Το Ισραήλ αναδεικνύεται η πιο δυναμική αγορά για την Ελλάδα με τη μεγαλύτερη αύξηση των διαθέσιμων αεροπορικών θέσεων προς τους ελληνικούς προορισμούς φέτος το καλοκαίρι, σε μια σεζόν όπου τα εισοδήματα των Ευρωπαίων πιέζονται λόγω των πληθωριστικών πιέσεων και της γενικότερης ανόδου των τιμών από τα αεροπορικά εισιτήρια μέχρι τη διαμονή. Στο top 5 των αγορών με τον μεγαλύτερο αριθμό διαθέσιμων αεροπορικών θέσεων το καλοκαίρι του 2023 για την Ελλάδα, η πρωτιά ανήκει στους Βρετανούς με πάνω από 5,2 εκατ. διαθέσιμες θέσεις και ακολουθούν οι Γερμανοί, οι Ιταλοί, οι Γάλλοι και για πρώτη φορά οι Ισραηλινοί.
Συνολικά για τη χώρα μας, η οποία δέχεται τον μεγαλύτερο όγκο των ξένων επισκεπτών της από αέρος, με ένα σχεδόν 67% των αφίξεων των ξένων τουριστών να πραγματοποιείται την περίοδο του Ιουλίου – Αυγούστου – Σεπτεμβρίου, το πρόσημο, με σχεδόν 25 εκατ. διαθέσιμες θέσεις, παραμένει θετικό φέτος ως προς τον προγραμματισμό των αεροπορικών στο σύνολο της θερινής περιόδου που ξεκίνησε τον Μάρτιο έως και τον Οκτώβριο.
Το νούμερο όπως προκύπτει από την επεξεργασία των στοιχείων του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝSΕΤΕ) είναι υψηλότερο κατά 4,4% (με στοιχεία έως 6 Ιουνίου δεδομένου ότι τα νούμερα μεταβάλλονται ανά εβδομάδα) σε σύγκριση με τις επίσης υψηλές επιδόσεις του 2022, που ήταν ιστορικά και η πιο δυνατή χρονιά, πάνω ακόμη και από το 2019 όσον αφορά την προσφορά από πλευράς των αεροπορικών για τους ελληνικούς προορισμούς. Μάλιστα, όπως αναφέρουν κορυφαίοι τουριστικοί παράγοντες, το νούμερο των 24,95 εκατ. διαθέσιμων θέσεων αποτελεί και έναν πρόδρομο, θετικό δείκτη για την πορεία του φετινού καλοκαιριού, χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει ότι θα καλυφθούν στο σύνολό τους, αφού αφορούν την προσφορά και όχι τις τελικές πληρότητες των αεροπλάνων. Με βάση πάντως την ήδη καταγεγραμμένη ζήτηση, στο πρώτο τετράμηνο του 2023 η συνολική επιβατική κίνηση στα ελληνικά αεροδρόμια (εσωτερικού – εξωτερικού) σύμφωνα με τα στοιχεία της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας έχει φτάσει τα 11,2 εκατ., με αύξηση 7,4% σε σχέση με το 2019, οπότε και γίνεται η σύγκριση, αφού πέρυσι στο ξεκίνημα της χρονιάς ίσχυαν ακόμη ταξιδιωτικοί περιορισμοί λόγω της πανδημίας.
Η εικόνα ανά ξένη αγορά
Από την άλλη πλευρά, το γεγονός ότι καταγράφονται λιγότερες διαθέσιμες αεροπορικές θέσεις σε ορισμένες από τις σημαντικότερες ευρωπαϊκές αγορές που τροφοδοτούν συνολικά τους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς σε όλη τη Μεσόγειο, από την Ισπανία μέχρι την Τουρκία, είναι και ένα ενδεικτικό στοιχείο των πιέσεων στις τσέπες των Ευρωπαίων φέτος, σε συνδυασμό και με άλλες παραμέτρους, όπως οι ήδη αυξημένες απεργιακές κινητοποιήσεις και οι καθυστερήσεις σε ευρωπαϊκά αεροδρόμια. Σε σχέση με τις σαφώς υψηλότερες τιμές φέτος στο ταξιδιωτικό πακέτο, είναι χαρακτηριστική η διαπίστωση από την TUI, τον μεγαλύτερο ταξιδιωτικό οργανισμό στην Ευρώπη που διακινεί 21 εκατομμύρια τουρίστες σε κορυφαίους ευρωπαϊκούς -και όχι μόνο- προορισμούς, ότι οι μέσες τιμές εμφανίζονται κατά 26% υψηλότερες σε σύγκριση με το καλοκαίρι του 2019. Ακριβώς οι υψηλές τιμές και οι πιέσεις στα εισοδήματα των Ευρωπαίων φέτος είναι και από τους καθοριστικούς παράγοντες για τη συνέχεια της σεζόν σε όλη τη Μεσόγειο.
