Τα πρόσφατα γεγονότα, με την χρεοκοπία του ανταλλακτηρίου FTX, κατέστησαν σαφή την ανάγκη που υπάρχει να ρυθμιστεί η αγορά των κρυπτονομισμάτων, μια βιομηχανία που ξεκίνησε από το μηδέν και έφτασε τα 3 τρισεκατομμύρια δολάρια σε κεφαλαιοποίηση πριν από έναν χρόνο, γράφει ο νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν στους New York Times.
Σύμφωνα με τον ίδιο τον Κρούγκμαν ωστόσο, ο κλάδος των κρυπτονομισμάτων ίσως να μην επιβίωνε της όποιας ρύθμισης.
Τα Crypto έφτασαν στο αποκορύφωμα της δημόσιας προβολής τους διεθνώς πέρυσι, όταν προβλήθηκε για πρώτη φορά το διαφημιστικό σποτ του Ματ Ντέιμον «Fortune favors the brave» με χορηγό το ανταλλακτήριο Crypto.com που έχει την έδρα του στη Σιγκαπούρη. Την εποχή εκείνη το Bitcoin, το πιο διάσημο κρυπτονόμισμα, πωλούταν για 60.000 δολάρια.
Πλέον, η τιμή ενός Bitcoin έχει υποχωρήσει κάτω από τα 17.000 δολάρια. Με άλλα λόγια, όσοι επένδυσαν σε αυτό πέρυσι, έπειτα από τη διαφήμιση του Ματ Ντέιμον, έχουν τώρα χάσει περίπου το 70% της επένδυσής τους.
Από την άλλη πλευρά βέβαια, δεν είναι παράξενο ούτε πρωτοφανές που οι τιμές πέφτουν. Αντιθέτως, είναι κάτι που συμβαίνει συνέχεια, με φόντο διαφορετικά περιουσιακά στοιχεία. Για παράδειγμα, όσοι αγόρασαν πέρυσι μετοχές στη Meta, μητρικής του Facebook, έχουν τώρα πια χάσει περίπου όσα έχασαν και όσοι επένδυσαν πέρυσι σε Bitcoin.
Η πτώση των τιμών δεν σημαίνει ότι τα κρυπτονομίσματα είναι καταδικασμένα, σύμφωνα με τον Κρούγκμαν. Οι κύκλοι που τα προωθούν δεν πρόκειται να το βάλουν κάτω. Ενδεικτικά, σύμφωνα με την Washington Post, πολλοί από τους λογαριασμούς που έσπευσαν να εγγραφούν στο Twitter Blue Verified, την εκ του αποτελέσματος απιτυχημένη προσπάθεια του Έλον Μασκ να αποσπάσει χρήματα από τους χρήστες του Twitter, ήταν λογαριασμοί που προωθούν την κερδοσκοπία μέσω κρυπτονομισμάτων.
Η πτώση των τιμών, λοιπόν, από μόνη της δεν σημαίνει ότι τα κρυπτονομίσματα είναι καταδικασμένα.
Από την άλλη πλευρά ωστόσο, το γεγονός ότι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο των κρυπτονομισμάτων (FTX, Terra) καταρρέουν και χρεοκοπούν φανερώνει περισσότερα αναφορικά με την ουσία των εξελίξεων, σύμφωνα με τον Κρούγκμαν.
Το ερώτημα που πρέπει να θέσουμε, γράφει ο νομπελίστας Αμερικανός οικονομολόγος στους New York Times, είναι γιατί δημιουργήθηκαν εξαρχής τέτοιου τύπου εταιρείες / ανταλλακτήρια.
Διότι, όπως υπενθυμίζει ο Κρούγκμαν επικαλούμενος όσα αναφέρονται στο κείμενο – όραμα («Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System») του 2008 από το οποίο ξεκίνησε ολόκληρο το σχετικό με τα κρυπτονομίσματα κίνημα, η αρχική ιδέα πίσω από τα κρυπτονομίσματα είχε να κάνει με την παράκαμψη των όποιων χρηματοπιστωτικών / τραπεζικών ιδρυμάτων.
Η ιδέα ενός νομισματικού συστήματος που δεν θα απαιτούσε την προηγούμενη εμπιστοσύνη στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ήταν ενδιαφέρουσα και αναμφισβήτητα άξιζε να δοκιμαστεί, γράφει ο Πολ Κρούγκμαν στους NY Times.
Δεκατέσσερα χρόνια ωστόσο έπειτα από το 2008, τα κρυπτονομίσματα δεν έχουν ακόμη αναλάβει κάποιες από τις πιο παραδοσιακές λειτουργίες του χρήματος και, ως εκ τούτου, παραμένουν εκτός των συνηθισμένων καθημερινών οικονομικών συναλλαγών. Η αξία τους είναι πολύ ασταθής ενώ, στην πραγματικότητα, είναι λίγοι οι επενδυτές που κρατούν οι ίδιοι τα crypto keys που έχουν στην κατοχή τους.
Αντιθέτως, τα κρυπτονομίσματα αγοράζονται και πωλούνται σε μεγάλο βαθμό μέσω ανταλλακτηρίων όπως είναι το Coinbase και, ναι, το FTX, που παίρνουν τα χρήματά των επενδυτών και κρατούν crypto tokens στο όνομά τους.
Αυτά τα ανταλλακτήρια είναι, όμως, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και η ικανότητά τους να προσελκύουν επενδυτές εξαρτάται από την εμπιστοσύνη που εμπνέουν σε αυτούς τους επενδυτές. Με άλλα λόγια, το crypto οικοσύστημα έχει εξελιχθεί σε αυτό ακριβώς που υποτίθεται ότι θα αντικαθιστούσε: ένα σύστημα χρηματοπιστωτικών διαμεσολαβητών η ικανότητα των οποίων να λειτουργούν εξαρτάται από την αξιοπιστία τους.
Η εμπιστοσύνη στα συμβατικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα βασίζεται εν μέρει στα κράτη και στα ρυθμιστικά πλαίσια που τα κράτη έχουν επιβάλει. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ, για παράδειγμα, εποπτεύει τις τράπεζες, ρυθμίζει τους κινδύνους που εκείνες μπορούν να αναλάβουν και εγγυάται πολλές καταθέσεις. Αντιθέτως, τα κρυπτονομίσματα λειτουργούν σε μεγάλο βαθμό χωρίς επίβλεψη.
Παλαιότερες προβλέψεις για το επικείμενο τέλος των κρυπτονομισμάτων αποδείχθηκαν λανθασμένες. Το Bitcoin δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί εύκολα ως μέσο συμβατικών καθημερινών συναλλαγών (ούτε ο χρυσός μπορεί) πλην όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να έχει αξία.
Ωστόσο, εάν η κυβέρνηση επιβάλει ένα ρυθμιστικό πλαίσιο στις crypto firms, ένα πλαίσιο που θα θέτει μεταξύ άλλων και όρια στο μέγεθος των αποδόσεων που θα έχουν οι επενδύσεις σε κρυπτονομίσματα, τότε διερωτάται κανείς ποια θα είναι τα πλεονεκτήματα που θα έχουν αυτές οι crypto firms έναντι των συμβατικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
Ακόμα κι αν η αξία του Bitcoin δεν υποχωρήσει στο μηδέν (αν και θα μπορούσε), η βιομηχανία των κρυπτονομισμάτων υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να αρχίσει να οδεύει προς την λήθη, καταλήγει ο Κρούγκμαν.
