυξημένος ο τζίρος τους
Οι επιχειρηματίες του κλάδου δηλώνουν πως ναι μεν κάνουν ό,τι είναι δυνατόν για να συγκρατήσουν τις τιμές, ωστόσο αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο διότι τα κόστη τους αυξάνονται σημαντικά.
Υπενθυμίζεται ότι οι εκπρόσωποι της βιομηχανίας όταν συναντήθηκαν με τον υπουργό Ανάπτυξης, Αδωνι Γεωργιάδη, είχαν ξεκαθαρίσει ότι δεν μπορούν να δεσμευθούν για συγκράτηση των τιμών, διότι οι πρώτες ύλες αυξάνονται σημαντικά και αν δεν ακολουθήσουν τους κανόνες της αγοράς είναι πιθανόν αυτό να σημάνει υπονόμευση της βιωσιμότητας των επιχειρήσεών τους.
Η αύξηση του τζίρου των σούπερ μάρκετ δεν φαίνεται ότι αρκεί για να αποφευχθούν οι νέες ανατιμήσεις στα προϊόντα, εν μέσω πληθωριστικών πιέσεων.
Υπενθυμίζεται ότι στο δεκάμηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου του 2022 ο τζίρος των σούπερ μάρκετ αυξήθηκε 5%. Η αύξηση αυτή αποδίδεται στις ανατιμήσεις, σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας ερευνών IRI.
Συγκεκριμένα στο ποσό των 6,933 δισ. ευρώ ανήλθε ο τζίρος των σούπερ μάρκετ στο δεκάμηνο από 6,605 δισ. ευρώ το αντίστοιχο περυσινό διάστημα, σημειώνοντας αύξηση 5%, που σχετίζεται με τις ανατιμήσεις και όχι με την αύξηση της ζήτησης.
Σημειώνεται ότι οι μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών από τις αρχές του έτους μέχρι και τον Οκτώβριο καταγράφηκαν στα υλικά μαγειρικής (11,3%), στα είδη ατομικής υγιεινής (11,2%) και στα γαλακτοκομικά (10,2%).
Καλάθι: Μειωμένες ή σταθερές τιμές στο 98% των προϊόντων την 9η εβδομάδα
Σταθερές ή μειωμένες τιμές για το 98% των προϊόντων που περιλαμβάνονται στο Kαλάθι του Nοικοκυριού, καταγράφονται κατά την 9η εβδομάδα εφαρμογής της πρωτοβουλίας της κυβέρνησης (28/12/2022 -3/1/2023), με βάση τους νέους τιμοκαταλόγους που γνωστοποίησαν στο υπουργείο Ανάπτυξης & Επενδύσεων την Τετάρτη, οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ.
Επιπλέον, αναφορικά με την πρωτοβουλία για το Καλάθι του Αη Βασίλη, το υπουργείο γνωστοποίησε ότι από σήμερα, 28 Δεκεμβρίου μετέχουν 40 αλυσίδες με 1.991 παιχνίδια (από 32 αλυσίδες με 1.560 παιχνίδια που ξεκίνησαν στις 14 Δεκεμβρίου). Οι τιμές στα παιχνίδια που προσφέρονται με έκπτωση παραμένουν αμετάβλητες.
«Προχωρούμε σταθερά στη μάχη κατά του Πληθωρισμού και υπέρ των καταναλωτών», σχολίασε ο υπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων ‘Αδωνις Γεωργιάδης.
Αναλυτικά, σύμφωνα με το υπουργείο από το σύνολο 850 προϊόντων στο Καλάθι του Νοικοκυριού που είναι απολύτως συγκρίσιμα:
στα 47, ποσοστό 6%, η τιμή μειώθηκε,
στα 782, ποσοστό 92%, η τιμή παρέμεινε σταθερή, και
μόλις σε 21, ποσοστό 2%, η τιμή αυξήθηκε.
Ως εκ τούτου, το συνολικό κόστος του «Καλαθιού του Νοικοκυριού» είναι μειωμένο στη συντριπτική πλειονότητα των σούπερ μάρκετ με τη μεγαλύτερη μείωση -2,23% στην αλυσίδα LIDL.
Market Pass: Εντός Φεβρουαρίου οι πρώτες πληρωμές
Εντός Φεβρουαρίου αναμένεται να ανοίξει η ηλεκτρονική πλατφόρμα για την υποβολή αιτήσεων για το market pass, τη χορήγηση της κάρτας αγορών, ενώ από το τέλος του ίδιου μήνα εκτιμάται ότι θα γίνουν οι πρώτες πληρωμές οι οποίες και θα ολοκληρωθούν έξι μήνες μετά, δηλαδή τον Ιούλιο του 2023.
Να σημειωθεί ότι οι καταβολές θα γίνονται την πρώτη εβδομάδα κάθε μήνα.