Για την Ελλάδα αυτή τη στιγμή καταγράφεται μείωση του προγραμματισμού των πτήσεων από τη γερμανική αγορά, με ένα σύνολο φέτος 4,33 εκατ. διαθέσιμων θέσεων, μειωμένο κατά 6,7% έναντι των 4,64 εκατ. του 2022, όπως και από τη Γαλλία με μείωση κατά 8,2% έναντι του 2022, με συνολικά 1,63 εκατ. διαθέσιμες θέσεις φέτος.
Αντίθετα, στην περίπτωση των πρώτων για την Ελλάδα Βρετανών με 5,24 εκατ. διαθέσιμες θέσεις φέτος, καταγράφεται αύξηση 4,6% έναντι του 2022. Οι επισκέπτες από το Ηνωμένο Βασίλειο φαίνεται ότι θα συνεχίσουν το θετικό σερί της περασμένης χρονιάς, οπότε οι ελληνικοί προορισμοί δέχθηκαν σχεδόν 4,5 εκατ. Βρετανούς τουρίστες. Αυτό άλλωστε προκύπτει ως συμπέρασμα και από την τελευταία έρευνα της Easyjet -η οποία παρεμπιπτόντως έχει αυξήσει σημαντικά την παρουσία της στους ελληνικούς προορισμούς φέτος– σε ένα δείγμα 2.000 Βρετανών, οι οποίοι τοποθετούν τις καλοκαιρινές διακοπές στις πρώτες τους προτεραιότητες, παρά την οικονομική κρίση: πάνω από το ήμισυ των ερωτηθέντων δηλώνει ότι φέτος είναι βασική του επιδίωξη οι καλοκαιρινές διακοπές, με 3 στους 4 (ποσοστό 74%) να σχεδιάζουν μια απόδραση σε ευρωπαϊκό προορισμό, με την Ισπανία (23%), την Ελλάδα (9%) και τη Γαλλία (5%) να είναι οι δημοφιλέστεροι προορισμοί.
Οι Γερμανοί -πέρυσι ήρθαν στην Ελλάδα 4,35 εκατ.- τη φετινή χρονιά εμφανίζονται εσχάτως σαφώς πιο συγκρατημένοι και επιφυλακτικοί ως προς τις δαπάνες τους, κάτι που αποτυπώνεται και στις κρατήσεις από το Πάσχα και μετά σε δημοφιλείς για τους ίδιους προορισμούς, όπως η χώρα μας και η Ισπανία. Επιπλέον, δεν είναι τυχαίο φέτος ότι η Τουρκία αλλά και η Αίγυπτος φιγουράρουν λόγω τιμής στις πρώτες θέσεις των προτιμήσεων των Γερμανών και ακολουθούν οι ισπανικοί και οι ελληνικοί προορισμοί. Στην περίπτωση της Γαλλίας, η οποία είναι και αυτή στις κορυφαίες αγορές εισερχόμενου τουρισμού για τη χώρα μας, οι απεργιακές κινητοποιήσεις ταλανίζουν σταθερά μέσα στο 2023 την αεροπορική κίνηση και τις αεροπορικές, κάτι που εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί και το καλοκαίρι και μάλιστα όχι μόνο στα γαλλικά αεροδρόμια. Ο κλάδος ανά την Ευρώπη αναμένει νέο κύμα απεργιών μέσα στον Ιούνιο, με τους εργαζομένους στις αερομεταφορές να αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο κινητοποιήσεων στο peak της σεζόν, μέσα στον Ιούλιο και τον Αύγουστο.
Εντυπωσιακά για την Ελλάδα φέτος το καλοκαίρι είναι τα νούμερα του Ισραήλ, που πλέον περιλαμβάνεται στο top 5 των μεγαλύτερων αγορών: το καλοκαίρι του 2023 οι διαθέσιμες αεροπορικές θέσεις στη σύνδεση Ελλάδας – Ισραήλ αγγίζουν, με
βάση τα στοιχεία έως 6/6, τις 960 χιλιάδες, παρουσιάζοντας τη μεγαλύτερη αύξηση από όλες τις μεγάλες ξένες αγορές, σε ποσοστό κοντά στο 65% σε σχέση με τις 581 χιλιάδες του 2022. Μάλιστα οι αφίξεις των Ισραηλινών δεν περιορίζονται μόνο στους μεγάλους τουριστικούς προορισμούς της Ρόδου και του Ηρακλείου ή στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, αλλά επεκτείνονται και στην ηπειρωτική Ελλάδα, στην Ηπειρο, στο αεροδρόμιο των Ιωαννίνων και στην Πελοπόννησο στο αεροδρόμιο της Καλαμάτας.
