Στον ασφυκτικό κλοιό των χαμηλών θερμοκρασιών που αυξάνουν την ζήτηση σε ηλεκτρική ενέργεια και πυροδοτούν ένα νέο ράλι τιμών αλλά και του γεωπολιτικού πόκερ που δυσχεραίνει τις προμήθειες και διαταράσσει τους διαδρόμους μεταφοράς του Ρωσικού αερίου βρίσκεται η ΕΕ στην καρδιά της χειμερινής περιόδου.
Το σήμα της αστάθειας των τιμών και των κινδύνων για υψηλές «πτήσεις» δίνει η διεθνής πορεία του φυσικού αερίου που φλερτάρει πλέον ανοικτά με τα 50 ευρώ η μεγαβατώρα (χθες το TTF έκλεισε με 47,3 ευρώ) ενώ για σήμερα Τετάρτη στην Ελλάδα, η χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού εκτινάσσεται στα 205 ευρώ/MWh καταγράφοντας ημερήσια αύξηση 46% με την μέγιστη τιμή ημέρας στα 452 ευρώ και την ελάχιστη στα 108 ευρώ.
Το ενεργειακό κόστος ακολουθεί επομένως μια ανοδική πορεία και μετατρέπεται σε κορυφαία προτεραιότητα της ελληνικής κυβέρνησης και αυτό τον χειμώνα με τους καταναλωτές να καταφεύγουν όλο και περισσότερο στην ασφάλεια των σταθερών τιμολογίων για να προστατευτούν από τις διακυμάνσεις των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας.
Τους φόβους ότι η ενεργειακή κρίση δεν έχει τελειώσει και με τις ανισότητες που την χαρακτηρίζουν μέσα στην Ευρωπαϊκή «οικογένεια» συνεχίζει να ταλαιπωρεί νοικοκυριά και επιχειρήσεις εξέφρασε χθες και ο Πρωθυπουργός με την δεύτερη επιστολή που απέστειλε στην Πρόεδρο της ΕΕ Ούρσουλα φον ντε Λάιεν.
Ο Πρωθυπουργός στην επιστολή του κάνει λόγο για τιμές ενέργειας στην Ευρώπη που παραμένουν πολύ υψηλές καθώς σε σχέση με το 2019, η χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, ήταν 82 ευρώ/MWh το 2024 -αύξηση 78% σε σχέση με το 2019. Τονίζει δε ότι σε πολλά κράτη μέλη οι τιμές έχουν διπλασιαστεί από το 2019. Οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν επίσης αυξηθεί απότομα και παραμένουν πολύ πάνω από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο.
«Αυτοί οι αριθμοί μάς υπενθυμίζουν καθημερινά ότι η ενεργειακή μας κατάσταση παραμένει επισφαλής, παρά την πρόοδο που έχουμε σημειώσει όσον αφορά στην ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τη διαφοροποίηση του εφοδιασμού μας με φυσικό αέριο» επισημαίνει.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τάσσεται υπέρ της συγκρότησης μιας ειδικής ομάδας εργασίας με σκοπό την αύξηση των διασυνοριακών ροών όπου υπάρχουν διαφορές στις τιμές με την εξέταση όλων των τεχνικών, ρυθμιστικών και επενδυτικών λύσεων που θα αποκαταστήσουν την ομαλότητα στην αγορά.
Το αέριο θα παραμείνει
Στην επιστολή αναφέρεται και στην νέα ώθηση που πρέπει να δοθεί στον τομέα του φυσικού αερίου, επισημαίνοντας ότι σωστά διαμορφώνουμε ένα κόσμο χωρίς φυσικό αέριο αλλά στο τελευταίο θα βασιζόμαστε για τουλάχιστον δύο δεκαετίες.
Η πρωθυπουργική επιστολή υπογραμμίζει ότι πρέπει να υπάρξει μια νέα προσέγγιση ώστε το φυσικό αέριο στην Ευρώπη να έρθει σε ανταγωνιστική τιμή. Οι αλλαγές στο γεωπολιτικό τοπίο καθιστούν το έργο αυτό ακόμη πιο επιτακτικό. «Πρέπει να δώσουμε στις ευρωπαϊκές εταιρείες δύναμη να επενδύσουν σε έργα και υποδομές φυσικού αερίου και να υπογράψουν συμβάσεις που εγγυώνται την ευρωπαϊκή πρόσβαση σε παγκόσμιες προμήθειες -με δικλίδες ασφαλείας, βέβαια, για τη διασφάλιση της κλιματικής ουδετερότητας. Δεν μπορούμε να επιτύχουμε στην παγκόσμια αγορά φυσικού αερίου με το ένα χέρι δεμένο πίσω από την πλάτη μας».
Ο τρίτος τομέας που κατά τον κ. Μητσοτάκη χρειάζεται να ρυθμιστεί είναι οι εκπομπές ρύπων. Προτείνει να τεθεί ένας κεντρικός στόχος για μείωση των εκπομπών και στη συνέχεια το κάθε κράτος να επιλέξει τη δική του πολιτική για να μπορεί να τον πετύχει. «Τις εκπομπές δεν τις «ενδιαφέρει» από ποια χώρα ή τομέα προέρχονται. Ούτε εμάς θα έπρεπε να μας απασχολεί αυτό. Θα πρέπει να “αγκαλιάσουμε” τη συμπληρωματικότητα και όχι την ομοιομορφία σε όλη την Ευρώπη και να καθοδηγούμαστε από τις αρχές της άτεγκτης ουδετερότητας ως προς τις διαφορετικές τεχνολογίες και της σχέσης κόστους-αποτελεσματικότητας. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να επιτύχουμε μια μετάβαση το κόστος της οποίας θα μπορούν να αποδεχθούν οι πολίτες μας και οι επιχειρήσεις μας να αντέξουν οικονομικά» τονίζει ο Πρωθυπουργός.
Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Μητσοτάκης είχε ζητήσει την παρέμβαση της Επιτροπής και προ μηνών, με αφορμή τις αναταράξεις που είχαν προκληθεί στην αγορά από τις δυσλειτουργίες στο διασυνοριακό εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας. Τότε όμως η Πρόεδρος της ΕΕ ενώ είχε αναγνωρίσει τις παραμέτρους που συνηγορούν στην αύξηση των τιμών δεν είχε δεσμευτεί σε μέτρα επισημαίνοντας ότι πρόκειται για ένα συγκυριακό φαινόμενο που δεν δικαιολογεί ριζικές παρεμβάσεις στην αγορά.