Οπως ανακοινώθηκε και ψηφίστηκε με σχετική τροπολογία, δίνεται ενίσχυση ύψους 10% επί των αγορών νοικοκυριών που πληρούν τα κριτήρια ένταξης, σε σουπερμάρκετ και άλλες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο λιανικό εμπόριο τροφίμων (φούρνους, μίνι-μάρκετ, οπωροπωλεία, κρεοπωλεία, ιχθυοπωλεία, γαλακτοπωλεία κτλ.).
Ας δούμε τις βασικές παραμέτρους της παρέμβασης, η οποία αφορά περίπου 8,5 εκατ. πολίτες.
Η ενίσχυση δίνεται σε επίπεδο νοικοκυριού. Ως μέλη του νοικοκυριού λαμβάνονται οι σύζυγοι ή μέλη με σύμφωνο συμβίωσης, τα εξαρτώμενα τέκνα αυτών, τα λοιπά εξαρτώμενα μέλη και τα φιλοξενούμενα μέλη.
Το μηνιαίο όριο αγορών ανά νοικοκυριό επί του οποίου λαμβάνει την ενίσχυση 10% ανέρχεται σε 220 ευρώ για το μονομελές νοικοκυριό, αυξανόμενο κατά 100 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού και έως 1.000 ευρώ αγορές.
Μηνιαίο όριο αγορών και ύψος ενίσχυσης, παραδείγματα:
Μονομελές νοικοκυριό: 220 ευρώ μηνιαίες αγορές, 22 ευρώ μηνιαία ενίσχυση
Ζευγάρι χωρίς τέκνα: 320 ευρώ μηνιαίες αγορές, 32 ευρώ μηνιαία ενίσχυση
Μονογονεϊκή οικογένεια με ένα εξαρτώμενο τέκνο: 320 ευρώ μηνιαίες αγορές, 32 ευρώ μηναία ενίσχυση
Μονογονεϊκή οικογένεια με δύο εξαρτώμενα τέκνα: 420 ευρώ μηνιαίες αγορές, 42 ευρώ μηναία ενίσχυση
Ζευγάρι με ένα εξαρτώμενο τέκνο: 420 ευρώ μηνιαίες αγορές, 42 ευρώ μηναία ενίσχυση
Ζευγάρι με δύο εξαρτώμενα τέκνα: 520 ευρώ μηνιαίες αγορές, 52 ευρώ μηναία ενίσχυση
Ζευγάρι με τρία εξαρτώμενα τέκνα: 620 ευρώ μηνιαίες αγορές, 62 ευρώ μηναία ενίσχυση
Ζευγάρι με τέσσερα εξαρτώμενα τέκνα: 720 ευρώ μηνιαίες αγορές, 72 ευρώ μηναία ενίσχυση
Τα ανωτέρα ποσά θα πιστώνονται μηνιαίως σε ψηφιακή χρεωστική κάρτα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά σε καταστήματα λιανικού εμπορίου τροφίμων.
Σε περίπτωση που ο δικαιούχος επιλέξει κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό τα ποσά καταβάλλονται ανά τρίμηνο και το ύψος της ενίσχυσης ανέρχεται στο 80% των ανωτέρω ποσών.
Δικαιούχοι και κριτήρια ένταξης
Δικαιούχοι της ενίσχυσης είναι φυσικά πρόσωπα άγαμα ή έγγαμα ή σε κατάσταση χηρείας ή πρόσωπα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης ή εν διαστάσει ή διαζευγμένα. Ειδικά, για τους έγγαμους ή τα πρόσωπα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, δικαιούχος είναι ο υπόχρεος σε υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος κατά το άρθρο 67 του ν. 4172/2013 ή ένας εκ των δύο σε περίπτωση υποβολής χωριστής δήλωσης.
Τα φυσικά πρόσωπα δικαιούνται της ενίσχυσης, εφόσον πληρούν τα ακόλουθα κριτήρια:
Το ετήσιο συνολικό οικογενειακό εισόδημά τους, ανεξάρτητα από την πηγή προέλευσής του, πραγματικό και τεκμαρτό, ανέρχεται:
έως 16.000 ευρώ για άγαμο υπόχρεο ή υπόχρεο σε κατάσταση χηρείας ή εν διαστάσει και
24.000 ευρώ για έγγαμο υπόχρεο ή τους έγγαμους ή τα μέρη του συμφώνου συμβίωσης ή τα φυσικά πρόσωπα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης και έχουν υποβάλει κοινή φορολογική δήλωση χωρίς τέκνα, το οποίο προσαυξάνεται κατά 5.000 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο, άλλο εξαρτώμενο μέλος και φιλοξενούμενο μέλος του νοικοκυριού.
