Η υλοποίηση του νέου μοντέλου της προπληρωμένης κάρτας για τους δικαιούχους των επιδομάτων, η μελέτη για την αύξηση των επιδομάτων από τους πόρους που θα εξοικονομηθούν από το νέο καθεστώς φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών και η ψηφιακή αναβάθμιση του Οργανισμού που θα περιορίσει τη γραφειοκρατία είναι οι τρεις βασικοί στόχοι της διοίκησης του Οργανισμού Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ) για το 2024. Οι δικαιούχοι επιδομάτων θα υποβάλλουν τα δικαιολογητικά τους σε ειδική πλατφόρμα και θα λάβουν την κάρτα από την τράπεζα στην οποία διαθέτουν λογαριασμό. Οπως επισημαίνει ο διοικητής του ΟΠΕΚΑ Kωνσταντίνος Ατσαλάκης-Γλούμης, η ένταξη των επιδομάτων στο σύστημα προπληρωμένης κάρτας θα γίνει σταδιακά, με στόχο το φθινόπωρο του 2024 το νέο σύστημα να έχει εφαρμοστεί στο σύνολο των υπό ένταξη επιδομάτων (όπως το τακτικό επίδομα ανεργίας, το επίδομα παιδιού και το επίδομα γέννησης). Οπως ξεκαθάρισε ο κ. Ατσαλάκης, από το σύστημα προπληρωμένης κάρτας θα εξαιρεθούν επτά κατηγορίες επιδομάτων, ανάμεσα στις οποίες είναι τα αναπηρικά και το επίδομα ανασφάλιστων υπερηλίκων.
– Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή της προπληρωμένης κάρτας;
Tο έργο της προπληρωμένης κάρτας, που θεσμοθετήθηκε με το νέο Ασφαλιστικό, βασίζεται στη φιλοσοφία ενός υφιστάμενου συστήματος, το οποίο εφαρμόζεται εδώ και πέντε χρόνια στο Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα (ΕΕΕ) που λαμβάνουν πάνω από 240.000 νοικοκυριά. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ωστόσο, δινόταν το ήμισυ του επιδόματος μέσω της κάρτας και το υπολειπόμενο ποσό δινόταν στους δικαιούχους στον δηλωθέντα λογαριασμό τους. Η υφιστάμενη μεταρρύθμιση, όμως, τώρα έχει διαφορετική αρχιτεκτονική: η πληρωμή των ηλεκτρονικών συναλλαγών και η ανάληψη από το ΑΤΜ θα γίνονται από την ίδια κάρτα.
Θέλω να δηλώσω εδώ ξεκάθαρα για τους συμπολίτες μας με αναπηρία που ανησυχούν ότι τα αναπηρικά επιδόματα δεν θα συμπεριληφθούν στην εφαρμογή της προπληρωμένης κάρτας. Ειδικότερα, εξαιρούνται από την προπληρωμένη κάρτα τα αναπηρικά επιδόματα, το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων, το επίδομα ομογενών προσφύγων, η εισοδηματική ενίσχυση οικογενειών ορεινών και μειονεκτικών περιοχών, τα έξοδα κηδείας σε περίπτωση θανάτου ανασφάλιστου υπερήλικα και το επίδομα στεγαστικής συνδρομής σε ανασφάλιστους υπερήλικες.
Ως προς τον χρονοπρογραμματισμό, μέχρι το πρώτο τετράμηνο του νέου έτους υπολογίζουμε να έχουμε ανάδοχο για τον διαγωνισμό του πληροφοριακού συστήματος, το οποίο θα υποστηρίξει την όλη μεταρρύθμιση.
Με βάση τα δεδομένα αυτά, το φθινόπωρο του 2024 θα έχει ξεκινήσει η εφαρμογή του συστήματος των προπληρωμένων καρτών για το σύνολο των υπό ένταξη επιδομάτων.
Στον σχεδιασμό του έργου της προπληρωμένης κάρτας προβλέπονται κίνητρα για όσους τη χρησιμοποιούν και επιλέγουν να μην κάνουν ανάληψη του υπολοίπου, αλλά να το χρησιμοποιήσουν σε ηλεκτρονικές συναλλαγές.
