Με δεδομένο ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις εξήγαγαν το 2023 στις ΗΠΑ προϊόντα συνολικής αξίας 2,1 δισ. ευρώ, με την αμερικανική αγορά να είναι η πέμπτη σημαντικότερη για τις ελληνικές εξαγωγές, με μερίδιο 4,2%, οι οικονομολόγοι των ξένων επενδυτικών οίκων δεν θεωρούν ότι οι πολιτικές του νέου Αμερικανού προέδρου Donald Trump και κυρίως η στροφή προς τον οικονομικό προστατευτισμό και οι δασμοί στα εισαγόμενα προϊόντα θα έχουν σημαντικές άμεσες επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία. Προειδοποιούν, ωστόσο, για έμμεσες επιπτώσεις, καθώς η Ελλάδα είναι περισσότερο εκτεθειμένη τόσο στην ευρωπαϊκή όσο και στην κινεζική οικονομία, οι οποίες διανύουν μία φάση μεγάλης αβεβαιότητας, εν όψει των ανακοινώσεων Trump.
Όπως δείχνουν τα στοιχεία του 2023, η Ελλάδα εξήγαγε προς τις ΗΠΑ παράγωγα ορυκτών καυσίμων – ασφαλτώδεις ύλες αξίας 400 εκατ. ευρώ, παρασκευάσματα λαχανικών και φρούτων αξίας 280 εκατ. ευρώ, λίπη και έλαια (π.χ. ελαιόλαδο) αξίας 77 εκατ. ευρώ και γαλακτοκομικά (π.χ. φέτα, γιαούρτι) αξίας 68 εκατ. ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση, όσο πλησιάζει η ώρα των ανακοινώσεων του Trump, κερδίζει έδαφος το σενάριο που θέλει τον Αμερικανό πρόεδρο να ακολουθεί μια πραγματιστική προσέγγιση στο θέμα του εμπορίου και να αποφεύγει την επιβολή δασμών σε όλα τα προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ, καθώς κάτι τέτοιο θα επέφερε ένα υπολογίσιμο πλήγμα στην ίδια την αμερικανική οικονομία και άρα θα εξασφάλιζε δύσκολα την έγκριση του Κογκρέσου. Η λύση των επιλεκτικών δασμών, σε συγκεκριμένες χώρες και κατηγορίες προϊόντων θεωρείται πιθανότερη από όλες, με την Κίνα να αποτελεί τον Νο1 στόχο της Ουάσιγκτον.
Υπενθυμίζεται, άλλωστε, ότι και στην πρώτη θητεία του Trump, ελληνικά τρόφιμα όπως το ελαιόλαδο και η φέτα είχαν γλιτώσει τους δασμούς, έστω και έπειτα από πυρετώδεις διαπραγματεύσεις.
Βέβαια, η Ελλάδα δεν εξάγει μόνο προϊόντα στην αμερικανική αγορά, αλλά και υπηρεσίες. Και στο μέτωπο αυτό, οι πολιτικές Trump εκτιμάται ότι μπορεί να αποδειχθούν ευνοϊκές για τις ελληνικές επιχειρήσεις, αφού το ισχυρό δολάριο καθιστά τους ελληνικούς τουριστικούς προορισμούς ακόμα πιο ελκυστικούς για τους Αμερικανούς ταξιδιώτες. Υπενθυμίζεται ότι οι Αμερικανοί τουρίστες ξόδεψαν πέρυσι 1,3 δισ. ευρώ στην χώρα μας και εμφανίζουν αυξημένες επισκέψεις και δαπάνες φέτος.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Θάνος Βαμβακίδης της Bank of America εκτιμά ότι η ελληνική οικονομία δεν θα επηρεαστεί άμεσα από την εμπορική πολιτική του Donald Trump, αφού η χώρα μας εξάγει κυρίως υπηρεσίες και όχι προϊόντα. Θα υπάρξει, όμως, έμμεσος αντίκτυπος μέσω των επιπτώσεων που θα έχουν οι δασμοί στην ευρωπαϊκή οικονομία, εκτίμησε ο αναλυτής απαντώντας σε σχετική ερώτηση του MR κατά τη διάρκεια πρόσφατου roundtable με δημοσιογράφους.
