Οι πολυεθνικές εταιρείες και οι εμπορικές τους πρακτικές έχουν έρθει στο φως σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), καθώς πλήττουν τον ανταγωνισμό, την ενιαία αγορά και την τσέπη των καταναλωτών.
Το πρόστιμο – μαμούθ στην Mondelez αποτελεί μόνο ένα επεισόδιο στην προσπάθεια που έχουν ξεκινήσει κράτη-μέλη της ΕΕ, ανάμεσα τους και η Ελλάδα, προκειμένου να κινήσουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο την ανάγκη για περιορισμό των πρακτικών των πολυεθνικών εταιρειών. Έρευνα της ολλανδικής κυβέρνησης διαπίστωσε ότι οι πρακτικές που ακολουθούν οι εν λόγω εταιρείες με την διαφορετική τιμή πώλησης στους λιανοπωλητές κάθε χώρας, εφαρμόζονται σε 1 στα 25 προϊόντα, με τιμές κατά μέσο όρο 10% υψηλότερες σε κάποιες αγορές από ό,τι στις φθηνότερες.
Μελέτη της Κομισιόν σε 16 κράτη μέλη το 2020 διαπίστωσε ότι αυτές οι αθέμιτες πρακτικές κοστίζουν στους καταναλωτές 14,1 δισ. ευρώ ετησίως.
Και αυτό διότι, ειδικά σε περίοδο υψηλών τιμών καταναλωτή, οι λεγόμενες τακτικές «εδαφικού περιορισμού» που ακολουθούν οι πολυεθνικές, οδηγούν σε άνοδο των τιμών στη λιανική αγορά, πλήττοντας τους Ευρωπαίους καταναλωτές, καθώς εμποδίζουν τους λιανοπωλητές να αγοράζουν από αγορές που είναι φθηνότερα.
Το προφίλ των πολυεθνικών εταιρειών στην ΕΕ
Σύμφωνα με την έρευνα της Κομισιόν, το 2022, 146.427 πολυεθνικοί όμιλοι επιχειρήσεων δραστηριοποιούνταν στις χώρες της ΕΕ και στην Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ), με προσωπικό πάνω από 47 εκατομμύρια άτομα – δηλαδή περίπου το 28% των εργαζομένων στην ευρωπαϊκή επιχειρηματική οικονομία εργάζονταν για έναν πολυεθνικό όμιλο επιχειρήσεων.
Τα περισσότερα από αυτά τα άτομα εργάζονταν για πολυεθνικό όμιλο επιχειρήσεων που ελέγχεται από χώρα της ΕΕ ή της ΕΖΕΣ (76% και 7% αντίστοιχα). Η πλειοψηφία εργαζόταν σε έναν μικρό αριθμό μεγάλων ομίλων που απασχολούσαν περισσότερα από 1000 άτομα (82%), είχαν περισσότερες από 5 οικονομικές δραστηριότητες (73%) και ήταν παρόντες σε περισσότερες από 6 χώρες της ΕΕ – ΕΖΕΣ (64%).
Οι τρεις πιο διαδεδομένες οικονομικές δραστηριότητες από την άποψη της μεγαλύτερης απασχόλησης είναι:
- μεταποίηση (35%)
- χονδρικό και λιανικό εμπόριο – επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσικλετών (16%)
- χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες (8%).
Εντός της μεταποίησης, οι τρεις πρώτες δραστηριότητες είναι:
- κατασκευή μηχανοκίνητων οχημάτων, ρυμουλκούμενων και ημιρυμουλκούμενων (5%)
- κατασκευή μηχανημάτων και εξοπλισμού (5%)
- κατασκευή προϊόντων διατροφής (3%).