Τα κίνητρα αυτά ανέρχονται σε άνω των 8 εκατ. ευρώ συνολικά με τη μορφή bonus μέσω λοταρίας, κατά τα πρότυπα της φορολοταρίας της ΑΑΔΕ. Αναμένεται, όμως, να υπάρξουν και επιπλέον κίνητρα από την πλευρά των τραπεζών για την επιβράβευση της χρήσης της κάρτας άνω του 50% του αναλογούντος ποσού που θα ορίζεται νομοθετικά.
– Ποιο θα είναι το όφελος για τα δημόσια ταμεία;
Το όφελος που θα προκύψει από την εφαρμογή του προγράμματος της προπληρωμένης κάρτας έχει διάφορες διαστάσεις. Ενας πρωταρχικός στόχος του μέτρου είναι η απλοποίηση και ομογενοποίηση της διαδικασίας πληρωμής των επιδομάτων του ΟΠΕΚΑ και της ΔΥΠΑ, μειώνοντας το γραφειοκρατικό και διοικητικό κόστος καταβολής αυτών από τους φορείς που τα χορηγούν. Ενας δεύτερος είναι η διευκόλυνση του πολίτη, με την έκδοση μιας μόνο κάρτας χωρίς πρόσθετες επιβαρύνσεις.
Παράλληλα, η προπληρωμένη κάρτα συμβάλλει στην ενθάρρυνση των ηλεκτρονικών συναλλαγών προς όφελος των δημοσίων εσόδων και κατ’ επέκταση στην καταπολέμηση της μαύρης οικονομίας. Να σημειωθεί ότι το πρόγραμμα των προπληρωμένων καρτών στο Ταμείο Ανάκαμψης βασίστηκε στην εμπειρία από τη λειτουργία του ΕΕΕ, όπου και τότε η λογική ήταν ότι μέσω της χρήσης της κάρτας για τουλάχιστον το 50% του προϋπολογισμού του προγράμματος οι συναλλαγές να πραγματοποιούνταν μέσα από τα επίσημα κανάλια της οικονομίας και έτσι ένα σημαντικό ποσό να επιστρέφει στα δημόσια ταμεία μέσω της είσπραξης του ΦΠΑ.
Σε κάθε περίπτωση, μένει να δούμε από την εφαρμογή του μέτρου το πραγματικό όφελος που θα προκύψει για τα δημόσια ταμεία.
– Ποιο είναι το όφελος από τον χριστουγεννιάτικο μποναμά προς τους δικαιούχους του επιδόματος παιδιού;
Στο πλαίσιο της οικονομικής ενίσχυσης των ευάλωτων πολιτών πριν από τα Χριστούγεννα , 800.000 δικαιούχοι του επιδόματος παιδιού έλαβαν ήδη επιπλέον μιάμιση μηνιαία δόση επιδόματος. Παραδείγματος χάριν, ζευγάρι με δύο τέκνα με χαμηλά εισοδήματα το οποίο λάμβανε κανονικά 140 ευρώ, έλαβε για τον Δεκέμβριο, συνολικά, 350 ευρώ. Το συνολικό κόστος για τη στήριξη 2,3 εκατομμυρίων ευάλωτων συμπολιτών μας πριν από τις γιορτές με τη χορήγηση έκτακτων επιδομάτων ανέρχεται σε 352 εκατ. ευρώ. Ειδικά για τους δικαιούχους του επιδόματος παιδιού να υπενθυμίσουμε ότι η πλατφόρμα υποβολής αιτήσεων θα παραμείνει ανοικτή έως τις 15 Ιανουαρίου 2024.
– Εχετε υπολογίσει περίπου πόσοι δικαιούχοι επιδομάτων ελεύθεροι επαγγελματίες θα χάσουν το επίδομα παιδιού και το ΕΕΕ λόγω της θέσπισης τεκμηρίων;
Βάσει του φορολογικού νομοσχεδίου, το οποίο προβλέπει πιο δίκαιη κατανομή φορολογικών βαρών από την υφιστάμενη κατάσταση, το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα έχει καθοριστεί στις 10.920 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι όντως ένας αριθμός ελεύθερων επαγγελματιών θα επηρεαστεί από την αλλαγή αυτή ως προς τη λήψη του επιδόματος.