Το ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι εάν ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ θα κινηθεί επιθετικά μόνο απέναντι στην Κίνα ή και στην Ευρώπη. Σε κάθε περίπτωση, εκτίμηση του κ. Βαμβακίδη είναι ότι οι απαντήσεις θα δοθούν από τον Trump σύντομα.
Για έμμεσες κυρίως επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία από τις πολιτικές του Donald Trump μιλά και ο Θέμης Θεμιστοκλέους της UBS, με δεδομένο ότι η χώρα μας εξάγει στις ΗΠΑ κυρίως υπηρεσίες και όχι προϊόντα. Ο οικονομολόγος, ωστόσο, προσθέτει στην εξίσωση τον κρίσιμο παράγοντα της ναυτιλίας.
Ενώ η Ελλάδα δεν έχει πολλές άμεσες εμπορικές σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες, η αυξανόμενη αβεβαιότητα γύρω από τις προοπτικές του παγκόσμιου εμπορίου πιθανότατα θα ενέτεινε τις ανησυχίες γύρω από την ανάκαμψη της Ευρώπης, καθώς οι επιχειρήσεις καθυστερούν τις επενδυτικές αποφάσεις τους και οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ δέχονται πιέσεις. Αυτές οι εξελίξεις θα μπορούσαν επίσης να έχουν αρνητική επίδραση στον ναυτιλιακό κλάδο, ο οποίος είναι σημαντικός για την ελληνική οικονομία, σημείωνε ο κ. Θεμιστοκλέους πρόσφατα, μιλώντας στην έκδοση Κ Επιχειρείν της Καθημερινής.
Τα μέτρα που θα ανακοινώσει ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ για το εμπόριο θα μπορούσαν να αλλάξουν τις οικονομικές προοπτικές της Ευρωζώνης και κατ’ επέκταση της Ελλάδας, σύμφωνα με τα όσα είπε στην ίδια έκδοση ο Samuel Tilleray, της S&P Global Ratings.
«Μια επιβράδυνση του παγκόσμιου εμπορίου, ιδιαίτερα από βασικούς εταίρους όπως η Γερμανία, θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τις ελληνικές εξαγωγές. Στο εμπόριο και τις επενδύσεις, ο ναυτιλιακός τομέας της Ελλάδας, που συνεισφέρει 3,1% στην ακαθάριστη προστιθέμενη αξία, βασίζεται σε ασφαλείς εμπορικούς δρόμους και οι συγκρούσεις θα μπορούσαν να εμποδίσουν τη ναυτιλιακή δραστηριότητα και να αυξήσουν το λειτουργικό κόστος. Ο τουριστικός τομέας θα υποφέρει επίσης από την αύξηση των τιμών της ενέργειας, η οποία θα μπορούσε να μειώσει τη ζήτηση των τουριστών, ωστόσο αυτό δεν είναι το κεντρικό μας σενάριο», εξηγεί ο οικονομολόγος της S&P.
Αλλά και στο γεωπολιτικό μέτωπο, οι αλλαγές στην πολιτική των ΗΠΑ, όπως η μειωμένη υποστήριξη προς την Ουκρανία, θα μπορούσαν να παρατείνουν τις συγκρούσεις και να αυξήσουν τις ανησυχίες για την ενέργεια και την ασφάλεια στην Ευρώπη, επηρεάζοντας τη δημοσιονομική ευελιξία της Ελλάδας, προσθέτει ο Tilleray. «Η Ελλάδα συνεχίζει να βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στους εισαγόμενους υδρογονάνθρακες, κάτι που καθιστά την οικονομία της ευάλωτη στη μεταβλητότητα των τιμών και τη διατάραξη των προμηθειών. Η συνεχιζόμενη σύγκρουση στην Ουκρανία και οι εντάσεις στη Μέση Ανατολή θα μπορούσαν να αυξήσουν περαιτέρω το ενεργειακό κόστος, επηρεάζοντας την παραγωγή και τον πληθωρισμό. Ενώ η Ελλάδα εργάζεται για την επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας της, αυτές δεν επαρκούν ακόμη για να μετριάσουν τις διακυμάνσεις των τιμών της ενέργειας», σημειώνει.
