Αν σας έλεγαν ότι τα κάσιους ή τα μήλα έχουν επικάλυψη από σάλια εντόμων θα το πιστεύατε; Ίσως να μην ακούγεται τόσο ευχάριστο, ωστόσο είναι αληθινό και μπορείτε να το εντοπίσετε εύκολα, αρκεί να αναζητήσετε στις ετικέτες τροφίμων το πρόσθετο: shellac. Η χρήση του είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη λόγω της φυσικής του προέλευσης και των ιδιοτήτων του, ενώ συχνά αναγράφεται στη λίστα των συστατικών με την ονομασία E904. Εναλλακτικά, μπορεί να το συναντήσετε και ως σελάκ, σιλάκ, σελάκη, γομαλάκα, λάκκα.
Τι είναι το shellac;
To shellac είναι ένα φυσικό ρητινώδες γλάσο που αποτελείται από ζωικής προέλευσης ρητίνη, χρωστική ουσία και κερί. Η ρητίνη αυτή παράγεται από την έκκριση υγρών (σάλιου) του μικροσκοπικού εντόμου Kerria lacca. Πρόκειται για ένα έντομο που βρίσκεται κυρίως στις χώρες της Ανατολικής, Νότιας και Νοτιοανατολικής Ασίας, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, της Ινδίας, της Ταϊλάνδης, του Βιετνάμ και της Μιανμάρ.
Η ρητίνη shellac έχει εξαιρετικές ιδιότητες σχηματισμού μεμβράνης (φιλμ), είναι ανθεκτικό στο νερό και χρησιμοποιείται ευρέως ως επικάλυψη σε βρώσιμα συστατικά.
Σε ποια τρόφιμα το βρίσκουμε;
Ως ρητίνη ζωικής προέλευσης, έχει φυσικές ιδιότητες και καλή βιοσυμβατότητα – διασπάται εύκολα. Είναι ένα υλικό επικάλυψης που χρησιμοποιείται ως γυαλιστικό για να δίνει στα προϊόντα λαμπερή εμφάνιση, να διατηρεί την υγρασία και να προστατεύει το τρόφιμο από την οξείδωση. Η παράταση της διάρκειας ζωής στα φρούτα, τους ξηρούς καρπούς και διάφορα ζαχαρώδη, είναι ο σημαντικότερος λόγος που χρησιμοποιείται ευρέως από τη βιομηχανία των τροφίμων.
Πιο συγκεκριμένα, το shellac χρησιμοποιείται σε καραμέλες, ζελεδάκια και άλλα ζαχαρωτά, σε σοκολάτες και dragées γιατί δίνει γυαλιστερό φινίρισμα και λαμπερή εμφάνιση. Επίσης, θα το βρείτε σε φρούτα όπως μήλα, μπανάνες, ντομάτες, πιπεριές, εσπεριδοειδή, ροδάκινα, αχλάδια, πεπόνια που επικαλύπτονται για να διατηρούνται φρέσκα και λαμπερά. Σε ξηρούς καρπούς όπως φιστίκια, κάσιους, φουντούκια καθώς βελτιώσει την εμφάνιση και τα προστατεύσει από την υγρασία. Τέλος, χρησιμοποιείται σε συμπληρώματα διατροφής, για τις επικαλύψεις δισκίων και καψουλών.
Είναι ασφαλές;
Το shellac θεωρείται ασφαλές για κατανάλωση και ελέγχεται από τις αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές, όπως τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) και την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA). Τον Αύγουστο του 2024, επαναξιολογήθηκε το shellac (E 904) ως πρόσθετο τροφίμων και έγινε νέα αίτηση για την επέκταση της χρήσης του σε διαιτητικά τρόφιμα για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς. Συνακόλουθα, συστάθηκε ο διαχωρισμός των προδιαγραφών του E 904 ανάλογα με τη διαδικασία παρασκευής, τη χημική λεύκανση και τον φυσικό αποχρωματισμό.
Γιατί δεν είναι κατάλληλο για vegan
Το shellac δεν είναι κατάλληλο για vegan διατροφή καθώς προέρχεται από τις εκκρίσεις του θηλυκού εντόμου Kerria lacca. Παρόλο που είναι φυσικό προϊόν, η διαδικασία παραγωγής του περιλαμβάνει τη συλλογή των εκκρίσεων από τα δέντρα όπου ζουν τα έντομα, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τις αρχές της vegan φιλοσοφίας, η οποία αποφεύγει τη χρήση οποιουδήποτε ζωικού προϊόντος. Επομένως, τα τρόφιμα που περιέχουν shellac (ή E904) δεν θεωρούνται vegan.
