Στη «σκιά» μίας νέας αύξησης επιτοκίων – της τέταρτης κατά σειρά από τον περασμένο Ιούλιο – από πλευράς της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) που θα «εκτινάξει» στα ύψη το κόστος ειδικά των στεγαστικών δανείων πραγματοποιείται το νέο τετ α τετ κυβέρνησης – τραπεζιτών, με αντικείμενο τη στήριξη όσων πλήττονται από την επίμαχη πολιτική.
Μολονότι οι τελικές αποφάσεις θα επηρεασθούν καθοριστικά από τα στοιχεία για τον πληθωρισμό στην ευρωζώνη, ο οποίος, σύμφωνα με την Eurostat, εμφάνισε τον Νοέμβριο μικρή αποκλιμάκωση, εντούτοις εάν ο στόχος της ΕΚΤ για την πορεία του μεσοπρόθεσμα παραμείνει στο 2% θεωρείται βέβαιο πως στη νέα συνεδρίαση σε περίπου δύο εβδομάδες το βασικό της επιτόκιο θα αυξηθεί μεταξύ 0,50 και 0,75 μονάδες βάσης, δηλαδή, στο 2,50% ή 2,75% αντίστοιχα, αυξάνοντας σημαντικά τις μηνιαίες δόσεις των δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο, αλλά και των νέων με σταθερό.
Η χώρα μας κατέγραψε για δεύτερο συνεχόμενο μήνα μονοψήφιο ποσοστό πληθωρισμού (9%), ενώ όπως προκύπτει από σχετική μελέτη της Διεύθυνσης Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας, αυτός πέρασε το σημείο καμπής και αναμένεται να αποκλιμακωθεί στο 3% στα τέλη του 2023, από περίπου 8% στα τέλη του 2022, με πιθανότητα ακόμη ταχύτερης υποχώρησης, εάν συνεχιστεί η βελτίωση στις διεθνείς αγορές ενέργειας και πρώτων υλών. Ήδη, πάντως, οι δανειολήπτες πληρώνουν «καπέλο» έως και 2,5 δόσεις τον χρόνο, ενώ, σύμφωνα με στοιχεία από τις τράπεζες, ένα 25% των δανειοληπτών που έχουν στεγαστικά με κυμαινόμενο επιτόκιο αντιμετωπίζουν πρόβλημα στην ομαλή εξυπηρέτηση τους.
Στο πλαίσιο αυτό, το οικονομικό επιτελείο, κατόπιν σχετικής «παραίνεσης» και του πρωθυπουργού, κ. Κυριάκου Μητσοτάκη, αναζητεί, σε συνεργασία με τις τράπεζες, τη φόρμουλα εκείνη που θα εξασφαλίσει μία κάποια προστασία σε όσους πλήττονται. «Zητάμε από τις τράπεζες να κάνουν τις βέλτιστες δυνατές εφικτές προσπάθειες, έτσι ώστε αυτοί οι συμπατριώτες μας να βοηθηθούν μέσα από ένα πλαίσιο που οι ίδιες θα καταθέσουν τις επόμενες ώρες, τις επόμενες ημέρες», σχολίασε από το Ρέθυμνο, όπου βρέθηκε σε εκδήλωση της φοιτητικής παράταξης ΔΑΠ-ΝΔΦΚ, ο υπουργός Οικονομικών, κ. Χρήστος Σταικούρας, «σκιαγραφώντας» το πλαίσιο, μέσα στο οποίο θα κινηθεί η σημερινή συνάντηση.
Η «Γέφυρα», το ισπανικό μοντέλο και η… αντιπρόταση
Η αρχική πρόταση των τραπεζών, βέβαια, ήτοι μία «Γέφυρα 3» αποκλειστικά για δανειολήπτες, οι οποίοι πλήττονται από τις αυξήσεις των επιτοκίων, απορρίφθηκε από την κυβέρνηση, στελέχη της οποίας επικαλέστηκαν απουσία δημοσιονομικού χώρου. Όσον αφορά στο ισπανικό «μοντέλο» που φέρεται να έπεσε στο «τραπέζι» των συζητήσεων από πλευράς του οικονομικού επιτελείου, τόσο οι τράπεζες, όσο και η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), φέρεται να έχουν εγείρει σοβαρές ενστάσεις. Κι αυτό γιατί, σε περίπτωση «παγώματος» των δόσεων των δανείων ή επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής θα έπρεπε τα επίμαχα δάνεια από ενήμερα (stage 1) να καταταχθούν αυτόματα στην κατηγορία μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (stage 2, stage 3). Αυτό θα ανάγκαζε τις τράπεζες να πάρουν μεγαλύτερες προβλέψεις, δηλαδή να δεσμεύσουν κεφάλαια. Υπενθυμίζεται πως η Ισπανία ετοιμάζεται να λάβει μέτρα στήριξης για τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά (ετήσιο εισόδημα μέχρι 25.200 ευρώ), ώστε να μειωθούν τα επιτόκιά τους σε Euribor μείον 0,1 ποσοστιαία μονάδα. Έτσι, οικογένεια με στεγαστικό δάνειο 120.000 ευρώ και μηνιαία δόση 524 ευρώ θα πληρώνει πλέον 246 ευρώ/μήνα, ενώ οι δανειολήπτες θα μπορούν, επίσης, να παρατείνουν τη διάρκεια των δανείων τους έως και επτά χρόνια. Όσον αφορά στις οικογένειες με υψηλότερο εισόδημα και αποδοχές έως 29.400 ευρώ ετησίως, αυτές θα μπορούν να «παγώσουν» το μέγεθος των μηνιαίων αποπληρωμών τους, ενώ επωφελούνται από την επταετή επέκταση του δανείου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι τράπεζες αναμένεται να προτείνουν η όποια στήριξη – με συμμετοχή των ίδιων, αλλά και του Δημοσίου – να ισχύσει για τους δικαιούχους του προγράμματος «Γέφυρα 1», αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο της επιμήκυνσης της διάρκειας με την προυπόθεση να μην μεταβάλλεται η καθαρή παρούσα αξία του δανείου άνω του 1% και άρα να μην εμπίπτει στην κατηγορία της ρύθμισης. Σε κάθε περίπτωση, τα όποια μέτρα στήριξης θα ισχύσουν από τις αρχές του 2023.
Καταθέσεις και προμήθειες
«Ζητάμε από τις τράπεζες να δουν καλύτερα και άμεσα το ζήτημα των επιτοκίων στους καταθετικούς λογαριασμούς, διότι όπως αυξάνει το κόστος στα δάνεια έτσι πρέπει να αυξηθούν και οι αποδόσεις στις καταθέσεις και παράλληλα, μαζί τους αξιολογούμε και μία σειρά από άλλα θέματα, όπως είναι η πιστωτική επέκταση, αλλά και το θέμα των προμηθειών», τόνισε στην ίδια εκδήλωση ο κ. Σταικούρας, αποκαλύπτοντας και την υπόλοιπη ατζέντα της συζήτησης με τους τραπεζίτες.
Ειδικά για το θέμα των επιτοκίων στις καταθέσεις, πληροφορίες θέλουν τις τράπεζες να προχωρούν το αμέσως επόμενο διάστημα σε κάποιες αναπροσαρμογές, κυρίως, όμως, για υψηλότερα ποσά.