Ομοίως, για τη μονογονεϊκή οικογένεια το ως άνω εισόδημα ανέρχεται έως 24.000 ευρώ, το οποίο προσαυξάνεται κατά 5.000 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο, άλλο εξαρτώμενο μέλος και φιλοξενούμενο μέλος μετά το πρώτο. Στο ετήσιο συνολικό οικογενειακό εισόδημα δεν περιλαμβάνεται εκείνο το οποίο αθροιστικά απαλλάσσεται από το φόρο εισοδήματος.
Η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας, όπως αυτή προκύπτει από την πράξη διοικητικού προσδιορισμού ΕΝ.Φ.Ι.Α. του έτους 2022, υπόχρεου, συζύγου ή μέρους συμφώνου συμβίωσης και εξαρτώμενων, να μην υπερβαίνει το ποσό των 250.000 ευρώ για τους άγαμους, τους υπόχρεους σε κατάσταση χηρείας ή εν διαστάσει και το ποσό των 400.000 ευρώ για τους έγγαμους ή μέρη συμφώνου συμβίωσης και τις μονογονεϊκές οικογένειες.
Εξαιρούνται από τη χορήγηση της ενίσχυσης:
α) Τα φυσικά πρόσωπα, τα οποία δηλώνονται στη Δήλωση Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων ως εξαρτώμενα μέλη του υπόχρεου κατά το άρθρο 11 του ν. 4172/2013.
β) Τα φυσικά πρόσωπα, τα οποία δηλώνουν στη Δήλωση Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων ότι φιλοξενούνται.
γ) Τα φυσικά πρόσωπα που εμπίπτουν στο φόρο πολυτελούς διαβίωσης.
δ) Οι φορολογικοί κάτοικοι αλλοδαπής.
ε) Τα φυσικά πρόσωπα που δεν έχουν υποβάλλει οριστικά τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2021 έως και την 31η Δεκεμβρίου 2022.
Για τον προσδιορισμό των ανωτέρω εξαιρέσεων χρησιμοποιούνται τα δεδομένα της δήλωσης Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων του φορολογικού έτους 2021, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί κατά την 31η Δεκεμβρίου 2022 και άλλες πηγές.
Διαδικασία χορήγησης και χρήσης της ενίσχυσης
Ο δικαιούχος φυσικό πρόσωπο (ο υπόχρεος σε υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος ή ένας εκ των δύο συζύγων/μελών σε περίπτωση υποβολής χωριστής δήλωσης) εισέρχεται σε σχετική ηλεκτρονική πλατφόρμα στο gov.gr, με τους κωδικούς taxisnet, όπου πιστοποιείται η επιλεξιμότητα και πληροφορείται το μηνιαίο ύψος της ενίσχυσης.
Κατόπιν δύναται να επιλέξει τη χρήση ψηφιακής χρεωστικής κάρτας ή την λήψη της ενίσχυσης σε τραπεζικό λογαριασμό.
Σε περίπτωση λήψης της ενίσχυσης σε τραπεζικό λογαριασμό λαμβάνει το 80% του ύψους της ενίσχυσης, σε τριμηνιαία βάση και δύναται να κάνει χρήση του ποσού όπως επιθυμεί.
Σε περίπτωση χρήσης ψηφιακής χρεωστικής κάρτας, το πλήρες ποσό της ενίσχυσης πιστώνεται σε μηναία βάση και ειδικότερα η πρώτη πίστωση πραγματοποιείται πριν το τέλος του Φεβρουαρίου 2023 και στη συνέχεια εντός της πρώτης εβδομάδας κάθε μηνός.
Υπολογισμός κόστους / δικαιούχων
Τα εισοδηματικά κριτήρια εκτιμάται ότι τα καλύπτουν το 83% των νοικοκυριών και τα περιουσιακά το 95% των νοικοκυριών. Δυνητικοί ωφελούμενοι εκτιμούνται περί τα 3,2 εκατ. νοικοκυριά (εκ των 4,1 εκατ. νοικοκυριών) με περίπου 8,5 εκατ. μέλη (εκ των 10,4 εκατ. πληθυσμού).
Το μεσοσταθμικό όριο αγορών εκτιμάται στα περίπου 380 ευρώ και αφορούν αγορές ύψους περίπου 1,2 δισ. ευρώ μηνιαίως.
Το δημοσιονομικό κόστος για τους έξι μήνες, υπό την υπόθεση ότι περίπου τα μισά νοικοκυριά θα επιλέξουν τη χρήση χρεωστικής ψηφιακής χρεωστικής κάρτας ανέρχεται σε περίπου 650 εκατ. ευρώ.
Το σύνολο του κόστους θα καλυφθεί από το αποθεματικό του Προϋπολογισμού για την καταπολέμηση της ενεργειακής κρίσης.
