«Η συγκεκριμένη δίκη θα είναι μία από τις μεγαλύτερες δίκες που έχουν γίνει στα ελληνικά δικαστήρια…».
Το είπε ο ίδιος ο συνήγορος της Ρούλας Πισπιρίγκου, Αλέξης Κούγιας. Στη δημοσιογραφική «διάλεκτο», η δίκη της Ρούλας Πισπιρίγκου βαφτίζεται από τώρα ως «δίκη του αιώνα»!
Μπορεί ν’ ακούγεται, και είναι, υπερβολικό, αλλά με τόσα που έχουν συμβεί σ’ αυτή την υπόθεση…
Η «ΠτΚ», έστω κι αν μοιάζει ίσως λιγάκι πρόωρο, προχώρησε μερικά βήματα μπροστά, μερικούς μήνες μπροστά. Και έθεσε σε διακεκριμένους δικηγόρους-ποινικολόγους το ερώτημα:
-Η «δίκη του αιώνα» θεωρείτε ότι πρέπει να γίνει σε ανοιχτή συνεδρίαση ή μήπως υπάρχουν λόγοι που ενδεχομένως θα επέβαλλαν τη διεξαγωγή της κεκλεισμένων των θυρών;
Γ. ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΣ: Η δημοσιότητα λειτουργεί και διαπαιδαγωγικά για το ακροατήριο
O Γιάννης Παπαναστασόπουλος, δικηγόρος Πατρών, επισήμανε στο ερώτημα της «ΠτΚ»:
«H Αρχή της δημοσιότητας της δίκης, θεσπίστηκε από τότε που ο άνθρωπος συγκρότησε υποτυπώδεις κοινωνικές ομάδες. Όλα στο φως, έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες, υπό τον ήλιο (γι’ αυτό και Ηλιαία) «εν αγορή», στην Αγορά, ενώπιον όλων (Ομήρου Ιλιάς π. 386), αφού όποιος πολίτης ήθελε μπορούσε να παρακολουθεί τη διεξαγωγή των δικών.
Είναι ευνόητο. Οι δικαστές που δικάζουν ανθρώπους δεν είναι θεοί. Είναι άνθρωποι με ελλείψεις και ελαττώματα. Η δημοσιότητα της δίκης περιορίζει, αρχικά, την αυθαιρεσία των δικαστών. Όλοι βλέπουν και ακούνε αν δικάζουν με αμεροληψία ή όχι. Όλοι κρίνουν την επάρκεια ή την ανεπάρκειά τους. Ο λαός δηλαδή. Ακριβώς, διότι η εξουσία των δικαστών πηγάζει από τη λαϊκή κυριαρχία. Ο ίδιος ο λαός τους έστειλε εκεί για να δικάζουν. Ταυτόχρονα όμως τους ελέγχει και τους κρίνει. Εξ άλλου, η δημοσιότητα της δίκης λειτουργεί και διαπαιδαγωγικά για το ακροατήριο (λαό). Μετέχει νοητικά στην απονομή της δικαιοσύνης. Μαθαίνει να ξεχωρίζει το δίκαιο από το άδικο, το ηθικό από το ανήθικο. Οι εξαιρέσεις (π.χ. όχι ακροατήριο σε δίκες ανηλίκων κ.λ.π.) επιβεβαιώνουν τον παραπάνω κανόνα.
Η δίκη της κ. Πισπιρίγκου, όπως όλες οι δίκες, πρέπει να έχει δημοσιότητα. Είναι υπερβολή να χαρακτηρίζεται ως η δίκη του αιώνα. Δεν υπάρχει δίκη του αιώνα, ούτε του χρόνου, ούτε του μήνα, ούτε της ημέρας. Κάθε δίκη είναι μοναδική και έχει τεράστιες επιπτώσεις στους ανθρώπους. Η δίκη της κ. Πισπιρίγκου είναι μια δίκη που εκτινάχθηκε στα ύψη της δημοσιότητας για λόγους που αφορούν τη μη σοβαρότητά μας, την έλλειψη παιδείας μας, τις Τατιάνες μας και την επιθυμία μας κάθε είδηση να περιλαμβάνει «σπέρμα και αίμα». Και τότε, να (!) οι δείκτες της τηλεθέασης και του ατέλειωτου κουτσομπολιού, ενώ ταυτόχρονα τα προβλήματα της κοινωνίας διογκώνονται.
ΕΥ. ΓΚΙΓΚΙΛΙΝΗΣ: Εφόσον συναινεί η ίδια, δικαιούται αντίστοιχη τηλεοπτική κάλυψη
Ο Ευάγγελος Γκιγκιλίνης, δικηγόρος και γγ της Ενωσης Ποινικολόγων Μαχόμενων Δικηγόρων, έδωσε τη δική του διάσταση:
«Δύο αρχές. Πρώτη. Οι πάντες ακόμα κι ο χειρότερος εγκληματίας των πλέον αποτρόπαιων και ειδεχθών εγκλημάτων δικαιούται να έχει μια δίκαια δίκη με σεβασμό στο τεκμήριο της αθωότητας του. Αυτό επιτάσσει ο νομικός μας πολιτισμός. Δεύτερη. Η ποινική δικαιοσύνη πρέπει να απονέμεται υπό το φως του ήλιου, ειδικά σε σοβαρές υποθέσεις δημοσίου συμφέροντος και όχι ενδιαφέροντος, όπως άλλωστε επιτάσσει το άρ.93 του Συντάγματος (δημόσιες συνεδριάσεις πλην ειδικών περιπτώσεων) αλλά και το νέο 143 του ΚΠΔ που επιβάλει πλέον υποχρεωτική μαγνητοφώνηση στα κακουργήματα με πρόβλεψη για εικονοληψία.