Τα αεροδρόμια που πρωταγωνιστούν
Πάντως, ανά αεροδρόμιο και προορισμό, από τα στοιχεία της καλοκαιρινής σεζόν του 2023 είναι παραπάνω από εμφανής η ανάκαμψη των δύο μεγαλύτερων αστικών κέντρων, σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, με την πρωτεύουσα μάλιστα να καταγράφει διψήφιο ποσοστό αύξησης των διαθέσιμων θέσεων σε σύγκριση με πέρυσι, συνεχίζοντας τις θετικές επιδόσεις της χειμερινής περιόδου. Οι μεγάλοι νησιωτικοί τουριστικοί προορισμοί σε Κρήτη και Ρόδο παραμένουν και φέτος σταθερές αξίες, σύμφωνα με τον προγραμματισμό των αεροπορικών, όπως και οι προορισμοί του Ιονίου που καταγράφουν άνοδο. Από την άλλη πλευρά, μείωση προσφοράς και μάλιστα σε διψήφιο ποσοστό καταγράφουν οι δύο premium προορισμοί της χώρας, Μύκονος και Σαντορίνη, γεγονός το οποίο αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στις τιμές και τον έντονο ανταγωνισμό από αντίστοιχους προορισμούς στη Μεσόγειο, όπως π.χ. η Ιμπιζα.
Αναλυτικότερα, από το σύνολο των 24,91 εκατ. διαθέσιμων αεροπορικών θέσεων την περίοδο Μαρτίου – Οκτωβρίου, το 1/3 ή αλλιώς πάνω από τα 8,14 εκατ., αφορούν το αεροδρόμιο της Αθήνας, με μια αύξηση πλέον του 15% σε σύγκριση με τη θερινή περίοδο του 2022. Με βάση τα στοιχεία έως 6/6, στο +13,5% είναι ήδη το «Μακεδονία», έχοντας ξεπεράσει το ψυχολογικό όριο των 2 εκατ. διαθέσιμων θέσεων για φέτος το καλοκαίρι, ενώ αύξηση κατά 2,3% έναντι του 2022, με 2,6 εκατ. προσφερόμενες θέσεις, είναι η Ρόδος, η οποία είναι από τους προορισμούς που έχει ξεκινήσει νωρίτερα τη σεζόν φέτος, με ενδεικτικό ότι μόνο μέσα σε αυτό το Σαββατοκύριακο αναμένεται να δεχτεί κοντά στις 100 πτήσεις τσάρτερ. Αυξημένη κατά 1,9% είναι η προσφορά φέτος στο Ηράκλειο, με 3,47 εκατ. διαθέσιμες θέσεις ενώ οριακή μείωση κατά 1% σημειώνεται στα Χανιά με 1,22 εκατ. θέσεις φέτος. Η Κρήτη πάντως, μαζί με τη Ρόδο, βρίσκεται στο επίκεντρο των μελλοντικών σχεδιασμών των αεροπορικών, με χαρακτηριστική την περίπτωση του μεγαλύτερου εγχώριου αερομεταφορέα, της Aegean, που βλέπει στο νησί την ευκαιρία για σταδιακή ενίσχυση του πτητικού της προγράμματος και στη διάρκεια του χειμερινού προγραμματισμού. Ενδεικτικά, φέτος το καλοκαίρι η εταιρεία θα επιχειρεί απευθείας από το Ηράκλειο σε 41 προορισμούς -38 εξωτερικού και 3 εσωτερικού-, με 1,7 εκατ. προσφερόμενες θέσεις, αυξημένες κατά 7% έναντι του 2022.
Οι δύο ακριβότεροι προορισμοί της χώρας, Μύκονος και Σαντορίνη, είναι από τους πιο μεγάλους και δημοφιλείς, με μειωμένη την προσφορά τη θερινή σεζόν του 2023 σε ποσοστό 18,5% και 17,4% αντίστοιχα: στη Σαντορίνη οι διαθέσιμες αεροπορικές θέσεις φέτος αγγίζουν τις 872.000, ενώ στο Νησί των Ανέμων είναι στις 696.000. Η μείωση αποτυπώνεται και στα επίσημα στοιχεία της Fraport Greece που τρέχει τα δύο αεροδρόμια, αφού για το πρώτο τετράμηνο του 2023 καταγράφεται πτώση κατά 7,5% στο Νησί των Ανέμων (78,6 χιλιάδες επιβάτες) και κατά 8,2% στη Σαντορίνη (260.000 επιβάτες), ενώ και ο Μάιος, κατά τις πληροφορίες, έχει κινηθεί σαφώς χαμηλότερα των προσδοκιών. Από τις βασικές αιτίες, πέραν των τιμών αλλά και του καιρού που μπορεί να έχει επηρεάσει τις κρατήσεις της τελευταίας στιγμής, φαίνεται ότι είναι και το ζήτημα των εργαζομένων, οι οποίοι εξακολουθούν να λείπουν φέτος από τον κλάδο της φιλοξενίας πανευρωπαϊκά. Πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για 5άστερους προορισμούς όπου η αναλογία εργαζομένων ανά επισκέπτη είναι μεγαλύτερη και κάποιες μονάδες εποχικού χαρακτήρα προτίμησαν να μεταθέσουν για λίγο αργότερα την έναρξη της λειτουργίας τους προκειμένου να βρουν το κατάλληλο προσωπικό ώστε να διατηρήσουν το ίδιο, υψηλό επίπεδο παρεχόμενων υπηρεσιών.
