Φρενίτιδα
Ο Μαγκρίτ και οι άλλοι
Ο γνωστός οίκος δημοπρασιών υποδέχτηκε θερμά την εξαιρετικά εκλεκτική και απόλυτα προσωπική συλλογή έργων τέχνης και design της Πολίν Καρπίδα, η οποία έχει μια εξέχουσα ιδιωτική συλλογή έργων τέχνης.
Τριακόσια σαράντα πέντε από αυτά άλλαξαν ιδιοκτήτη σε online ημερήσιες και βραδινές συνεδρίες, αφού η δημοπρασία συγκέντρωσε συνολικά 136 εκατ. δολάρια, ενώ πουλήθηκαν όλα όσα επέλεξε να πουλήσει η χήρα του αείμνηστου Ντίνου Καρπίδα, της κατασκευαστικής εταιρείας Αρχιρόδον.
Μόνο το βραδινό sale στις 17 Σεπτεμβρίου συγκέντρωσε το ποσό των 100 εκατ. δολαρίων από την πώληση 55 έργων, σύμφωνα με το έγκριτο «The Value» που ειδικεύεται στο παρασκήνιο των δημοπρασιών.
Ο πίνακας φυλασσόταν στη συλλογή της Πολίν Καρπίδα για τέσσερις δεκαετίες και στο τελευταίο «χτύπημα» πουλήθηκε για 13,7 εκατ. δολάρια, ενώ παρότι ολόκληρη η συλλογή υποστηρίχθηκε από εγγυήσεις του Sotheby’s -ο οίκος είχε δεσμευτεί ότι θα πουληθούν όλα τα έργα- υπήρξαν δυνατές προσφορές σε όλες τις κατηγορίες.
Αρκετές δημιουργίες διεκδικήθηκαν από επτά ή περισσότερους συλλέκτες, ενώ το 70% των έργων ξεπέρασε κατά πολύ τις υψηλές εκτιμήσεις, συμπεριλαμβανομένων των επίπλων ειδικά σχεδιασμένων από το δίδυμο των Γάλλων καλλιτεχνών Λαλάν, αλλά και δύο πινάκων ζωγραφικής εμπνευσμένων από τον Mουνχ, τα οποία υπέγραφε ο Αντι Γουόρχολ.
Στο επίκεντρο της βραδινής πώλησης βρέθηκαν 23 έργα σουρεαλιστών, τα οποία συνολικά συγκέντρωσαν 41,1 εκατ. δολάρια.
Το σημαντικότερο, όπως αποδείχτηκε, έργο, ο πίνακας «La Statue Volante», τον οποίο ο Ρενέ Μαγκρίτ ζωγράφισε το 1940-41, ήταν ένα από τα τελευταία που αγόρασε η Πολίν Καρπίδα από τον μέντορά της Αλέξανδρο Ιόλα. Ο Αλεξανδρινός γκαλερίστας και συλλέκτης είχε εκπροσωπήσει τον Γάλλο ζωγράφο σε όλη τη διάρκεια της καριέρας του και ήταν αυτός που τον καθιέρωσε ουσιαστικά στα μεγάλα σαλόνια της τέχνης.
Ο αινιγματικός -για τους ειδήμονες- πίνακας του Μαγκρίτ που επανεξετάζει το εμβληματικό μοτίβο της Αφροδίτης της Μήλου, είχε παρουσιαστεί σε δύο εκθέσεις που συνέβαλαν στην εδραίωση της διεθνούς φήμης του καλλιτέχνη: στην γκαλερί «Iolas» στη Νέα Υόρκη το 1959 και στην πρώτη αναδρομική έκθεση του Μαγκρίτ σε μουσείο των ΗΠΑ, στο Μουσείο Τέχνης του Ντάλας το 1960.
Δέκα επιπλέον έργα του Μαγκρίτ προσφέρθηκαν, συμπεριλαμβανομένου του «La Race Blanche» (1937), που προηγουμένως ανήκε στον Βέλγο ποιητή Μεσέν και τον φιλόσοφο Ντμίτρι Μιτρίνοβιτς.