Σύμφωνα με το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, το 47% των ελεύθερων επαγγελματιών πληρώνει φόρο έως και 1.000 ευρώ τον χρόνο, το οποίο σε αριθμούς σημαίνει ότι 340.000 ελεύθεροι επαγγελματίες δηλώνουν εισόδημα έως 9.870 ευρώ και ότι μια μερίδα αυτών -συγκεκριμένα 21.000- είναι λήπτες του ΕΕΕ.
Οπως τόνισε και ο πρωθυπουργός, το συγκεκριμένο νομοσχέδιο αποτελεί μια μεταρρύθμιση κοινωνικής δικαιοσύνης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ετήσιος προϋπολογισμός για το επίδομα παιδιού αγγίζει το 1 δισ. ευρώ. Το ποσό που θα εξοικονομηθεί από τη μείωση του αριθμού των ελεύθερων επαγγελματιών αναμένεται να κυμανθεί περί τα 100 εκατ. ευρώ.
Παρ’ όλα αυτά, λόγω και της δυναμικής φύσης του προγράμματος δεν υπάρχει ακόμη ο ακριβής αριθμός των ελεύθερων επαγγελματιών που θα επηρεαστούν ως προς τη λήψη του επιδόματος παιδιού.
Να σημειωθεί ότι το ποσό που θα εξοικονομηθεί, θα αναδιανεμηθεί σε αύξηση για την αποτελεσματικότερη στόχευση των κοινωνικών μεταβιβάσεων. Εντός του 2024 θα συσταθεί επιστημονική ομάδα στο υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας που θα επεξεργαστεί το θέμα και θα υποβάλει προτάσεις.
– Σε τι θα ωφελήσει πρακτικά τους δικαιούχους η ψηφιακή αναβάθμιση του οργανισμού και η απλούστευση των διαδικασιών;
Ο ΟΠΕΚΑ παρέχει ενισχύσεις και υπηρεσίες σε πάνω από 2 εκατομμύρια συμπολίτες μας. Με μία ματιά στο μέλλον, η αναβάθμιση του φορέα και η καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη αποτελούν στρατηγικούς μας στόχους.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός του ΟΠΕΚΑ αποσκοπεί στη διασφάλιση αποτελεσματικής και ισότιμης πρόσβασης σε όλες τις κοινωνικές παροχές, εξυπηρετώντας τον πολίτη ψηφιακά, αυτοματοποιημένα και εξ αποστάσεως. Στο πλαίσιο της ψηφιοποίησης, πρακτικά, θα δημιουργηθεί μια ενιαία φόρμα αίτησης για όλες τις παροχές σε χρήμα και είδος που υλοποιούνται σε εθνικό επίπεδο με όλες τις απαραίτητες διαλειτουργικότητες μεταξύ των σχετικών μητρώων, προκειμένου να αντλούνται αυτοματοποιημένα τα στοιχεία των πολιτών και η απονομή των επιδομάτων να γίνεται αυτοματοποιημένα με πλήρη διαφάνεια και αξιοκρατία.
Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το επίδομα των ανασφάλιστων υπερηλίκων, στο οποίο μέχρι και σήμερα απαιτείται η προσκόμιση έγχαρτων δικαιολογητικών σε φυσικό φάκελο. Η ψηφιοποίηση ολόκληρης της διαδικασίας απονομής του επιδόματος θα έχει διπλό όφελος για τον πολίτη. Λόγω των νέων διαλειτουργικοτήτων των συστημάτων, από τη μία θα ενισχυθεί η ταχύτητα απονομής της παροχής και από την άλλη θα μειωθεί η επιβάρυνση προς τον πολίτη και τις δημόσιες υπηρεσίες, με την αυτόματη άντληση δεδομένων και τη μη απαίτηση προσκόμισης οποιουδήποτε δικαιολογητικού.
ΚΙΝΗΤΡΑ
Για όσους χρησιμοποιούν προπληρωμένη κάρτα και επιλέγουν να μην κάνουν ανάληψη του υπολοίπου, αλλά να το χρησιμοποιήσουν σε ηλεκτρονικές συναλλαγές, προβλέπονται κίνητρα που ανέρχονται
σε άνω των 8 εκατ. ευρώ συνολικά με τη μορφή bonus μέσω λοταρίας. Αναμένεται,
όμως, να υπάρξουν και επιπλέον κίνητρα από την πλευρά των τραπεζών για την επιβράβευση
της χρήσης της κάρτας άνω του 50% του αναλογούντος ποσού που θα ορίζεται νομοθετικά