Το ερώτημα λοιπόν είναι, αν στην συνταγματικώς κατοχυρωμένη αυτή αρχή της δημοσιότητας (και ως δικαιώματος πληροφόρησης, 14 Συντ.), εμπίπτει και η μετάδοση της εικόνας μιας δίκης μέσα από την τηλεόραση ή το διαδίκτυο και κυρίως αν αυτή, προσβάλει το δικαίωμα των διαδίκων (και ιδίως του κατηγορουμένου) για χρηστή δίκαια δίκη (αρ.6 ΕΣΔΑ), με σεβασμό στην προσωπικότητα του και στο τεκμήριο της αθωότητας του.
Κατά το άρθρο 8 του Ν 3090/2002 (που κατάργησε το αρ.35 του ν.2172/1993) επιτρέπεται πλέον μόνο κατ’ εξαίρεση η τηλεοπτική ή ραδιοφωνική μετάδοση μιας δίκης, εφόσον όμως συναινούν ο εισαγγελέας και οι διάδικοι και συντρέχει ουσιώδες δημόσιο συμφέρον.
Εν προκειμένω, στη γνωστή υπόθεση της Πάτρας, η συγκεκριμένη κατηγορούμενη, με την καθημερινή (ως reality game) τηλεοπτική κάλυψη της προδικασίας και την διαρροή (νόμιμη ή παράνομη) όλης σχεδόν της προδικαστικής δικογραφίας, έχει ήδη κριθεί τηλεοπτικά (και ερήμην της μάλιστα) ένοχη.
Εν όψει τούτων, φρονώ ότι, εφόσον συναινεί η ίδια, δικαιούται και πρέπει να έχει την αντίστοιχη δημόσια τηλεοπτική κάλυψη στην κύρια διαδικασία, είτε για να αποδείξει την αθωότητα της, είτε για να επικοινωνήσει τους λόγους που την οδήγησαν σε αυτή (η αυτές) τις πράξεις».
Π. ΣΑΡΑΚΗΣ: Δεν υπάρχει λόγος προστασίας κάποιου προσώπου
Ο Παύλος Σαράκης, ποινικολόγος, τόνισε:
«Κατά τη γνώμη μου, η συγκεκριμένη υπόθεση δεν εμπίπτει σε κάποια από τις διατάξεις που θα επέβαλλαν να γίνει η εκδίκασή της κεκλεισμένων των θυρών. Δεν υπάρχει, δηλαδή, ασέλγεια ή βιασμός. Είναι μια δίκη με μεγάλο, εκτιμώ, ενδιαφέρον, που θα πρέπει να διεξαχθεί με ανοιχτή συνεδρίαση. Δεν υπάρχει λόγος προστασίας κάποιου προσώπου ώστε να διεξαχθεί με κλειστές πόρτες. Είναι καθαρά υπόθεση ανθρωποκτονίας».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΛΥΚΑΣ: «Δεν βλέπω λόγο για κλειστή δίκη»
Ο Γιάννης Γλύκας, δικηγόρος και πρόεδρος της Ένωσης Ποινικολόγων και Μαχόμενων Δικηγόρων, επισήμανε στην «ΠτΚ»:
«Δεν νομίζω ότι πρέπει να τίθεται θέμα διεξαγωγής της δίκης κεκλεισμένων των θυρών… Δεν βλέπω το λόγο, από νομικής πλευράς. Μόνο δίκες ανηλίκων και δίκες ειδικού ενδιαφέροντος μπορεί να αποφασιστεί να γίνουν με κλειστές πόρτες, όμως εδώ δεν θεωρώ πως υπάρχει τέτοιο θέμα.
Αλλωστε, το σχετικό άρθρο του ΠΚ είναι σαφές και προβλέπει ρητά τις περιπτώσεις που μια δίκη πρέπει να γίνεται κεκλεισμένων».
ΠΕΡ. ΣΤΑΥΡΙΑΝΑΚΗΣ: «Να πείθεται και η κοινή γνώμη»
Ο Περικλής Σταυριανάκης, δικηγόρος Αθηνών, εξηγεί:
«Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να γίνει αυτή η δίκη κεκλεισμένων των θυρών. Τα πάντα, σε τέτοιες ειδικά υποθέσεις, πρέπει να δημοσιοποιούνται ώστε να πείθεται και η κοινή γνώμη για την ορθότητα της απόφασης που θα εκδοθεί. Το Δικαστήριο, παράλληλα, να έχει την αίσθηση ότι τα μάτια και τ’ αφτιά πάρα πολλών ανθρώπων θα έχουν δει κι ακούσει τα πάντα που θα ειπωθούν. Δεν τίθεται στην προκειμένη περίπτωση θέμα προστασίας παιδιών, ειδικά ανήλικων, ώστε να συζητείται θέμα διεξαγωγής κεκλεισμένων των θυρών. Η κατηγορούμενη είναι ενήλικος και τα άτομα τα οποία αφορούν οι πράξεις για τις οποίες κατηγορείται δεν υπάρχουν πια στη ζωή».