Ο συγκεκριμένος πουλήθηκε τελευταία φορά σε δημοπρασία το 1985 για μόλις 48.820 δολάρια, αλλά τη 17η Σεπτεμβρίου τέσσερις ιδιώτες κονταροχτυπήθηκαν για την αγορά του και το τίμημα έφτασε τα 2,5 εκατ. δολάρια!
Ενα άλλο έργο που ξεχώρισε ήταν το «Tête» (1960) – ένα γύψινο γλυπτό που απέκτησε η συλλέκτρια το 1987 από τη χήρα του Ρενέ Μαγκρίτ και εκτέθηκε για πολύ καιρό ανάμεσα σε βιβλία στην κατοικία της στο Λονδίνο.
Πουλήθηκε 1,2 εκατ. δολάρια, τιμή υπερδιπλάσια από την πιο υψηλή εκτίμηση που είχε βγάλει ο οίκος, ενώ αποτελεί πλέον την υψηλότερη τιμή που έχει πουληθεί ποτέ γλυπτό του Μαγκρίτ. Σύμφωνα με art dealers και εκτιμητές, το συνολικό αποτέλεσμα της συγκεκριμένης δημοπρασίας αποδεικνύει τη δυναμική του σουρεαλισμού στη σημερινή απαιτητική αγορά της τέχνης.
Ο αρχιερέας της pop art
Η μανία για το εικαστικό δίδυμο των Λαλάν εξακολουθεί να υφίσταται και η όρεξη της αγοράς για τις δημιουργίες τους ήταν κάτι παραπάνω από εμφανής για τη σειρά των κομματιών που ανήκαν στην συλλογή της Πολίν Καρπίδα. Κομμάτια που ξεπέρασαν εύκολα το όριο του 1,34 εκατ. δολαρίων στη δημοπρασία της 17ης Σεπτεμβρίου αφού είναι περιζήτητα από τους συλλέκτες.
Οι Κλοντ και Φρανσουά-Χαβιέ Λαλάν, ευρύτερα γνωστοί ως Les Lalannes, ήταν μεταξύ των στενότερων καλλιτεχνικών φίλων της Πολίν Καρπίδα, η οποία το 1978 επισκέφτηκε για πρώτη φορά το εργαστήριό τους έξω από το Παρίσι. Εντυπωσιάστηκε από τις δημιουργίες τους και γρήγορα έγινε μία από τις πιο αφοσιωμένες θαυμάστριές τους, δίνοντάς τους μια σειρά από παραγγελίες για έργα που θα καθόριζαν ουσιαστικά τους εσωτερικούς χώρους της κατοικίας της στο Λονδίνο.
Το ενδιαφέρον για τις δημιουργίες του διδύμου από τη Γαλλία έχει εκτοξευθεί τα τελευταία χρόνια, ειδικά μετά την απώλεια του Κλοντ πριν από έξι χρόνια, αφού πέρυσι μόνο οι δημιουργίες του Φρανσουά-Χαβιέ, που είναι γλυπτά, έχουν αποφέρει περισσότερα από 100 εκατ. δολάρια στο σύνολο των παγκόσμιων πωλήσεων σε δημοπρασίες.
Για πολλούς ήταν κάτι παραπάνω από αναμενόμενο ότι θα δινόταν μάχη και για τα εννέα έργα Les Lalannes στη δημοπρασία, τα οποία έκαναν τον δημοπράτη να αναβάλλει το τελικό «χτύπημα» από τις πολλές και αλλεπάλληλες προσφορές.
Τελικά συγκέντρωσαν συνολικά 17,6 εκατ. δολάρια, ποσό πέντε φορές υψηλότερο από τη συνολική εκτίμηση του οίκου, και αυτό που «χτύπησε» ταβάνι ήταν ένας εντυπωσιακός καθρέφτης μαζί με ένα φωτιστικό τοίχου από χάλκινα φύλλα.
Αμφότερα κρεμόντουσαν στην κρεβατοκάμαρα της Πολίν Καρπίδα και αγοράστηκαν από άγνωστο συλλέκτη, ο οποίος πλειοδότησε καταβάλλοντας 4,8 εκατ. δολάρια, τιμή οκτώ φορές πάνω από την υψηλή εκτίμηση των Sotheby’s, μετά από έναν πόλεμο προσφορών μεταξύ επτά πλειοδοτών που διήρκησε 10 λεπτά.
Δύο άλλα σχέδια Console Végétale, το καθένα εκ των οποίων εκτιμήθηκε σε 200.000-300.000 δολάρια, πουλήθηκαν τελικά 5,2 εκατ. δολάρια, δεκαπέντε φορές πάνω από τη συνολική τους υψηλή εκτίμηση.
Το εμβληματικό «Unique Choupatte» του Κλοντ Λαλάν απέκτησε νέο ιδιοκτήτη, ο οποίος ελάφρυνε τον τραπεζικό του λογαριασμό κατά 2,5 εκατ. δολάρια ΗΠΑ, ξεπερνώντας κατά πολύ την αρχική εκτίμηση εκτίμηση των 600.000 δολαρίων. Στα highlights της βραδιάς εισήλθε μια άλλη εκδοχή από τη συλλογή της Καρπίδα στην κατοικία της, την οποία πούλησε τελικά, το «Très Grand Choupatte» του Κλοντ Λαλάν, το οποίο έκανε ρεκόρ δημοπρασίας για τον καλλιτέχνη, ξεπερνώντας τα 5,3 εκατ. δολάρια.
Από τη μεγάλη βραδιά δεν έλειψαν φυσικά και οι δημιουργίες του αρχιερέα της pop art, Αντι Γουόρχολ, τον οποίο γνώρισε στην Καρπίδα το 1978 ο Αλέξανδρος Ιόλας. Οταν την πήγε στο στούντιο του καλλιτέχνη στη Νέα Υόρκη για να παραγγείλει ένα πορτρέτο, ξεκίνησε μια ζεστή φιλία η οποία εδραιώθηκε από τα κοινά πάθη του Αντι και της Πολίν, όπως η λατρεία τους για τα show off κοσμήματα, ιδιαίτερα αυτά των Μπελπερόν και Τζαρ.
Δύο έργα του Γουόρχολ από τη σειρά του «Τέχνη από την Τέχνη» με έμπνευση από τον Εντβαρντ Μουνχ, τον αγαπημένο του ζωγράφο μαζί με τον Ανρί Ματίς, έκλεψαν τα φλας. Αμφότερα είχαν αμφισβητηθεί έντονα όταν παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά δεκαετίες πριν, όμως πουλήθηκαν πάνω από την εκτιμώμενη τιμή στον ίδιο αγοραστή, ενώ μέχρι πρότινος βρίσκονταν στην κατοικία της Καρπίδα στο Λονδίνο.
Το όραμα
Το έργο του Αντι Γουόρχολ που βασίστηκε στην εμβληματική δημιουργία του Μουνχ, «Η Κραυγή», πολιορκήθηκε για 10 λεπτά μεταξύ τουλάχιστον έξι συλλεκτών και τελικά πουλήθηκε με τίμημα 8,5 εκατ. δολάρια.
Ο δεύτερος πίνακας του Γουόρχολ με τίτλο «Madonna and self portrait with skeleton arm» έπιασε 2.840.000 δολάρια και κάποιοι θυμήθηκαν ότι το 1990 προσφέρθηκε σε δημοπρασία για μόλις 158.000 δολάρια.
Τριάντα πέντε χρόνια μετά το τίμημα για την αγορά του από τη συλλογή της Καρπίδα ήταν πολύ μεγαλύτερο, δείγμα κι αυτό της οπτικής που είχε για την τέχνη αυτή η γυναίκα. Μια γυναίκα που πορεύεται όχι μόνο με γνώμονα την αγάπη και την κατανόησή της για την τέχνη, αλλά και από μία ισχυρή εκτίμηση και στοργή για τους καλλιτέχνες που κρύβονται πίσω από αυτήν.
